جذب گردشگر راه ورود ارز به کشور در دوره تحریم‌ها
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرناپلاس؛ با توجه به دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه تراکنش‌های مالی و تجارت با ایران و لاجرم سخت‌تر شدن دست‌یابی کشور به ارز به‌ویژه دلار، یکی از آسان‌ترین راه‌های ارزآوری برای ایران، توسعه صنعت گردشگری است که موردتوجه کارشناسان قرارگرفته است.
**پارسال چند گردشگر به ایران آمد و از کجا؟
مطابق با آمار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در سال 96 تعداد کل گردشگران ورودی به کشور 5.113.524 نفر بوده است که بیشتر این آمار مربوط به مردان با 70 درصد است. بیشترین جذب گردشگر توسط ایران به ترتیب از کشورهای عراق، آذربایجان، افغانستان، ترکیه، پاکستان، ترکمنستان، بحرین، کویت، هندوستان و چین صورت گرفته است که با نگاهی به آمار متوجه می‌شویم ورود گردشگر به کشور بیشتر توسط همسایگان مجاور صورت می‌گیرد. در حوزه کشورهای اروپایی نیز آلمان، فرانسه، ایتالیا، انگلستان و اتریش بیشترین گردشگران را به ایران می‌فرستند. البته بالاتر بودن آمار سفرهای زمینی بیانگر ضعف کشور در توسعه زیرساخت‌های سایر انواع حمل‌ونقل از جمله مسیرهای هوایی است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
**تجربه کشورهای موفق: روسیه، نه فرانسه
روسیه یکی از موفق‌ترین کشورها در زمینه جذب گردشگر است. طبق تحقیقات شورای جهانی سفر و گردشگری، این صنعت باعث ایجاد 3٫3 میلیون شغل در سال 2017 (4٫5 درصد کل شغل‌های روسیه) شده است. جالب است بدانید مسکو بیش از یک‌چهارم درآمد گردشگری روسیه را تأمین می‌کند. به‌جز موارد استثنا روسیه تقریباً هر ساله در آمار گردشگری رشد داشته است. میزبانی جام جهانی 2018 نیز این فرصت را به روسیه داد تا شهرهای کمتر شناخته‌شده و زیبایش (11 شهر) در سراسر کشور را به نمایش بگذارد. طبق آمار اعلام‌شده روسیه تا دو هفته پیش از مسابقه فینال، میزبان 1 میلیون گردشگر از سراسر جهان بوده است.
** سایت هسته‌ای تخریب‌شده، جاذبه گردشگری کره شمالی
حتی کشوری مثل کره شمالی که منزوی شناخته می شود هم برای جذب گردشگر برنامه‌ریزی دارد و با طراحی سایتی به چند زبان زنده دنیا به تبلیغات می‌پردازد و اخیراً برنامه دارد تا یکی از سایت هسته‌ای خود را که به‌تازگی تخریب کرده، به مرکزی برای گردشگری تبدیل کند و سالانه یک میلیون گردشگر خارجی جذب نماید. این در حالی است که از لحاظ تبلیغات مخرب و نگرانی‌های امنیتی، کره شمالی در وضعیت مناسبی قرار ندارد. عجیب‌تر آن‌که 20 درصد از گردشگران غربی کره‌شمالی را در حال حاضر آمریکایی‌ها تشکیل می‌دهند و این در شرایطی است که آمریکا شدیداً در مورد سفر به این کشور، به شهروندان خود هشدار می‌دهد.
**برنامه جامع توسعه گردشگری داریم؟
گرچه ایران دارای آثار باستانی‌فراوان، تمدن غنی، تنوع اقوام، صنایع‌دستی و طبیعت چهار فصل به‌عنوان جاذبه‌های گردشگری، طبیعی، فرهنگی و حتی درمانی است، اما برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری لازم در زیرساخت‌های گردشگری در سالیان گذشته مورد توجه نبوده است، به طوری که هدف‌گذاری و چشم‌انداز مشخص در این صنعت ضعیف بوده و طی دهه‌های گذشته بعضاً با حرکت‌های رفت و برگشتی و یا در جا زدن مواجه بوده‌ایم.
