ذغال سنگ کرمان حال خوشی ندارد

به گزارش ایرنا معادن ذغال سنگ کرمان قریب به نیم قرن گرمابخش صنعت فولاد کشور بوده و طی سالیان متمادی سرمایه گذاری‌های بزرگی در بخش تجهیزات و نیروی انسانی این حوزه انجام شده است. 
اما این روزها این صنعت باسابقه کشور و استان حال و روز خوشی ندارد و در این میان کارگران بخش ذغال سنگ با سخت‌ترین شرایط در معادن استان در حال فعالیت هستند که بیشترین آسیب را متحمل شده اند. 
روزی را در میان کارگران معادن ذغال سنگ زرند سپری کردیم و از نزدیک سخت‌ترین کار دنیا را دیدیم و پای صحبت و درددل انسان‌هایی نشستیم که با دست‌ها و صورت‌های سیاه برکت سفیدی نان را به خانه خود می‌برند. 
داود مرادی کارگر معدن ذغال سنگ آب نیل کرمان نیز با اشاره به سختی کار کارگران بخش معدن گفت: تقریباً روزی بین 10 تا 12 ساعت در شرایط سخت معدن کار می‌کنیم و آسیب‌های زیادی ما را تهدید می‌کند. 
وی بیان کرد: حقوقی که به ما می‌دهند با همه مزایا و اضافه کاری حدود 2 میلیون تومان در ماه است که در مقایسه با سختی کار ناچیز است و همین حقوق را هم چند ماه یکبار می‌دهند. 
وی با انتقاد از قوانین بیمه کارگران معدن گفت: قبلاً شرایط بیمه آسان‌تر بود و با سابقه 20 سال کار بازنشسته می‌شدیم، اما این قانون در حال حاضر اجرا نمی‌شود و کارگران از نظر بدنی و روحی در حال فرسوده شدن هستند. 
مرادی ادامه داد: تقاضا داریم مسئولان، شرکت ذغال ‌سنگ را به وضعیت قبل برگردانند و از زیر مجموعه صندوق بازنشستگی فولاد خارج کنند تا اوضاع بهتر شود. 
وی با اشاره به فرسوده و از رده خارج بودن تجهیزات استخراج ذغال سنگ تاکید کرد: شیوه استخراج در معدن ذغال سنگ همان شیوه سنتی است و از تجهیزات مدرن استفاده نمی‌شود که ظاهراً دلیل آن هم نداشتن سرمایه و هزینه زیاد است. 
* ضرورت سرمایه گذاری جدید در بخش ذغال سنگ کرمان 
مدیرعامل شرکت ذغال سنگ کرمان گفت: استان کرمان بزرگ‌ترین پهنه ذغال کشور را دارد و امکانات و تجهیزات خوبی در این بخش موجود است، اکتشافات ذغال سنگ در کرمان مربوط به 50 سال قبل است و نیاز به هزینه برای اکتشافات جدید داریم. 
ایرج فلاح افزود: از آنجا که سرمایه‌گذاری مطلوب در معادن ذغال سنگ کشور بجز طبس صورت نگرفته بود پس از واگذاری معادن ذغال سنگ کرمان به بخش خصوصی دچار مشکلات عدیده شدند. 
ایرج فلاح بیان کرد: همچنین واگذاری های این حوزه در قالب رد دیون دولت به تامین اجتماعی صورت گرفت و خیلی به نظر مبنای کارشناسی نداشته، چرا که واگذاری معادن ذغال سنگ کرمان که در سال واگذاری، زیان ده بوده به مجموعه صندوق بازنشستگی فولاد کشور که متاسفانه خودش در سالهای واگذاری با مشکلات عدیده ای روبرو بوده خیلی کار مناسب و کارشناسی شده ای نبوده است. 
وی تصریح کرد: مدیران معمولا دغدغه بیمه، تجهیزات و لوازم و دارائی و حقوق را نداشتند و در آن سالها رویکرد بیشتر اشتغال محور و خدمات رسانی بوده و می توان گفت طی 50سال فعالیت صنعت ذغال در کشور، نگاه تولید محور نبوده و تنها بر اساس رویکردی که اشاره شد به صورت دولتی اداره می شد. 
