وعده‌سنج؛ پانزده وعده شریعتمداری به کجا انجامید؟

محمد شریعتمداری ۵ آبان‌ماه به‌عنوان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتخاب شد و از زمان فعالیت او بیش از ۱۳۰ روز گذشته است. در این زمان، وزیر رفاه وعده‌هایی در حوزه‌های مختلف داده که می‌توان ۱۵ وعده اصلی را مورد ارزیابی قرار داد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از میان وعده‌ها، ۷ وعده تحقق نیافته است، ۴ وعده در حال پیگیری، یک وعده به‌طور کامل محقق شده و وضعیت سه وعده نیز نامشخص است. این ارزیابی بر اساس گزارش‌ها و آمار منتشر شده از سوی خبرگزاری‌ها و مصاحبه‌های وزیر رفاه صورت گرفته است و احتمال تغییر آن با توجه به آمار و اخبار جدید وجود دارد. «دنیای اقتصاد» در یک مجموعه گزارش تحلیلی به ارزیابی و سنجش وعده‌های تیم اقتصادی دولت می‌پردازد و ارزیابی سایر اعضای کابینه در روزهای آتی منتشر خواهد شد.  همچنین  در فاز دوم، عملکرد مسوولان در سایر حوزه‌ها نیز ارزیابی خواهد شد.

وضعیت تشکیل شورای عالی رفاه

یکی از وعده‌های داده شده شریعتمداری تشکیل شورای عالی رفاه است. آیین‌نامه داخلی شورای عالی رفاه در سال ۱۳۸۳ مورد تصویب قرار گرفت. شورایی که ریاست آن بر عهده رئیس‌جمهور است و باید در ماه حداقل یک‌بار جلسه داشته باشد. اگرچه شریعتمداری در یکی از نخستین وعده‌های خود عنوان کرد که در اولین فرصت شورای عالی رفاه تشکیل می‌شود، اما به نظر می‌رسد که این فرصت برای تشکیل این جلسه پیش نیامده است. آخرین اطلاعات حاکی از آن است که در هفته‌های گذشته، نشست مقدماتی شورای عالی رفاه بدون حضور رئیس‌جمهوری برگزار شده است. بنابراین به نظر می‌رسد که این وعده در حال پیگیری و هنوز عملیاتی نشده است.

تغییر و تحول مدیران

شریعتمداری در جلسه رای اعتماد نیز وعده‌های مختلفی درخصوص تحول در عرصه مدیران ارائه کرد که می‌توان به افشای نام مدیران‌عامل شرکت‌های زیر مجموعه وزارت رفاه و کاهش ۱۰ سال از سن مدیران اشاره کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که وعده او درخصوص انتشار نام مدیران محقق شد و در تاریخ ۱۴ آبان لیست اعضای هیات مدیره شرکت‌های تابعه وزارت تعاون برای دسترسی عموم در سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بارگذاری شد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش ۱۰ سال سن مدیران محقق نشده و بر اساس آخرین آماری که از میانگین سنی مدیران وزارت رفاه منتشر شده است، میانگین سنی این مدیران به کمتر از ۵۰ سال رسیده است، این رقم در زمان وزارت علی ربیعی حدود ۵۵ سال بود. اگرچه این رویه یک حرکت رو به جلو بوده است، اما هنوز وعده کاهش ۱۰ سال از میانگین سن مدیران محقق نشده است.

بخش دیگری از وعده‌های شریعتمداری درخصوص تعیین تکلیف مدیران پروازی و دو شغله است. بر این اساس، او ۱۱ آذر عنوان کرد: «تا یک ماه آینده فرصت می‌گذارم که مدیریت پروازی برای کارهایی که باید در آن منطقه مدیریت شود تعطیل شود، اجازه نمی‌دهم یک واحد تولیدی با عظمتی در گوشه‌ای از کشور داشته باشیم و فردی هفته‌ای یک بار به آن منطقه برود و آن را مدیریت کند.» او همچنین ۲۲ آذر عنوان کرد که لیست استعفای مدیران عامل و اعضای هیات مدیره دو شغله در صندوق‌ها و سازمان‌های وزارت رفاه منتشر خواهد شد. به گزارش نود اقتصادی، در تاریخ ۱۱ اسفند حداقل ۲۵ مدیر ۲ یا ۳ شغله در شرکت‌های وزارت رفاه استعفا نداده‌اند. همچنین تا لحظه تنظیم این گزارش، لیستی درخصوص مدیران مستعفی از سوی وزارت کار منتشر نشده و تنها خبر تایید استعفای برخی از این مدیران از سوی وزیر اعلام شده است.

