65 درصد اعتبارات شهرداری ها در قزوین صرف پرداخت حقوق و دستمزد می‌شود
به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از عصرایران؛ قزوین با داشتن تاریخی کهن و پربار، گذرگاه تاریخی و شاهراه ارتباطی بسیاری از استان‌های ایران است. استانی که از دیرباز به باغستان‌های سبز و خرم معروف بوده‌است؛ باغستان‌هایی که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده‌اند. سرزمینی که روزگاری محل گذر بازرگانان و تجار جاده ابریشم بوده و شهرتی جهانی داشته است. اما در چند دهه گذشته، قزوین باوجود موقعیت ویژه جغرافیایی، صدها جاذبه طبیعی، تاریخی، گردشگری و پتانسیل‌های بالقوه در بخش‌های کشاورزی و صنعت، نتوانسته آن‌طور که باید از این پتانسیل‌ها بهره برده و به جایگاه واقعی خود در کشور برسد.
عبدالمحمد زاهدی، استاندار قزوین درباره چالش‌های این استان در بخش‌های گردشگری، کشاورزی، صنعتی و مدیریت شهری به گفت‌وگو نشسته که در ادامه می‌خوانیم.
باتوجه به اینکه قزوین یکی از قطب‌های صنعتی کشور به‌شمار می‌رود، این پتانسیل چه تاثیری بر توسعه استان داشته است؟ از آنجایی‌که بازار سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی این روزها در کشور بسیار داغ شده است، قزوین چه ظرفیت‌هایی در این بخش برای سرمایه‌گذاری دارد؟
قزوین در مسیر پرترددترین و پرجمعیت‌ترین استان‌های کشور قرار دارد. استان‌های شمالی، شمال غرب و غرب پرجمعیت‌ترین استان‌های کشور هستند و هرچه به سمت شرق و جنوب شرق می‌رویم، جمعیت کمتری در آن بخش از کشور مستقر شده‌اند. ظرفیت بسیار بالایی در استان وجود دارد که می‌تواند در بخش‌های صنعت، کشاورزی، تجارت و گردشگری نیز تاثیرگذار باشد. تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند واحد تولیدی آن‌ها به بازار نزدیک باشد. در قزوین این ظرفیت وجود دارد؛ چرا که پیرامون آن استان‌های تهران، البرز و شمال و غرب کشور با جمعیت بسیار بالا قرار گرفته‌اند. درچند دهه گذشته، مطالعاتی در بحث اقتصادی نخستین شهر صنعتی ایران در استان قزوین انجام شده است. شهر صنعتی البرز که هم‌اکنون در استان قرار دارد، نتیجه آن مطالعات است.
همچنین مطالعه نخستین دشت کشاورزی نوین کشور نیز در قزوین انجام شده که بخشی از آن در دهه 40 به اجرا درآمده است. پس از اجرای این طرح‌های صنعتی و کشاورزی، توسعه صنعتی قابل توجهی به دلیل نزدیکی قزوین به تهران رخ داده است. اما تفاوت استان قزوین در حوزه صنعت با بسیاری از استان‌های صنعتی کشوردر تنوع تولیدات صنعتی است. در قزوین صنایع سنگین، صنایع غذایی، شیمیایی، شوینده‌ها، صنایع نساجی، لوازم خانگی و ... وجود دارد. همچنان نیز می‌توان صنعت جدید در استان ایجاد کرد. درحدود 20شهرک صنعتی و ناحیه صنعتی در استان وجود داردو خارج از آن نیز واحدهای بزرگ صنعتی که برخی از آن‌ها رتبه نخست صنایع کشور هستند، مستقر شده‌اند.
