چرا مردم به آمار رسمی نرخ تورم با تردید نگاه می کنند؟
جواد حسین‌زاده در گفت‌وگو با «ایسنا» دلایل شکاف احساس مردم از تورم و تورم اعلامی را به تصویر کشید. حسین‌زاده در مقدمه سخنان خود گفت: «گاهی بین تورم و احساس مردم در مورد آن شکافی وجود دارد و مردم گاهی نرخ تورم را باور نمی‌کنند. من سعی می‌کنم به این سوال پاسخ دهم.»
حسین‌زاده در مورد دلایلی که می‌تواند باعث شود تا تورم ذهنی جامعه متفاوت از تورم انتشاراتی مرکز آمار ایران باشد، چنین گفت: «معمولا هر فرد تورم را بر اساس کالاها و خدمات مصرفی شخصی خود که تعداد محدودی است، تخمین می‌زند در حالی‌که مرکز آمار ایران تورم را بر اساس اطلاعات ۴۵۱ قلم کالا و خدمت (که پوشش کاملی از سبد خانوارهای ایرانی است) و در ۲۹۳ منطقه شهری (که به لحاظ جغرافیایی کل کشور را پوشش می‌دهد) محاسبه میکند.»
معاون اقتصادی مرکز آمار ایران ادامه داد: «معمولا افراد در تخمین تورم ذهنی خود وزن و ضریب اهمیت کالاها و خدمات را مدنظر قرار نمی‌دهند ولی مرکز آمار ایران کالاها و خدمات را بر اساس وزنشان در محاسبات وارد میکند به‌عنوان مثال وزن مسکن 5/ 30 درصد و وزن گوشت قرمز 2/ 3درصد است که باعث می‌شود هر کدام تاثیر متفاوتی بر نرخ تورم داشته باشد.»او ادامه داد: «معمولا افراد هر نوع گرانی و افزایش قیمت را به معنی افزایش نرخ تورم در نظر می‌گیرند در حالی‌که معنای نرخ تورم نرخ رشد قیمت‌هاست یعنی هر افزایش قیمتی به معنای افزایش نرخ تورم نیست بلکه اگر سرعت رشد قیمتها افزایش یابد نرخ تورم افزایش می‌یابد.
به‌عنوان مثال اتومبیلی را در نظر بگیرید که با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت در حال حرکت است بعد از مدتی راننده پای خود را روی ترمز می‌گذارد و سرعت به ۹۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. در این مثال ما با کاهش سرعت مواجه شدیم ولی کماکان اتومبیل در حال رفتن به جلو است. به عبارتی هنوز هم سرعت داریم ولی در قیاس با قبل کمتر شده است به‌طور مشابه هنگامی که تورم کاهش پیدا میکند سرعت رشد قیمتها کمتر شده ولی قیمتها همچنان افزایش می‌یابد.»
حسین‌زاده ادامه داد: «در محاسبات نرخ تورم در مرکز آمار ایران تغییرات قیمت که ناشی از تغییر مشخصات کالاست (مانند تغییر کیفیت، وزن، مارک و...) به‌عنوان افزایش قیمت در نظر گرفته نمی‌شود و سعی می‌شود در هر مظنه قیمت، مشخصات خاص قلم تعریف شود و در هر دوره از قلمی با همان مشخصات ثابت قیمت‌گیری شود تا افزایش واقعی قیمتها نشان داده شود ولی در ذهن افراد جامعه معمولا این نوع تغییرات قیمت (به دلیل تغییر مشخصات) به‌عنوان تورم در نظر گرفته می‌شود.»
معاون اقتصادی مرکز آمار ایران ادامه داد: «شاخص قیمت و نرخ تورم، یک نماگر میانگین است و سنجه‌ای برای قیمت سبد مصرفی متوسط خانوارهاست؛ به عبارت دیگر، چون دهک‌های مختلف درآمدی، سبدهای مصرفی متفاوتی دارند و ضریب اهمیت متفاوتی هم به کالاها و خدمات می‌دهند بنابراین تورم برای خانوارهای در دهک‌های درآمدی متفاوت، متفاوت خواهد بود بنابراین بهتر است تورم را به تفکیک دهک‌ها ارائه کرد تا درک بهتری از آن ایجاد شود.»
