جزئیات پروژه زیرگذر گیشا؟ نقطه مبهم در اجرای پل زندگی

بر خلاف دوره گذشته مدیریت شهری که در تهران ابرپروژه‌های عمرانی با هزینه‌های بالا و عمدتا در خدمت خودروسواران تعریف می‌شد، در دوره کنونی دیدگاه غالب مدیران شهری تعریف پروژه‌های شهری با مقیاس مالی کوچک و البته با اولویت اختصاص فضا به شهروندان برای پیاده‌روی و هر نوع حرکت غیرخودرویی همچون دوچرخه سواری است. نمونه‌ای از این جنس پروژه در میدان هفت تیر تهران در حال اجراست و قرار است در شهریور ماه امسال مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

پروژه دو بعدی تقاطع غیرهمسطح چمران – جلال آل‌احمد (زیرگذر گیشا) و پل زندگی (پیاده‌راهی که از بقایای پل قدیمی احداث خواهد شد) از دیگر نمونه‌های پروژه‌های شهری است که با این رویکرد متفاوت تعریف شده است. طبق اسناد رسمی شهرداریتهران، این پروژه دست‌کم از سال ۹۳ در مدیریت شهری به شکل رسمی مطرح بوده و در بودجه‌های مصوب سالانه، ردیف اعتباری برای انجام مطالعات مربوط به آن پیش‌بینی شده است. اما اجرای پروژه عملا از سال ۹۶ جدی شد.

با استقرار مدیران شهری جدید در مدیریت شهری ایده تبدیل پل فلزی قدیمی گیشا به پیاده‌راه نیز در کنار ساخت زیرگذر به‌جای پل ناایمن قدیمی مطرح شد اما تا نهایی شدن این ایده و تکمیل طراحی برای اجرای بعد دوم پروژه گیشا قدری به طول انجامید، طوری که جمع‌آوری موقت پل فلزی به منظور انتقال به کارگاه برای مقاوم‌سازی و مرمت از اوایل امسال آغاز شد. بعد اول پروژه مذکور زیرگذری است که به جای پل فلزی گیشا به مسیر عبور خودروها تبدیل خواهد شد. این زیرگذر به طول حدود یک کیلومتر و دارای دو رمپ دسترسی است که یک دسترسی به خیابان کارگر جنوبی و بیمارستان شریعتی و دسترسی دیگر به خیابان گیشا متصل می‌شود. این زیرگذر سه خط عبوری در مسیرهای شرق به غرب و سه خط در مسیر عکس خواهد داشت و این در حالی است که پل‌فلزی گیشا اکنون در هر مسیر ترافیکی، دو خط عبوری دارد. از این‌رو انتظار می‌رود جایگزین شدن زیرگذر از بار ترافیک این تقاطع بکاهد. از بعد دوم پروژه مذکور نیز که با رویکرد اولویت‌بخشی به تردد عابران پیاده به‌جای اختصاص فضاهای شهری به عبور خودروسواران تعریف شده، با عنوان «پل زندگی» یاد می‌شود.

پروژه موسوم به پل زندگی در واقع احیای بخشی از پل فلزی قدیمی گیشا به‌عنوان پیاده‌راه و فضای مکث است. صفا صبوری، سرپرست معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران درباره این پروژه به «دنیای اقتصاد» گفت: طی این پروژه قرار است از یک طرف پل فلزی ناایمن و قدیمی گیشا جمع‌آوری و مسیر جایگزین زیرگذر برای خودروها تعریف شود و در عین حال بخش مسطح پل قدیمی با حذف شیبراهه‌های ورودی و خروجی پل، پس از اتمام عملیات اجرایی زیرگذر و البته بعد از مرمت و مقاوم‌سازی در قالب پیاده‌راه و فضای مکث به این مکان بازگردد.

به گفته وی، می‌توان از پروژه پل زندگی به‌عنوان مدل کوچک‌مقیاس پل طبیعت یاد کرد. هرچند پل گیشا با پل طبیعت یک تفاوت عمده دارد؛ اینکه دو سر پهنه اصلی این پل بر زمین فرود نمی‌آید و در واقع شکل آتی آن با شکل فعلی قدری تفاوت دارد؛ چراکه شیبراهه‌های ورودی و خروجی پل حذف می‌شود و فقط قسمت مسطح آن در وسط تقاطع بزرگراه‌های چمران و جلال آل‌احمد باقی خواهد ماند. در عین حال با ایجاد رمپ‌ها و مسیرهای دسترسی جدید و البته آسانسور و پله برقی مسیر ورود به پیاده‌راه برای شهروندان فراهم خواهد شد. به این ترتیب مسیری برای پیاده‌روی عابران ایجاد خواهد شد و البته بخشی از فضای پل نیز به فضای سبز، کافه و مبلمان شهری مجهز می‌شود.

اقدامی که مدیریت شهری تهران اکنون در دستور کار قرار داده با الگوبرداری از رفتاری است که در دنیا در قبال سازه‌های صنعتی صورت می‌گیرد. تبدیل پل‌گیشا به پل زندگی در واقع اولین ابتکار شهرداری تهران برای بهسازی پروژه‌های عمرانی فرسوده شهری است. تبدیل پل‌های سواره به مسیر پیاده‌راه نیز از اقداماتی است که در شهرهای پیشرفته سابقه داشته و اکنون در گیشا عملیاتی خواهد شد.

در عین حال از آنجا که در مدیریت شهری تهران عموما سلیقه مدیران حرف اول را می‌زند و در زمان تغییرات مدیریتی بعضا سیاست‌ها و برنامه‌های قبلی به کلی کنارگذاشته می‌شوند، این نگرانی وجود دارد که تحت‌تاثیر هر نوع تغییر مدیریتی احتمالی، پل گیشا پس از برچیدن با کاربری تازه و سر و شکل جدید به این مکان بازنگردد. اما صبوری با بیان اینکه مطالعات تعریف این پروژه در فاز یک چندی پیش انجام شده و اکنون در آستانه نهایی شدن است، گفت: زیرگذر و پل زندگی در واقع یک پروژه واحد هستند و در کنار یکدیگر تعریف شده و اجرا خواهند شد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، مدیران پیشین معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران وعده بهره‌برداری از این پروژه در سال ۹۸ را مطرح کرده بودند و برخی از اعضای شورای شهر نیز این زمان‌بندی را تایید کردند؛ اما در عین حال وجود یک نقطه تاریک در این پروژه سبب شده وعده اتمام پروژه تا پایان سال‌جاری چندان قابل استناد نباشد. در بودجه سال ۹۸ شهرداری تهران ۳۰ میلیارد تومان برای این پروژه اعتبار پیش‌بینی شده و در عین حال اعتباری بیش از این رقم (معادل ۵۰ میلیارد تومان) نیز برای سال ۹۹ این ردیف پیشنهاد شده است. بنابراین می‌توان احتمال داد به هر دلیل نباید تا پایان امسال منتظر بهره‌برداری از پروژه دوبعدی زیرگذر و پل زندگی در گیشا باشیم.