گسترش جنگ تجاری جهانی؛ اتحاد اروپا و چین علیه ترامپ
منابع بین‌المللی این سفر را به‌نوعی اتحادی ضدترامپی بین اروپا و چین ارزیابی می‌کنند. در عین حال، قدرت‌های اروپایی درصددند توازنی میان نگرانی از گسترش نفوذ چین و تمایل به سرمایه‌گذاری بیشتر این کشور ایجاد کنند.
شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، قرار است به منظور تقویت روابط تجاری با اروپا این هفته به قاره سبز سفر کند، در حالی که کشورش در گرداب جنگ‌تجاری با بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا گیر افتاده است. لو کانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، در بیانیه‌ای که در خبرگزاری دولتی «شینهوآ» منتشر شده، می‌گوید قرار است رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ در این سفر پنج روزه (۲۱ تا ۲۶ مارس)، از ایتالیا، فرانسه و موناکو بازدید داشته باشد. بر اساس این بیانیه، سفر رئیس‌جمهور چین به اروپا به دنبال دعوتنامه‌هایی است که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، شاهزاده آلبرت دوم، رهبر موناکو و سرجیو ماتارلا، رئیس‌جمهور ایتالیا برای شی جین‌پینگ ارسال کرده‌اند. تور اروپایی شی جین‌پینگ در حالی است که قدرت‌های این منطقه تلاش می‌کنند توازنی لطیف میان نگرانی از گسترش نفوذ چین و تمایل به سرمایه‌گذاری بیشتر این کشور ایجاد کنند. هفته گذشته دولت چین متعهد شد در پروژه «یک کمربند و یک جاده»، همکاری گسترده‌ای با شرکت‌های آمریکایی و اروپایی داشته باشد. به گزارش «بلومبرگ»، چین می‌خواهد با این سیاست به انتقادات گسترده‌ای که پیرامون اهداف این پروژه مبنی بر تلاش شی جین‌پینگ برای گسترش نفوذ خود در کشورهای میزبان وجود دارد، پایان دهد. هر چند ایتالیایی‌ها برای امضای تفاهم‌نامه مشارکت در پروژه زیرساختی و تجاری «یک کمربند و یک جاده» یا راه ابریشم جدید او مردد بوده‌اند.
آنها در حال کار برای تحکیم توافقات با شرکت‌های چین در حوزه‌های مختلف، از بانکداری گرفته تا انرژی هستند. با این حال اشتیاق نسبی این کشور برای همکاری اقتصادی با چین، نگرانی‌‌ها را در آمریکا و اروپا پیرامون امضای پروژه «یک کمربند و یک جاده» توسط اعضای «گروه هفت» تشدید کرده است، نگرانی‌هایی که از نفوذ منافع چین در بخش‌هایی همچون مخابرات و زیرساخت‌های حمل‌ونقل نشأت می‌گیرد. در این میان، فرانسه می‌گوید بازرسی‌های اضافی بر تولیدکنندگان تجهیزات همچون غول تکنولوژی چین، هوآوی در نظر خواهد گرفت. پیش از این آمریکایی‌ها نیز درخصوص سرقت صنعتی حمایت شده توسط دولت چین، هشدار داده بودند. البته گمانی‌زنی‌هایی وجود دارد که دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ در این ماه (مارس) یا آوریل برای امضای توافقی که به جنگ تجاری چند ماهه دو غول اقتصادی دنیا پایان می‌دهد، دیدار خواهند کرد.
به گزارش «بلومبرگ» و به نقل از سه منبع مطلع، هرچند به نظر نمی‌رسد این دیدار تا اواخر ماه آوریل برگزار شود.
پیش از این و در اواخر تیر ماه، چین در مذاکراتی سالانه، میزبان مقامات اروپایی بود. در این نشست مشترک که در پکن برگزار می‌شد، نخست‌وزیر چین، میزبان دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا و ژان کلود یانکر، رئیس کمیسیون اروپا بود. محور اصلی مذاکرات دو طرف، رسیدن به تفاهمی برای مقابله با سیاست‌های تعرفه‌ای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بود. به عقیده کارشناسان در این مذاکرات دو طرف سعی کردند، به مذاکرات قدیمی خود در رابطه با یک پیمان مشترک سرمایه‌گذاری جان تازه‌ای ببخشند. در این نشست، لی‌کشیانگ بر لزوم چندجانبه‌گرایی و حفظ تجارت آزاد به‌ویژه در زمانی که چین و آمریکا در قعر یک مجادله تعرفه‌ای فرو رفته‌اند، تاکید کرد.
مذاکرات در وقت اضافه
آمریکا و چین تلاش می‌کنند به منظور نهایی‌سازی توافق تجاری در اواخر ماه آوریل نشستی برگزار کنند، در حالی که تیم تجاری دو طرف هنوز نیز بر سر مفاد و چگونگی اجرای این توافق در بن‌بست هستند. به گزارش «نیویورک تایمز» گرچه عمده موضوعات حل‌نشده باقی‌مانده، اما یک امر واضح است: دولت ترامپ به منظور اطمینان از پایبندی چین به هر نوع تعهدی که در توافق می‌دهد، تهدیدات تعرفه‌ای خود علیه این کشور را ادامه خواهد داد.
