ایجاد شیب یارانه های نقدی از مصرف به تولید و عمران

طرحی که با هدف کمک به ارتقای معیشت خانوار به ویژه اقشار نیازمند و اصلاح و بهینه سازی مصرف انرژی اجرایی شد، امروز به اعتقاد کارشناسان به هیچ یک از این 2 هدف نرسیده و عاملی برای رکود و تزریق ماهانه حجم قابل توجه نقدینگی به حوزه مصرف شده است.

وضعیتی که به دلیل ترجیح مردم به دریافت همین پول اندک، تغییر در آن با دغدغه ها و حساسیت های بسیار همراه است و تغییر اساسی در روند این طرح اقدام دشوار و سخت اما ضروری محسوب می شود و کاری بزرگ است که عزم و اراده همگانی می طلبد.

مجلس شورای اسلامی نیز سال گذشته تصوب کرد که یارانه اقشار متمول حذف و به کم درآمدها و دهگ های پایین افزوده شود و بخشی از این منابع به صورت هدفمند به رونق اقتصادی کشور اختصاص یابد. 

بسیاری بر این اعتقادند که تزریق این حجم نقدینگی به صورت ماهانه جز تورم و آثار سوء نتیجه دیگری ندارد در حالی که با آن می شود در استانی مانند خراسان رضوی پروژه های نیمه تمام را به انجام رساند.

* یارانه مردم خراسان رضوی 70 درصد اعتبارات عمرانی استان است

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: یارانه ای که امروز در خراسان رضوی به مردم پرداخت می شود تقریبا معادل 70 درصد اعتبارات عمرانی استانی تخصیص یافته در سال گذشته است.

رضا جمشیدی با اشاره به جمعیت 6 میلیون و 400 هزار نفری این استان افزود: با در نظر گرفتن 90 درصد این جمعیت به عنوان یارانه بگیر که معادل 6 میلیون نفر هستند، سالانه حدود سه هزار میلیارد ریال یارانه به مردم استان پرداخت می شود. 

وی اظهار کرد: این در حالی است که کل بودجه عمرانی استان در سال گذشته 13هزار میلیارد ریال بود که از این میزان حدود چهار هزار و 500 میلیارد ریال تخصیص یافت.

وی ادامه داد: امسال نیز کل بودجه های عمرانی استانی خراسان رضوی 12 هزار میلیارد ریال است که بعید به نظر می رسد بطور کامل تخصیص یابد از این رو تخصیص یارانه ها در این زمینه می تواند کمک خوبی به حوزه عمرانی و طرح های زیربنایی باشد.

جمشیدی گفت: با این میزان یارانه در استان کارهای عمرانی بسیار می توان انجام داد بطوریکه هم اکنون نیاز مالی پروژه های نیمه تمام عمرانی استان 25 هزار میلیارد ریال است که می توان بسیاری از این مبلغ را با تخصیص یارانه ها به این امر تامین کرد.

وی افزود: بر اساس آمارها سالانه 400 هزار میلیارد ریال از منابع ملی و حیاتی کشور در قالب یارانه نقدی به مردم داده می شود و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی به نوعی دور ریخته می شود و تاثیری در سفره مردم ندارد، در حالی که این مبلغ رقم بسیار بزرگ و بیش از درآمد فروش سالانه نفت است.

* ضرورت اصلاح شیوه پرداخت یارانه ها و جلب اعتماد مردم برای همراهی در این طرح 

وی ادامه داد: بخشی از مردم مستحق دریافت یارانه نقدی هستند اما بسیاری نیز نیاز به این یارانه ندارند لذا اصلاح شیوه پرداخت یارانه ها ضروری است.

وی اظهار کرد: یارانه ها باید به صورت واقعی هدفمند شود و مردم بدانند که در صورت حذف یارانه نقدی آنان نه تنها به زندگی و معیشت آنها لطمه وارد نمی شود بلکه آثار مثبت بسیاری نیز بر اقتصادشان دارد. 

جمشیدی گفت: این امر نیازمند عزم ملی و اراده مردم است که از دریافت یارانه نقدی که تاثیر چندانی هم بر اقتصاد خانواده ندارد و فقط بر روی نرخ کالاها و بازار تاثیر منفی می گذارد، انصراف دهند و این مبلغ به طرح های عمرانی تخصیص یابد که تاثیر آن بر رونق و توسعه استان محسوس تر است.

