توافق برد-برد عربستان و روسیه در بازار نفت

نتیجه حاصله به منزله مصالحه موفقی میان عربستان سعودی به عنوان بزرگترین صادرکننده اوپک که خواهان اعلام تمدید ۹ ماهه توافق بود و  روسیه به عنوان یک وزنه سنگین غیراوپکی است که خواهان اجتناب از دادن چنین تعهد طولانی بود.

این تصمیم مطابق با انتظارات معامله‌گران بود و پس از اعلام آن در روز پنج‌شنبه، تغییر چندانی در قیمت‌های نفت صورت نگرفت.

از نظر عملی، خواه این تصمیم به عنوان یک تمدید ۹ ماهه از پایان مارس سال ۲۰۱۸ که توافق کنونی به پایان می‌رسد، توصیف شود یا یک تمدید سه ماهه از مارس تا ژوئن با گزینه تمدید تا دسامبر سال ۲۰۱۸، تفاوت چندانی نمی‌کند.

این مصالحه به وزیران نفت اجازه می‌دهد عزمشان برای انجام هر اقدامی که برای متعادل شدن بازار (اولویت سعودی‌ها) لازم است را نشان دهند و همزمان برای وفق یافتن با شرایط در حال تغییر بازار که مسئله مورد نظر روسیه است، انعطاف‌پذیری‌شان را حفظ کنند.

این توافق نشان می‌دهد که بازار نفت پیشرفت قابل توجهی به سوی تعادل مجدد داشته، اما نسبت به این‌که چه مدت این روند طول خواهد کشید تا کامل شود ابهام وجود دارد.

خالد الفالح، وزیر نفت عربستان سعودی روز پنج شنبه اعلام کرد مازاد ذخایر نفت کشورهای OECD نسبت به میانگین پنج ساله، از ۲۸۰ میلیون بشکه در ماه مه به ۱۴۰ میلیون بشکه در اکتبر کاهش پیدا کرده است.

فالح در سخنرانی گشایش نشست ۱۷۳ اوپک گفت: ذخایر شناور نفت خام نیز از ژوئن به میزان ۵۰ میلیون بشکه کاهش یافته و ذخایر محصولات نفتی در حال حاضر به میانگین پنج ساله رسیده است. قیمت معاملات تحویل فوری نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت آمریکا نسبت به بهای معاملات آتی افزایش یافته که نشان می‌دهد بازار به سوی شرایط متوازن‌تری پیش می‌رود. ثبات بازار بهبود یافته و در مجموع خوش‌بینی وجود دارد. روند تعادل مجدد بازار تسریع شده و ذخایر به طور کلی روند کاهشی دارد.

روند تعادل مجدد بازار بیش از نیمی کامل شده، اما بازار به سوی دوره‌ای پیش می‌رود که از نظر فصلی ضعیف است و تقاضای اندکی وجود دارد که تا سه ماهه دوم سال ۲۰۱۸ ادامه پیدا می‌کند.

بنابراین برای عربستان سعودی، حفظ کاهش تولید به منظور تحقق کامل هدف و اجتناب از تجدید اُفت قیمت‌های نفت اهمیت دارد در حالیکه روسیه نسبت به آنچه که پس از دستیابی به تعادل مجدد بازار پیش خواهد آمد نگرانی پیدا کرده است.

قیمت‌های برنت اکنون حدود ۶۴ دلار درهر بشکه معامله می‌شوند که متوسط قیمت این نفت پایه از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۶ بوده است. اگر ذخایر نفت کشورهای عضو سازمان OECD به میانگین پنج ساله کاهش پیدا کند، بازار احتمالا با توجه به رشد عظیم مصرف نفت از سال ۲۰۱۲ به این طرف، محدودیت عرضه را احساس خواهد کرد.

قیمت‌های نفت افزایش بیشتری پیدا خواهند کرد و این تغییر روند بسیار سریع خواهد بود. قیمت‌های روبه‌ رشد افزایش چشمگیر حفاری و تولید بخش شیل آمریکا را تشویق خواهند کرد.

همان‌طور که فالح خاطر نشان کرده، روند تعادل مجدد شتاب گرفته زیرا عوامل عرضه، تقاضا، ذخایر و قیمت‌ها در بازار نفت به میزان زیادی غیرخطی هستند.

اگر اوپک منتظر بماند تا ذخایر نفت به میانگین پنج ساله کاهش پیدا کنند و بازار به طور کامل متعادل شود و سپس تولید را تنظیم کند با ریسک افزایش قیمت‌ها مواجه خواهد شد.

برای عربستان سعودی که به درآمدهای نفتی بالاتر برای تامین برنامه تحول اقتصادی خود نیاز دارد و همچنین به قیمت‌های بالاتر برای یک قیمت مناسب در زمان عرضه اولیه سهام آرامکو نیاز دارد، رشد بیش از حد قیمت‌ها ممکن است مشکلی نباشد، اما روسیه به درآمد بالاتر نیاز کمتری دارد و بیشتر نسبت به از دست دادن سهم بازار خود در اروپا و آسیا در برابر رقابت فزاینده صادرات نفت شیل آمریکا نگران است.

این مصالحه به هر دو طرف اجازه می‌دهد تا حدی مدعی پیروزی شوند، زیرا عربستان سعودی تمدید ۹ ماهه به تصویب رسانده و روسیه یک تعهد روشن برای بازبینی توافق پس از مدت سه ماه را کسب کرده است.

در کل نتیجه این است که اوپک و متحدانش متعهد شده‌اند سطح کنونی تولید را تا پایان ژوئن ۲۰۱۸ حفظ کنند. 

بر اساس گزارش رویترز، این پیمان با تغییرات یا بدون تغییرات که به سطح ذخایر و قیمت‌ها در زمان بازبینی آن در اواسط سال میلادی آینده بستگی دارد، ممکن است تا پایان سال ۲۰۱۸ تمدید شود.