این سیاست، نگرانی‌هایی را میان کسب‌وکارهای آمریکایی ایجاد کرده است. آنها می‌گویند آسیب‌های اقتصادی و نااطمینانی ناشی از جنگ تجاری ترامپ ممکن است حتی در صورت دستیابی به توافق باقی بماند. بر این اساس، گزارشی که به سفارش بزرگ‌ترین گروه لابی‌گر بازرگانی این کشور تهیه شده نشان می‌دهد تعرفه‌های دولت ترامپ به صنایعی که قرار بود به‌واسطه این تعرفه‌ها حمایت شوند، آسیب جدی وارد ساخته است. این گزارش مشترک اتاق بازرگانی آمریکا و گروه تحقیقاتی «رادیوم» می‌گوید تعرفه‌های ترامپ بر ۲۵۰ میلیارد دلار از واردات چینی، رقابت‌پذیری بخش تکنولوژی آمریکا، شامل شرکت‌های تولیدکننده رایانه، تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی و همچنین ارائه‌کنندگان خدمات رایانش ابری را به چالش کشیده است. بر اساس برآوردهای این گزارش، در صورتی که تعرفه‌ها ادامه یابند، طی ۱۰ سال آینده تولید ناخالص داخلی آمریکا تا یک هزار میلیارد (تریلیون) دلار کاهش خواهد یافت. تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال ۲۰۱۸ بالغ بر ۵/ ۲۰ هزار میلیارد دلار بود.
به گزارش «نیویورک تایمز»، گروه‌های کسب‌وکار به همراه هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات کنگره از منتقدان اصلی تعرفه‌ها بوده‌اند. آنها با این حال از اشتیاق خود برای تحمل هزینه جنگ‌تجاری ترامپ در صورتی که سیاست‌های او تغییرات مورد نیاز را ایجاد کند، سخن می‌گویند. مدیران کسب‌وکار در صنایع مختلف می‌گویند از تلاش‌های دولت ترامپ برای از سرگیری روابط اقتصادی که اغلب به ضرر شرکت‌ها و نیروی‌کار آمریکایی بوده‌اند، حمایت خواهند کرد. دنیل روزن، یکی از شرکای گروه تحقیقاتی «رادیوم» و نویسندگان گزارش در این رابطه می‌گوید: «راه ارزانی برای دنبال کردن این نوع از اهداف سیاستی وجود ندارد.» کسب‌وکارها برای مدت‌های طولانی است از اقدامات ناعادلانه در بازارهای چین، شامل فشار برای انتقال تکنولوژی‌های ارزشمند و رفتارهای تبعیض‌آمیز علیه شرکت‌های خارجی گلایه دارند.
بر اساس محاسبات دولت ترامپ، هک کردن و انتقال اجباری تکنولوژی به واسطه چینی‌ها، سالانه حداقل ۵۰ میلیارد دلار هزینه بر دوش شرکت‌های آمریکایی می‌گذارد. البته هنوز مشخص نیست توافق نهایی ترامپ تغییرات در این حوزه‌ها را پوشش خواهد داد که در این صورت جنگ‌تجاری ارزش هزینه‌هایش را داشته است. مذاکره‌کنندگان آمریکایی تغییرات اقتصادی ساختاری فراتر از آنچه چینی‌ها تمایل به پذیرش آن را دارند خواستار شده‌اند، شامل یارانه به شرکت‌های چینی و کاهش موانع برای رقابت خارجی. هفته گذشته قانونگذاران چینی، پیش‌نویس ایجاد اصلاحات اساسی در قوانین مربوط به سرمایه‌گذاری این کشور را به تصویب رساندند.
در حالی که این اقدام نشانی مثبت برای ترامپ محسوب می‌شود، اما کارشناسان چینی از ادبیات فراگیر این اصلاحات انتقاد کرده‌اند و می‌گویند بسیار فراتر از تغییرات مورد نیاز را هدف قرار داده است. البته رئیس‌جمهور آمریکا اصرار دارد در صورتی که کشورش منافع مدنظر را از چین نگیرد، توافق تجاری را امضا نخواهد کرد. با این حال خواسته اصلی او ممانعت از آسیب‌های اقتصادی و التهاب بیشتر بازارهای سهام است، بازارهایی که به دنبال جنگ تجاری افتی شدید را تجربه کرده‌اند. این واقعیت نگرانی قانونگذاران جمهوری‌خواه و کسب‌وکارهای آمریکایی را در پی داشته است.
آنها نگرانند ترامپ ممکن است در نهایت به توافقی ضعیف تن دهد، توافقی که در آن چینی‌ها تنها خرید حجم گسترده محصولات آمریکایی نظیر گاز طبیعی و دانه‌های روغنی سویا را متعهد می‌شوند، توافقی که بندهای مبهم و غیرقابل اجرا در حوزه‌های مهم تغییرات ساختاری خواهد داشت. هر چند پنج‌شنبه هفته گذشته ترامپ با اصطلاح «بسیار مسوولیت‌پذیر» از چینی‌ها تمجید کرد. استیون بنن، استراتژیست ارشد سابق ترامپ می‌گوید رئیس‌جمهور آمریکا در تشدید اهرم فشار بر چینی‌ها موفق بوده است. او اما معتقد است دولت آمریکا این اهرم را برای توافقی که تمرکز اصلی آن بر خرید محصولات گسترده از آمریکا است، به هدر داده است.
این مقام سابق دولت ترامپ می‌گوید: «هیچ‌کس فکر نمی‌کرد ترامپ بتواند چینی‌ها را تحت فشار قرار دهد. او اما توانست. با این حال ممکن است این فرصت هدر رود.» در این رابطه، دولت ترامپ برای برگزاری نشستی میان رؤسای‌جمهور دو کشور فشار آورده است، شاید تنش‌های تجاری دو کشور تا پایان مارس پایان یابد. این در حالی است که تفاوت‌های قابل‌توجه پیرامون چگونگی حذف تعرفه‌ها و اجرای تعهدات، مذاکرات میان دو کشور را طولانی کرده است.