وی افزود: اگر این پول به چرخه اقتصادی و عمرانی برگردد اثرات و نتایج آن برای زندگی مردم در کوتاه، میان و بلندمدت بهتر خواهد بود.

وی اظهار کرد: به عنوان مثال امسال قسمتی از اعتبارات عمرانی به کمک های فنی و اعتباری اختصاص یافته که صرف پرداخت یارانه سود تسهیلات می شود و اگر رقم آن افزایش یابد، تولیدکنندگان با استفاده از آن سود کمتری می پردازند و در نتیجه هزینه تمام شده کالا کمتر می شود لذا قدرت خرید و تقاضای مردم به همان نسبت افزایش می یابد.

جمشیدی گفت: با این اقدام اشتغال و تولید افزایش می یابد و این شغل پایدار برای افراد و خانواده درآمد ثابت ایجاد می کند.

وی افزود: با عزم و اراده ملی هدفمندی یارانه ها واقعی می شود و اختصاص این اعتبارات به حوزه عمرانی چرخه ای از اقتصاد را دوباره فعال می کند.

وی ادامه داد: سطح آگاهی ها و اعتماد مردم به مسئولان و دولت باید افزایش یابد و مسئولان نیز قول دهند که این پول در کوتاه مدت به زندگی مردم برگردد و برای زندگی، فرهنگ، آموزش، تولید، توسعه و عمران کشور هزینه شود.

* عدم تحقق اهداف اصلی در اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 

دبیر خانه صنعت و معدن خراسان رضوی نیز در این زمینه گفت: بررسی آمارها بیانگر آن است که پرداخت یارانه ها در وضعیت معیشت مردم تاثیری نداشته و رویکرد اصلاح معیشتی که یکی از راهبردها در اجرای این طرح بود، محقق نشده است.

فیروز ابراهیمی افزود: اصلاح و بهینه سازی مصرف انرژی در کشور هم که هدف دوم این طرح بود تحقق نیافته و آمارهای مصرف در تمام حامل های انرژی نشان دهنده افزایش روزافزون مصرف است.

وی اظهار کرد: در واقع یک بودجه گزاف که سالانه معادل 400 هزار میلیارد ریال از منابع و سرمایه ملی کشور است تبدیل به پول خرد شده و به 75 میلیون جمعیت کشور داده می شود در عین آنکه بسیاری از این جمعیت نیاز به این یارانه ندارند و برخی نیز نیازهایی به مراتب بیش از یارانه دریافتی دارند.

وی با بیان اینکه مرحله نخست هدفمندی یارانه ها در دولت دهم و مرحله دوم آن در دولت یازدهم اجرا شد، گفت: رویکرد و مواجهه هر دو دولت یکسان بود و هر دو این منابع را به شکل خرد به کل جامعه تزریق کردند و حق تولید را ادا نکردند.

ابراهیمی افزود: در سال 1389 قرار بود 30 درصد از منابع حاصل از درآمدهای این طرح به تولید اختصاص یابد و در بودجه سال 1390 این رقم به 20 درصد رسید و مقرر شد معادل 100 هزار میلیارد ریال از منابع این طرح به حوزه تولید اختصاص داده شود که هیچیک محقق نشد.

وی اظهار کرد: شیوه برخورد هر 2 دولت در مواجهه با طرح هدفمندی یارانه ها و اجرایی کردن آن نایده گرفتن و تضییع حق تولید بود و آنچه امروز با اجرای این طرح اتفاق می افتد تاراج منابع و منافع ملی است که بار سنگینی بر بودجه کشور تحمیل می کند.

وی گفت: قرار بود 27 میلیون نفر در مرحله نخست از لیست یارانه بگیران حذف شوند اما به دلایل نه چندان صحیح، دولت آن را اجرا نکرد و حذف دهگ های پر درآمد را به تاخیر انداخت.

ابراهیمی افزود: دولت باید اقشار آسیب پذیر را با ارقام چند برابر یارانه کنونی، زیر پوشش قرار دهد و مابقی این بودجه را در حوزه های کلان هزینه کند تا با ایجاد شغل و تولید، معیشت مردم اصلاح شود.

وی با بیان اینکه به جای دادن ماهی باید ماهیگیری را آموزش دهیم، اظهار کرد: دولت باید از رفتارهای پوپولیستی خارج شود و طرحی نو با تصمیمات بهتر ارائه کند.