خوشبختانه جاذبه‌های طبیعی به‌صورت خدادادی و آثار تاریخی غنی از گذشتگان به ما ارث رسیده است، اقدام لازم توسط ما سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح است. گردشگری یکی از دردسترس ترین راه‌های ارزآوری برای کشور است و در دوره کوتاهی می‌توان از این صنعت بهره‌برداری مطلوبی کرد. ایران پتانسیل بسیار بالایی در صنعت گردشگری دارد به‌ویژه در شرایط فعلی که ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی کاهش‌یافته و باعث شده است ایران به مقصد جذاب و ارزانی برای گردشگران خارجی تبدیل شود.
** لزوم حمایت دولت از فناوری‌های جدید
جهان امروز عرصه شکوفایی فناوری و ارتباطات است. استارت آپ ها و فنّاوری‌های جدید به عنصر جدایی‌ناپذیر اقتصاد و کسب کارهای جدید تبدیل‌شده‌اند و این فناوری‌های جدید می‌توانند درزمینه های مختلفی از بازاریابی و تبلیغات، مثلاً فنّاوری واقعیت افزوده و واقعیت مجازی (AR و VR) تا تعدیل و رقابتی کردن قیمت و افزایش خدمات (با نرم‌افزارهای رزرو هتل، تور و بلیت‌ها) مؤثر واقع شوند. حمایت دولت در جهت تسهیل شرایط برای این فعالیت‌ها می‌تواند به رونق گرفتن صنعت گردشگری منجر شود.
** کمبود رقابت، فقدان آمار و شفافیت
در صنعت گردشگری اکثر شهرها رقابت چندانی وجود ندارد. برای روشن شدن فواید رقابت، به عنوان یک نمونه تعداد تور، قیمت و تنوع اقامت در هتل‌های جزیره کیش را با سایر شهرهای ایران مقایسه کنید. تفاوتها در این امر به دلیل رقابتی‌تر بودن فضا و وجود شرکت‌های متعدد است که موجب شده استقبال و رضایت مسافران از این مقصد بیشتر از دیگر شهرهای سیاحتی باشد، گرچه هم چنان تا وضعیت مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد.
عامل دیگر فقدان آمار و شفافیت در این صنعت است. همچنین نقاط ضعف و قوت و چشم انداز این بخش برای سرمایه‌گذار شفاف نیست و سودآوری یا عدم سودآوری آن برای سرمایه‌گذار بخش خصوصی مبهم است و عملاً برنامه‌ریزی را برای آن سخت می‌کند و ریسک ورود به این صنعت را بالا می‌برد.
** هم اشتغال‌زایی، هم کاهش ایران هراسی
طبق آمار شورای جهانی سفر و گردشگری، سال 2017 یکی از قوی‌ترین سال‌های سفر و گردشگری در رشد تولید ناخالصی داخلی جهان طی یک دهه بود. گردشگری هم‌اکنون در جهان از هر 10 شغل، یک شغل را حمایت و 10 درصد تولید ناخالص داخلی جهانی را تولید می‌کند. در طول ده سال گذشته، یکی از 5 شغل ایجادشده در سراسر دنیا، در بخش گردشگری بوده است. پیش‌بینی می‌شود با حمایت صحیح دولت‌ها، حدود 100 میلیون شغل جدید دردهه پیش رو در جهان ایجاد شود.
اما فارغ از اشتغال و درآمدزایی برای کشور، گردشگری به آشنایی بیشتر ملت‌ها بافرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی کمک می‌کند، از طرف دیگر با توجه به تلاش روزافزون کشورهای متخاصم به‌ویژه آمریکا در جهت پروژه ایران هراسی، گسترش گردشگری می‌تواند در نمایش وجهه و چهره واقعی ملت و فرهنگ و تمدن ما بسیار مؤثر باشد و تلاش‌های دشمن را بی‌اثر کند.
گزارش از مرتضی گنجی مراد