اما پتانسیل ویژه استان، وجود قطب بزرگ تولید مواد اولیه شوینده و تولید شوینده‌ها در کشور است. همچنین در بخش صنایع مرتبط با نساجی، لوازم خانگی و لوازم برقی نیز جایگاه ویژه‌ای در کشور دارند اما همچنان ظرفیت ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در این بخش‌ها وجود دارد. درحال حاضر حدود یک و نیم میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی تصویب شده، در آن وجود دارد که حدود 500 میلیون دلار آن هم‌اکنون در مرحله اجراست. در گذشته نیز سرمایه‌گذاری‌های خارجی صورت گرفته است؛ برخی از محصولات که درحال حاضر با برندهای ایرانی مصرف می‌کنید، سرمایه‌گذارانش خارجی هستند .
در شهرک‌های صنعتی قزوین امکانات مطلوبی وجود دارد و مساله کمبود زمین در این بخش وجود ندارد. در بحث انرژی نیز در شرایط مطلوبی قرار داریم.اما در بخش صنایع آب‌بر محدودیت‌هایی در برخی مناطق وجود دارد که می‌توان گفت این محدودیت‌ها باتوجه به بحران آب در سراسر کشور، کلی است.
مدیریت سلیقه‌ای یکی از مهم‌ترین دلایل عقب‌ماندگی استان‌ها و توسعه نامتوازن امکانات در کشور است، هر استاندار باتوجه به درک خود از استان، برنامه‌ریزی و عمل می‌کند. به‌اعتقاد کارشناسان آمایش سرزمینی می‌تواند راه‌حل مدیریت سلیقه‌ای باشد. آیا طرح آمایش سرزمین قزوین انجام شده است؟
اتفاق خوبی که در قزوین رخ داده است، بحث آمایش سرزمینی است. خوشبختانه استان قزوین طرح آمایش سرزمینی دارد. در این طرح مشخص است که در حوزه صنعت و کشاورزی چه اتفاقاتی باید رخ بدهد. در بخش صنعت می‌دانیم که باید به چه سمت و سویی حرکت کنیم. چندین تصمیم جدی و اساسی که به‌تازگی گرفته شده براساس همین طرح آمایش سرزمینی بوده است. براساس این طرح می‌دانیم که درکدام منطقه می‌توانیم شهرک صنعتی با سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد‌کنیم و همین‌طور شهرک‌های صنعتی تخصصی. شهرک صنعتی که یک رشته صنعت در آنجا مستقر شود.
به‌عنوان نمونه در حوزه IT ، حوزه لوازم خانگی، حوزه نساجی و ... یکی از اولویت‌های ما توسعه صنایع تخصصی براساس همین طرح آمایش سرزمین است.به‌دلیل زیرساخت‌ها و صنایعی که هم‌اکنون در استان قزوین وجود دارد ، امکان توسعه و تکمیل زنجیره‌های تولید و خوشه‌های صنعتی را داریم. با انجام آمایش سرزمینی، تمامی نقاط قوت و ضعف، پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های استان شناسایی شده است و پس از این می‌توان باتوجه به داشته‌های قزوین برای آن برنامه‌ریزی کرد و دیگر مدیریت سلیقه‌ای جایگاهی نخواهد داشت.
قزوین به‌عنوان دشت نیز شناخته می‌شود؛ خاک حاصلخیز و منابع آبی مناسب، ظرفیت ویژه‌ای در بخش کشاورزی به‌وجود آورده، برای دشت قزوین چه اقداماتی انجام شده است؟
در بخش کشاورزی، مطالعه‌ای در گذشته روی دشت قزوین صورت گرفته است. به چند دلیل اهداف آن مطالعه محقق نشد. مهم‌ترین دلیل این عدم تحقق اهداف رویدادهای طبیعی مانند خشکسالی، برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی و کاهش نزولات جوی بود. آب‌های سطحی دشت قزوین به‌شدت کاهش یافته است، سطح سفره‌های زیرزمینی نیز به‌دلیل کاهش آب و خشکسالی و چاه‌های غیرمجاز به شدت افت داشته است. برای حل این بحران‌ها برنامه‌ریزی مشخصی انجام شده است؛ در این برنامه، چاه‌های غیرمجاز باید تعیین تکلیف شوند. کارگروهی نیز تحت عنوان سازگاری با کم‌آبی در دولت تشکیل شده است و به همین دلیل ما چاره‌ای جز تطبیق خودمان با شرایط موجود نداریم.باید الگوی کشت را تغییر داده و سیستم آبیاری را از سنتی به نوین تغییر دهیم. بحث توسعه کشت گلخانه‌ای نیز یکی از برنامه‌های استان در سال جاری است.