اصلاحات در صندوق بازنشستگی

وزیر کار، رفاه و تامین اجتماعی یک برنامه مفصل و چند بندی را در قالب برنامه خود به مجلس ارائه کرده است. اصلاحات پارامتریک صندوق‌های بازنشستگی و جلوگیری از بنگاه‌داری صندوق‌های بازنشستگی دو نمونه از این وعده‌های در حوزه اصلاحات صندوق بازنشستگی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سه ماه اخیر، تغییر قابل محسوسی در روند صندوق‌های بازنشستگی دیده نمی‌شود. تنها موضوع مطرح شده، خبر روزهای اخیر در این‌خصوص بوده است. شریعتمداری در روز ۲۰ اسفند با تاکید مجدد بر اصلاحات پارامتریک صندوق‌ها تاکید کرد: طرحی در مجلس برای اصلاحات پارامتریک صندوق‌ها در دست بررسی است که باید با همکاری دولت غنی‌سازی شود و یک کار مشترک مفیدی باشد که به پایداری صندوق‌ها اشاره دارد. بنابراین به نظر نمی‌رسد که اقدام عملی در این جهت انجام شده باشد. همچنین درخصوص وضعیت بنگاه‌داری صندوق‌های بازنشستگی تغییر محسوسی رخ نداده است.

تحقق وعده‌های حوزه کار

برخی از وعده‌های وزیر نیز در حوزه اشتغال بوده است. بر این اساس می‌توان به سه وعده حفظ اشتغال موجود، ایجاد نظام جامع اطلاعات نیروی کار و اجرایی کردن سند ملی کارشایسته اشاره کرد. درخصوص وعده نخست در سه ماه اخیر، آمار اشتغال منتشر نشده و به همین دلیل نمی‌توان اظهارنظر دقیقی درخصوص حفظ اشتغال موجود ارائه کرد، اما درخصوص ایجاد نظام جامع اطلاعاتنیروی کار هنوز گزارشی وجود ندارد و به نظر می‌رسد که این موضوع نیز تاکنون تحقق نیافته است. آخرین اخبار درخصوص سند ملی کار شایسته نیز نه در دولت، بلکه از سوی مجلس مخابره شده و قرار است که در قالب ماده ۷ طرح حمایت از شاغلان فقیر و بیکاران، در دستور کار کمیسیون‌های تخصصی مجلس قرار گیرد. بر این اساس، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است سند ملی کار شایسته، تعاریف و شاخص‌های مربوط را ظرف مدت یک سال تهیه کند و مرکز آمار ایران نیز شاخص‌های کار شایسته را محاسبه و منتشر کند.

تعیین تکلیف بدهی وزارت بهداشت

محمد شریعتمداری در روزهای انتهایی آذر ماه با تاکید بر این موضوع که باید چالش‌های میان این وزارتخانه و وزارت بهداشت حل شود، به این موضوع اشاره کرد که این وزارتخانه حدود ۷ هزار میلیارد تومان به وزارت بهداشت بدهکار است و باید این مبلغ پرداخت شود، همچنین تیپکو از وزارت بهداشت هزار میلیارد تومان طلبکار بوده و باید این مقدار تسویه شود. وزیر تعاون، ۱۴ اسفند اعلام کرد که سازمان برنامه و بودجه با انتشار اوراق به ارزش ۵ هزار میلیارد تومان با پشتیبانی دولت، برای پرداخت بدهی سازمان اجتماعی به بخش بهداشت تا پایان سال موافقت کرده است. البته این موافقت اولیه بوده و هنوز این انتشار عملی نشده است، مگر اینکه این رویه تا روزهای باقی‌مانده تا پایان سال در فاز اجرا قرار گیرد.  موضوع دیگر که وزیر رفاه دولت دوازدهم در دستور کار قرار داده است، طراحی سامانه اطلاعات کامل از زنان سرپرست خانوار و بهره‌برداری آن تا پایان سال است. به گفته شریعتمداری، در حال حاضر سامانه اطلاعات کاملی از زنان سرپرست، در حال طراحی است که نحوه استفاده آنها را از امکانات و خدمات سازمان‌های حمایتی مشخص می‌کند، با توجه به نزدیک شدن به روزهای انتهایی سال به نظر می‌رسد وضعیت رونمایی از این سامانه نامشخص است. همچنین شریعتمداری در دیدار با اعضای فراکسیون امید وعده داده که از زنان و جوانان در وزارت رفاه استفاده کند. اما آماری درخصوص سنجش این تغییر و استفاده بیشتر از زنان وجود ندارد و به نظر نمی‌رسد که این موضوع عملیاتی شده است.

تعیین تکلیف مطالبات کارگران

دو وعده مهم دیگر که بیشتر جنبه اجتماعی دارد، درخصوص پیگیری مطالبات کارگران هفت‌تپه و رسیدگی به مسائل مالی و بیمه‌ای بازماندگان سانحه هوایی یاسوج است. شریعتمداری در روزهای نخستین اسفند در جمع کارگران هفت تپه حضور یافت و قول پیگیری مطالبات و درخواست‌های کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفته تپه را داد. همچنین او در صفحه توییتر خود، در زمان سالگرد سانحه هوایی یاسوج از رسیدگی فوری به خواست خانواده‌های این سانحه، علاوه بر تامین بیمه و مسائل مادی خبر داد که این موضوع از سوی وزیر به مدیرعامل آسمان ابلاغ شده است. البته از زمان این دو وعده اخیر، هنوز زمان زیادی نگذشته است، اما شواهد حاکی از آن است که هنوز اتفاق ویژه‌ای در این خصوص نیفتاده است.