وی گفت: آنچه امروز در قالب طرح هدفمندی یارانه ها انجام می شود جز آسیب برای اقتصاد کشور، مردم و نسل بعدی چیز دیگری ندارد.

* مبلغ یارانه ها می تواند حوزه عمرانی و اقتصاد کشور را از رکود نجات دهد 

ابراهیمی افزود: اختصاص این حجم یارانه به حوزه تولید می تواند اقتصاد و عمران کشور را از رکود خارج کند.

وی اظهار کرد: بررسی قانون بودجه کشور نشان می دهد 90 درصد بودجه سهم هزینه های جاری دولت و 10 درصد مابقی سهم حوزه های عمرانی و غیره است.

وی گفت: بدنه دولت آنقدر فربه و حجیم شده که کل منابع کشور صرف هزینه های جاری می شود و این از دلایل اصلی رکورد در اقتصاد کشور است.

ابراهیمی ادامه داد: پرداخت بارانه ها حفره بزرگی در اقتصاد کشور ایجاد کرده و دولت همچنان به این روند ناصحیح ادامه می دهد. 

* شفافیت اقتصادی و حسن نیت دولت مبنایی برای همراهی مردم 

وی با اشاره به وجود مصوبه مجلس در سال گذشته مبنی بر حذف یارانه اقشار متمول و اختصاص بخشی از آن به رونق اقتصادی کشور و ضرورت اقدام در این زمینه گفت: اگر این کار را به تاخیر بیاندازیم آسیب آن بیشتر می شود.

ابراهیمی با بیان اینکه بسیاری از مردم نیاز به یارانه نقدی ندارند، افزود: اگر دولت با شفافیت، عملکرد صحیح و داشتن برنامه در سیاست های اقتصای حسن نیت خود را به مردم نشان داده و سلامت اداری و پاکدستی را در سطح مطلوب پیاده کند، نگرانی اجتماعی هم کاهش یافته و اعتماد و همراهی مردم افزایش می یابد.

وی اظهار کرد: اگر به مردم اطمینان داده شود که یارانه افراد متمول حذف شده و به افراد نیازمند داده می شود و حوزه های اقتصادی فعال می گردد، همراهی مردم نیز ایجاد می شود.

وی گفت: در کشور حدود 10 یا 11 میلیون نفر حاشیه نشین هستند که نیاز به حمایت دارند، زنان بدپرست و خودسرپرست و خانواده حدود 500 هزار زندانی نیز نیازمند حمایت جدی هستند.

ابراهیمی افزود: افراد بسیاری زیرپوشش نهادهای حمایتی هستند که با یارانه فعلی امکان تامین هزینه های خانواده خود را ندارند و اگر دولت صادقانه رفتار کند و آمار موضوعی بدهد که چه مبلغ از یارانه های حذف شده به حوزه های حمایتی و چه مبلغ به حوزه اقتصاد و رونق تولید اختصاص می یابد، مردم نیز حمایت می کنند.

وی اظهار کرد: کارها و اقدامات بزرگ و ریسک های بزرگ، انسان های بزرگ می خواهد و فردی مثل امیرکبیر در سه سال صدارت خود در تاریخ کشور ماندگار می شود.

* آثار موثر تخصیص یارانه های نقدی به اقتصاد و سرمایه گذاری در زندگی مردم 

مدیر اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی هم گفت: توزیع یارانه ها به شکل کنونی نه تنها برای جامعه و معیشت مردم چندان مفید نیست بلکه آثار سوء بسیار نیز بر اقتصاد کشور دارد.

اسدالله امیدجیوان افزود: این یارانه ها را می توان در بانک به نام افراد در قالب صندوق های پس انداز اشتغال خانوار ذخیره کرد و با اختیار برداشت از آن پس از سه سال، زمینه ای برای سرمایه گذاری ویژه اشتغال فراهم نمود.

وی اظهار کرد: تجمیع این منابع در بانک، راه اندازی شرکت های تعاونی تولید، خرید سهام شرکت های تولیدی فعال، تشکیل صندوق های قرض الحسنه محلی و سوق دادن این منابع به تولید و اشتغال، راه اندازی واحدهای متوسط و کوچک تولیدی توسط دولت از محل یارانه ها و استخدام افراد مشمول دریافت یارانه از جمله اقداماتی است که می توان با هدفمندی صحیح یارانه ها انجام داد.

وی گفت: این امر به رونق اقتصادی و تامین رفاه و معیشت بهتر مردم می انجامد.