قزوین به‌دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی و شاهراه ارتباطی، فرصت و پتانسیل‌های خاصی در بحث گردشگری دارد. باتوجه به اینکه صنعت گردشگری تاکنون در کشور مغفول مانده و هم‌اکنون دولت در اندیشه توسعه زیرساخت‌های این صنعت است، در استان قزوین چه ظرفیت‌هایی در بحث گردشگری وجود دارد و چه اقداماتی برای توسعه این صنعت در استان انجام شده است؟
13 درصد اماکن تاریخی فهرست ملی ایران در استان قزوین واقع شده است. عرصه‌های باستانی و تاریخی بسیار ارزشمند در این استان وجود دارند. در کنار این میراث تاریخی، جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیری مانند الموت، طارم و چشمه‌های آب‌گرم و ... قرار دارند. قزوین را به‌نام ایران کوچک می‌شناسند؛ چرا که تنوع اقوام در این استان بسیار فراوان است. اقوامی که آداب و رسوم ویژه‌ای دارند که تمامی آن‌ها را نیز حفظ کرده‌اند. اما متاسفانه قزوین باوجود تمامی این ظرفیت‌های گردشگری تاکنون به عنوان معبر گردشگری بوده و به مقصد گردشگری تبدیل نشده است. در سال‌های گذشته باوجوداینکه قزوین شاهراه ارتباطی بسیاری از استان‌های کشور بوده و تردد بسیار بالایی از جاده‌های این استان صورت گرفته اما توقف بسیار کم مسافر را در قزوین داشته‌ایم.بسیاری از مردم ایران، قزوین را به‌عنوان یک مقصد گردشگری نمی‌شناسند.
سال گذشته برای تغییر این رویکرد و تبدیل قزوین به مقصد گردشگری، طرح‌هایی اجرا شد. در ستاد خدمات سفر و کارگروه گردشگری مصوب شد که نخست اماکن اقامتی را افزایش دهیم. در همین راستا چند طرح نیمه‌تمام گردشگری تکمیل شده‌اند. همچنین در بحث فرهنگسازی نیز اقداماتی انجام شده است.
با یک تبلیغ مختصری در ایام نوروز امسال، 32 درصد افزایش اقامت در مراکز اقامتی استان به ثبت رسیده است. در گذشته ماندگاری مسافر در قزوین کمتر از دو شب بوده اما هم‌اکنون به حدود چهار شب رسیده است. در سال جاری باتوجه به ظرفیت‌های ویژه استان، گردشگری را اولویت نخست تعریف کرده‌ایم.
امیدواریم که در راستای تبدیل قزوین به مقصد گردشگری بتوانیم گام‌های خوبی برداریم. براساس آمار در ایام تعطیل بیش از 70 درصد ظرفیت مراکز اقامتی اشغال بوده است. ما با نگاهی به آمار مراکز اقامتی، به این نتیجه رسیدیم که باید مراکز اقامتی را افزایش دهیم. سال گذشته ما یک مجموعه آپارتمان مسکونی راکه دیگر صرفه اقتصادی برای مالک نداشت و مالک نیز در فروش آپارتمان‌ها با مشکل مواجه شده بود به هتل تغییرکاربری دادیم و در ایام نوروز نیز به بهره‌برداری رسید. این اتفاقی برد-برد بود. از یک طرف مالک به انتفاع از ملک خود دست یافت و از طرفی دیگر بر سرانه مراکز اقامتی استان افزوده شد. به‌اعتقاد بنده، سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری استان قزوین، زود بازده و سودآور است.