فلاح افزود: برخی از این معادن قادر به پرداخت حقوق و مزایای پرسنل نبوده و اکثریت معادن ذغال سنگ به دلیل تاخیر در پرداخت حقوق و مزایا کارکنان با حقوق معوقه چند ماهه پرسنل روبرو هستند و این موضوع برای کارگران زحمتکش که در شرایط کاری خاصی در این معادن مشغول به کار هستند مشکلاتی ایجاد کرده است. 
وی تاکید کرد: ادامه این وضعیت ممکن است موجب تعطیلی برخی از این معادن و در برخی دیگر باعث کاهش سرمایه گذاری و به تبع آن کاهش آماده سازی و کاهش تولید و نهایت کاهش اشتغال شود. 
وی با اشاره به ضرورت نوسازی و احیای صنعت ذغال سنگ کشور تصریح کرد: براساس تحقیق دفتر پژوهش های زیربنایی و امور تولیدی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی همه کشورهایی که دارای معادن ذغال سنگ هستند به منظور توانمندسازی و ادامه بقای این صنعت اقدام به حمایت های متعدد از شرکت هایی که در حوزه اکتشاف و استخراج و فراوری فعالیت دارند می کنند. 
فلاح ادامه داد: از جمله این حمایت ها، اهدای وام های کم بهره با عاملیت بانک های دولتی و اعطای ضمانت نامه های دولتی برای پوشش ریسک سرمایه گذاری در صنعت ذغال، تقبل هزینه های تحقیق و توسعه و معافیت های مالیاتی و پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی کار فرمایان و یارانه مستقیم است. 
وی تاکید کرد: در کشور ما هم با توجه به شرایط بسیار سخت کاری در معادن ذغال سنگ و مخاطرات زیاد و همچنین فرسودگی ماشین آلات و تجهیزات معدنی برای برون رفت از این وضعیت فعلی باید با حمایت دولت و در اختیار گذاشتن تسهیلات با نرخ پایین وطولانی مدت و یارانه مستقیم به ازای هر تن ذغال سنگ تولیدی و معافیت های مالیاتی و بیمه تامین اجتماعی (سهم کارفرما) و حذف برخی هزینه های اضافی از جمله حذف بخشنامه سال 93 دولت در خصوص 4 درصد مشاغل سخت و زیان آور صورت گیرد تا این صنعت بتواند از این وضعیت خارج شود. 
مدیرعامل شرکت ذغال سنگ کرمان با تقدیر از اقدامات انجام شده توسط نمایندگان مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی و مدیران استان گفت: در سالی که مزین به سال اقتصاد مقاومتی و تولید واشتغال است با افزایش تولید واشتغال ضمن تامین نیاز صنایع داخلی کشور از خروج ارز از کشور برای واردات این محصول جلو گیری به عمل آید. 
مدیرعامل شرکت معدنی سراپرده زرند نیز گفت: حدود 40 سال است در بخش معدن و ذغال سنگ مشغول فعالیت هستم و تقریباً 200 نفر زیرمجموعه این شرکت فعالیت دارند. مشکلات صنعت ذغال سنگ استان و کشور به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌شود که برای هر کدام باید برنامه‌ریزی جداگانه داشت. 
محمد اسماعیلی افزود: در حال حاضر هشت معدن ذغال سنگ استان به صورت کامل تعطیل شده و سایر معادن نیز در آستانه تعطیلی است و با توجه به برنامه افزایش تولید فولاد در کشور قطعاً بخش فولاد در تولید با مشکل مواجه خواهد شد. 
وی با بیان اینکه اشتغال در معادن ذغال سنگ بیشترین اشتغال استان در چند سال قبل را تشکیل می‌داد، افزود: در حال حاضر با تعطیلی معادن ذغال سنگ تعداد زیادی از کارگران و فعالان این بخش بیکار شده‌اند و مشکلات روز به روز بیشتر می‌شود. 
*رفع موانع تولید در معادن 
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز گفت: 21 درصد استخراج کشور از این استان انجام و همچنین 36 درصد وصول حقوق دولتی از استان پرداخت می‌شود و برداشت‌های مهم منطقه ما مربوط به چهار ماده معدنی، مس، ذغال سنگ، آهن و کرومیت است. 
مهدی حسینی نژاد افزود: توسعه فرش دستباف کرمان و راه‌اندازی و رونق معادن ذغال سنگ از برنامه‌های جدی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان است که تاکنون نزدیک به 150 جلسه برای رفع مشکلات ذغال سنگ استان برگزار شده است. 
