بانکی که می‌تواند برجام را نجات دهد

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فرارو؛ از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از توافق هسته‌ای خارج شد، اتحادیه اروپا به دنبال ایده‌هایی برای جلوگیری از خروج ایران از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می‌گردد. در این راستا اروپایی‌ها چندین ایده، از جمله فعال‌سازی قوانین مسدودساز، را مطرح کرده‌اند. اما تاکنون نتوانسته‌اند آن طور که باید و شاید منافع ایران را تامین کنند.

حالا روزنامه برجسته آلمانی پیشنهاد جدیدی برای تامین منافع ایران مطرح کرده است. روزنامه هاندلزبلات آلمان در یادداشتی به قلم لورا وان دنیلز نوشت: تاسیس یک بانک خصوصی آلمانی برای ایران، می‌تواند ورود سرمایه‌گذاری به ایران را را مستمر کند . در نتیجه تهران به تعهداتش توافق هسته‌ایش پایبند می‌شود. این بانک حتی می‌تواند دویچه نامگذاری شود".

به گفته دانیلز، بهترین راه برای منع خروج ایران از برجام، مستمر نگه داشتن ورود سرمایه‌گذاری از اروپا به ایران است. او برای تامین مالی این سرمایه‌گذاری پیشنهاد کرده آلمان یک بانک جدید را تاسیس کند یا اینکه بانک کنونی آلمان را به "بانک ایران" تغییر دهد.

زمانی که ترامپ در اوایل ماه می از برجام خارج شد، او بالاترین سطح از تحریم‌های اقتصادی را علیه ایران برقرار کرد. تحریم‌هایی که به عنوانی بخشی از برجام تعلیق شده بودند. این تحریم‌ها فقط بر شرکت‌های آمریکای تاثیر نمی‌گذارد بلکه شرکت‌ها و افراد کشورهای ثالث که با ایران دادوستد می‌کنند را هم هدف قرار می‌دهد.

تحریم‌های مرتبط آمریکایی در ششم آگوست یا چهارم نوامبر آینده در بخش‌های مشخصی همچون نفت اجرا می‌شوند. در آن زمان، شرکت‌هایی که با ایران تجارت می‌کنند، از تجارت با آمریکا منع خواهند شد. طبق تحریم‌های ثانویه آمریکا، شرکت‌های مالی و بانک‌هایی که با ایران تجارت می‌کنند از بازارهای مالی آمریکا محروم خواهند شد.

کمیسیون اروپا ممکن است طبق قانون مسدودساز 1996، که آن را در ششم ژوئن به روز رسانی کرد، شرکت‌های اروپایی را به نادیده گرفتن تحریم‌های ثانویه آمریکا وادارد. این قانون هرگز مورد استفاده قرار نگرفته و اگر اتحادیه اروپا آن را اجرا کند، ممکن است به خاطر خسارت‌هایی که شرکت‌های اروپایی متحمل می‌شوند، مورد تعقیب قانونی قرار گیرد.

دانیلز در ادامه راه دیگر حفظ روابط اقتصادی با ایران را بررسی کرد. از طریق این راه، اتحادیه اروپا می‌تواند بواسطه بانک سرمایه‌گذاری اروپا، پروژه‌های زیرساختی مهم ایران را تامین مالی کند. اما تهران از قبل اعلام کرده که به پروژه‌های کوچک راضی نخواهد شد.

دانیلز بهترین را برای حفظ روابط اقتصادی دوجانبه را تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران دانست و آن را معمول‌ترین راه برای دولت آلمان خواند. ‌برلین جهت تامین سرمایه برای شرکت‌هایی که تجارت با ایران را ادامه می‌دهند، می‌تواند یک بانک را تاسیس کند یا یک بانک خصوصی را بدین منظور تغییر دهد.

این بانک باید در امور مالی شرکت تجربه داشته باشد و از سیستم مالی آمریکا مستقل بوده و هیچگونه سرمایه‌گذاری در آمریکا نداشته باشد. یکی از بانک‌های مطرح در این زمینه، بانک پر دردسر دویچه بانک است. بانکی که از قبل فعالیت‌های بانکی‌اش در آمریکا را تاحدود زیادی کاهش داده است.

بانک دویچه بزرگترین بانک آلمان است و با مشکلاتی مواجه است. اگر دولت آلمان مجبور شود از درآمدهای مالیاتی برای نجات دویچه استفاده کند، در مدیریت آن را نفوذ خواهد داشت. این امر برای دویچه بانک یک فرصتی خواهد بود تا به بازاری که قبلا به دلیل تحریم‌های آمریکایی از آن خارج شده بود، بازگردد.

براساس پیشنهاد دانیلز، بانک دویچه تجارت شرکت‌هایی که با ایران دادوستد دارند را از طریق اعطای وام، تامین مالی می‌کند. اما آیا چنین چیزی شدنی است؟ دانیلز معتقد است که بسیاری با این پیشنهادش مخالفت خواهند کرد. روابط دویچه با ایران، ممکن است شهرت آن را کاهش دهد. علاوه بر این، ممکن است سهامداران آن شوکه و مشتریان خصوصی‌اش ناراحت شوند. با این حال، به گفته این کارشناس آلمانی، اگر جایگزین روابط با ایران، فروپاشی دویچه باشد، ریسک‌های تجارت با ایران کوچکتر به نظر می‌رسند.

اعتراض دیگر آن است که این طرح بین آمریکا و آلمان تنش دیپلماتیک بیشتری ایجاد خواهد کرد. اما علیرغم این اعتراضات، دانیلز تصریح می‌کند که اگر پاریس و برلین درباره حمایت سیاسی از تاسیس یک بانک در آلمان برای تعامل با ایران به توافق برسند، این امر نه تنها ممکن است برجام را نجات دهد بلکه کسب‌وکارهای آنها هم سود زیادی خواهند کرد. شرکت‌های آلمانی ممکن است سرمایه‌گذاری‌ها در ایران را ادامه دهند و در بازار ایران باقی بمانند. همین امر می‌تواند برای شرکت‌های فرانسوی هم اتفاق بیافتد.

علاوه بر این، تاسیس چنین بانکی ادامه صادرات نفت و گاز ایران را ممکن خواهد کرد. در زمانی که اروپا به دنبال تنوع‌بخشی به وارات انرژی‌اش هست، این یک امتیاز استراتژیک برای اروپا خواهد بود.

دانیلز در پایان نوشت: " بانکی که من پیشنهاد می‌کنم این پیام نیرومند را در دورن اتحادیه اروپا ارسال خواهد کرد که کشورهای عضو آن درباره تبدیل شدن به 'اروپایی که محافظت می‌کند'، جدی هستند. همانگونه که ایمانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، و ژان کلود یانکر، رئیس کمیسیون، قول آن را داده‌اند. برای اجرای این ماموریت، اتحادیه اروپا باید جهت محافظت از کسب‌وکارهایش و نهایتا شهروندانش، برای پا گذاشتن در مسیرهای غیرمتعارف تمایل داشته باشد".