ترافیک و تصادف در آزادراه تهران- قزوین پای ثابت تمامی اخبار جاده‌ای کشور است. طرح‌های بسیاری برای کاهش ترافیک این محور پیشنهاد شده که هیچ‌کدام راهگشای این مساله نبوده است. معضلی که بسیاری از مردم کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و به‌جرات می‌توان گفت، مشکلی فرا استانی و بلکه ملی است.در چند سال اخیر بحث متروی هشتگرد به قزوین مطرح شده است، سرانجام این پروژه چه شد و در صورت بهره‌برداری چه تاثیری بر ترافیک کشور خواهد گذاشت؟
وضعیت تردد بین آزادراه تهران ـ قزوین در ساعاتی از شبانه‌روز و در ایام تعطیلات بسیار مشکل است و مسیر فعلی دیگر پاسخگوی این حجم ترافیک و تردد نیست. یکی از اقدامات برای کاهش ترافیک که به مرحله بهره‌برداری نزدیک است، دو خطه کردن راه‌آهن تهران به قزوین و زنجان است. این پروژه بیش از 85 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. مترو، پروژه دیگری است که از گذشته‌ها این مساله پیگیری شده ولی یک پیگیری با برنامه و به‌صورت منسجم انجام نگرفته است.
مترو تا کرج آمده و تا هشتگرد هم ادامه پیدا خواهد کرد. از هشتگرد تا قزوین 70 کیلومتر فاصله وجود دارد اما نکته قابل توجه اینجاست که مانع طبیعی خاصی در مسیر هشتگرد تا قزوین وجود ندارد. در بحث تملک اراضی نیز مشکل خاصی وجود ندارد. اما استدلالی که ما داریم، این است که می گوییم ابتدا و انتهای هر خط باید پرجمعیت‌ترین و پرترددترین نقطه باشد. هشتگرد نمی‌تواند پرجمعیت‌ترین و پرترددترین نقطه برای پایان مترو باشد. مترو هنگامی‌که به هشتگرد می‌رسد، جمعیت بسیار کمی آنجا وجود دارد.
بنابراین اگر این جمعیت به سمت قزوین بیاید، جمعیت بسیار بالایی به قزوین خواهد آمد و در برگشت نیز همین اتفاق رخ خواهد دارد. همچنین بخش عمده‌ای از مسافرانی که با حمل‌ونقل عمومی و جاده‌ای به استان‌های شمال و شمال غرب کشور سفر می‌کنند، با مترو و ایمنی 100درصد مطمئن به قزوین می‌رسند. با این کار ترافیک و تصادفات جاده‌ای آزادراه تهران- قزوین کاهش چشمگیری می‌یابد. مساله دیگر در بحث ضرورت احداث متروی قزوین، کاهش آلودگی هواست. هنگامی‌که حمل و نقل به‌وسیله خودرو کاهش یابد، در بحث آلودگی هوای کلانشهرهای تهران و کرج نیز بسیار تاثیرگذار بوده‌است؛چرا که استفاده از خودرو در این شهرها کاهش می‌یابد.
قزوین از دیرباز به باغستان مشهور است، درحال حاضر از این باغستان اثر چندانی نمانده است، برای حفظ وضعیت موجود و احیای آن چه برنامه‌هایی دارید؟
باغستان‌های سنتی قزوین با مساحتی حدود دو هزار و 500 هکتار در سه ضلع جنوب، شرق و غرب قزوین واقع شده‌اند. تمامی این باغ‌ها مثمر هستند و به‌عنوان سیل‌بند قزوین نیز محسوب می‌شوند. درسال‌های گذشته از سطح این باغات کم شده است. براساس شواهد از هفت هزار هکتار باغ‌های قزوین، در حدود پنج هزار هکتار تخریب شده‌اند. ثبت ملی باغستان قزوین اتفاق خوبی در این بخش است که می‌توان به حفظ این میراث امیدوار بود. ولی در مصوبه‌ای که برای ثبت ملی باغستان قزوین انجام شده، هیچ برنامه‌ای برای آینده این باغستان دیده نشده است. البته این یک اشکال کلی در بحث ثبت ملی در کشور است.