وی با اشاره به لزوم تغییر نگرش سنتی به مبحث معدن و معدنکاری، تصریح کرد: برندسازی محصولات یکی از برنامه‌های جدی‌ سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان است. 
حسینی نژاد تاکید کرد: برای آنکه بتوانیم مشکلات حوزه ذغال سنگ و صنایع وابسته به آن را برای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت حل کنیم باید 40 میلیارد تومان برای آماده سازی، 20 میلیارد تومان در حوزه ایمنی و اعتباراتی نیز برای پرداخت مطالبات باقی مانده این شرکت سرمایه‌گذاری شود. 
فرماندار زرند هم با اشاره به اینکه مسئولان و مدیران کشوری باید در رفع موانع تولید در معادن بخصوص معادن استراتژیک مانند ذغال سنگ فعالیت کنند، ادامه داد: استخراج معادن ذغال سنگ نسبت به سایر معادن دارای اشتغالزایی بالایی بوده و 550 نوع ماده ارزشمند از جمله بنزن، اسیدهای مختلف، اسانس، عطر، شوینده‌ها، مواد اولیه دارویی و... از ذغال سنگ استخراج می‌شود. 
حبیب‌الله خنجری افزود: این ماده بسیار ارزشمند به‌دلیل استفاده بالا و هزینه‌های سرمایه‌ای سنگین و هزینه‌های بالای مصرفی روزمره عمدتاً در بخش استخراج ضررده بوده و معدنکاران چندان رغبتی به کار در آن ندارند. 
وی تصریح کرد: بیشتر معادنی که مربوط به شرکت ذغال سنگ است بخشی از آن در شهرستان زرند و کوهبنان است، به‌طوری که تا سال 94 حدود 9 معدن و شرکت ذغال سنگ در این منطقه وجود داشت که در حال حاضر این معادن و شرکت‌ها به‌دلیل موانع تولید به چهار مورد کاهش یافته است. 
وی با بیان اینکه این چهار معدن استخراج ذغال سنگ در زرند هر کدام تقریباً بین 210 تا 250 نفر کارگر دارند گفت: علاوه بر این چهار مورد، شرکت ذغال شویی هم در زرند با 400 نیرو فعال است، 
وی خاطرنشان کرد: مشکلات معادن ذغال سنگ در این شهرستان در 4 بخش استخراجی ذغال سنگ شامل نبود نقدینگی، بیمه کارگران، پرداخت مالیات، افزایش نیافتن قیمت ذغال سنگ، نداشتن توانایی پرداخت حقوق کارگران توسط پیمانکاران، افزایش هزینه‌های تولید و قیمت لوازم و تجهیزات معدنی، وجود نداشتن طرح‌های توسعه‌ای در برخی معادن، سنتی بودن شیوه استخراج، قیمت پایین ذغال سنگ و تعیین نشدن قیمت واقعی آن، پرداخت نشدن مطالبات تولید‌کنندگان ذغال سنگ توسط خریداران و نامناسب بودن تجهیزات بهداشتی در اغلب معادن است. 
فرماندار زرند با اشاره به درخواست‌های معدنکاران گفت: معدنکاران درخواست تخصیص یارانه دولتی به معادن ذغال سنگ به‌دلیل نداشتن سوددهی مناسب، درخواست اعطای تسهیلات حمایتی در جهت توسعه و نوسازی معادن، درخواست افزایش قیمت ذغال سنگ به میزان 20 درصد را دارند ضمن اینکه از سال 91 تاکنون این افزایش قیمت ذغال سنگ مصوب شده، اما صورت نگرفته و مهرسال گذشته قرار شد 9 درصد افزایش یابد که هنوز محقق نشده است. 
وی افزود: همچنین از خواسته‌های این معدنکاران وصول مطالبات حاصل از فروش ذغال سنگ از شرکت ذغال سنگ که تاکنون 20 درصد پرداخت شده، ایجاد سامانه مناسب و تخصصی جهت ارائه خدمات بازرگانی در زمینه تأمین تجهیزات معدنی ایمن و استاندارد است. 
با توجه به اینکه طی سالیان متمادی تجهیزات، نیروی انسانی گسترده ای در بخش ذغال سنگ کرمان شکل گرفته است، لازم است از این منابع و امکانات صیانت شود تا ضمن جلوگیری از نابودی صنعت ذغال سنگ کرمان و بروز تبعات و آسیب های اقتصادی، امنیتی و اجتماعی شاهد ارتقا و به روز شدن این بخش باشیم.