اماکن تاریخی ثبت ملی می‌شوند بعد کاربری مانند کتابخانه، موزه و ... برای آن تعریف می‌شود. اما باغستان نیاز به نگهداری مداوم مانند آبیاری و ... دارد که برنامه خاصی برای آن تعریف نشده است.در باغستان دو هزار و پانصد هکتاری قزوین، حتی باغ‌های هزار متری نیز وجود دارند. یکی از مشکلات باغستان قزوین، بحث تعدد مالکان است. هیچ فکری برای انتفاع مالی مالکان از باغستان قزوین نشده است. به همین دلیل مالکان این باغ‌ها احساس می‌کنند که این باغ‌ها برای آن‌ها توجیه اقتصادی ندارد. باید کمک کرد که آن توجیه اقتصادی را داشته باشند. در چند سال اخیر موج تغییرکاربری در باغستان قزوین، به آفتی برای این باغ‌ها تبدیل شده است. هنگامی‌که با تغییر کاربری ارزش افزوده باغ چند 10 برابر می‌شود، مالکان تمایل بسیاری به تغییرکاربری دارند. قرار است با وزارت راه و شهرسازی و دبیرخانه شورای عالی معماری شهرسازی همکاری و هماهنگی برای حل مشکل باغستان قزوین داشته باشیم. باید آن‌ها را مجاب کنیم که یک راهی برای این قضیه پیدا کنیم.
درحال حاضر شهرداریها در کل کشور با مشکل درآمدی و تامین بودجه مواجه شده‌اند. باتوجه به رکود در بحث ساخت و ساز و کاهش تقاضا برای پروانه‌های ساختمانی، شهرداریها به سمت درآمدهای ناپایداری مانند شهرفروشی، تراکم‌فروشی و ... روی آورده‌اند. شهرداری‌های استان قزوین در بحث درآمدهای پایدار در چه وضعیتی قرار دارند و آینده شهرداری‌های استان را چگونه می‌بینید؟
تمام شهرداری‌های کشور بدهکارند. یعنی حتی در تامین بودجه جاری نیز با مشکل مواجه هستند.پروژه‌های عمرانی که انجام می‌شود نیز با کمک دولت یا از محل مالیات بر ارزش افزوده است اما این موارد مشکل شهرداریها را حل نمی‌کند. کارهایی است که درآمدی برای شهرداریها به وجود نمی‌آورد حتی تراکم فروشی نیز تنها صرف هزینه‌های جاری می‌شود.
درآمد پایدار یک سرمایه‌گذاری اولیه می‌خواهد که بیشتر شهرهای ما در کشور این توان را ندارند. این توان وجود ندارد مگر به گونه‌های دیگر دولت به شهرداریها کمک کند. دولت می‌تواند اراضی را به شهرداریها واگذار کند تا آن‌ها بتوانند از آن محل، در پروژه‌های سودآور سرمایه‌گذاری کنند. هر شهرداری باید با توجه به موقعیت شهری خود و درآمدش و شرایط جغرافیایی شهر تصمیم بگیرد که چه درآمدی داشته باشد؛ البته برخی از شهرداریها درآمدهای پایداری مانند کارخانه آسفالت و معدن شن و ماسه‌ای دارند اما این درآمدها پاسخگوی تامین کل بودجه شهرداریها نیست.
یکی از مشکلات اساسی، تعداد فراوان کارکنان شهرداری‌هاست که باجود قانون نیز این مساله متاسفانه رعایت نشده است. 65 درصد اعتبارات شهرداری ها صرف پرداخت حقوق و دستمزد می‌شود.
