جنگ و نفت 250 دلاری

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از جماران؛ بازار انرژی به رغم تشدید تنش ها در خلیج فارس، روزهای به نسبت آرامی را می گذراند. با این حال، تحلیلگران می گویند وقوع درگیری در قلب انرژی جهان ممکن است موجب افزایش شدید قیمت نفت خام تا سطح 250 دلار در هر بشکه شود.

منطقه خاورمیانه به ویژه خلیج فارس به عنوان قلب انرژی جهان از چند هفته گذشته روزهای پرتنشی را پشت سر می گذارد. خروج ایالات متحده از توافق هسته ای ایران آغازی بر بحرانی شد که کشورهای تولیدکننده نفت را به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر قرار داد. 

افزایش فشارهای تحریمی ایالات متحده علیه تهران به ویژه تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران همزمان با تمدید نکردن معافیت مشتریان نفت کشورمان، بر آتش بی ثباتی ها دمید و تحولات را تا حد یک بحران تبدیل کرد. این بحران منطقه ای همه جهان را تحت تاثیر قرار می دهد زیرا تقریبا کشورها در همه قاره ها به نفت صادر شده از خلیج فارس نیازمندند. 

حضور نظامی گسترده ایالات متحده در منطقه و دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران مبنی بر لزوم آزادی فروش نفت برای همه و ایستادگی در برابر سیاست های یکجانبه گرایانه آمریکا عاملی شد تا کارشناسان احتمال درگیری و توقف صادرات نفت از خلیج فارس و تنگه هرمز را مطرح کنند. این بحران با انفجار چند نفتکش در پایانه «الفجیره» امارات و حملات پهپادی یمنی ها به تاسیسات نفت عربستان سعودی شکل جدی تری پیدا کرده است. 

بازار انرژی و جنگ در خلیج فارس 

از نگاه کارشناسان، بازار نفت همیشه نسبت به تحولات سیاسی، اقتصادی و امنیتی به شدت حساس بوده است. به عبارت دیگر تجارت نفت بوی بی ثباتی و تنش احتمالی را مدت ها قبل استشمام می کند و به آن واکنش نشان می دهد. با این حال تنش های اخیر در خاورمیانه تاکنون تاثیر شگرفی بر این بازار نداشته و با وجود افزایش محدود قیمت، روند نشان دهنده انفجار قیمت ها نبوده است. 

از جمله گمانه زنی های کارشناسان بازار انرژی به ویژه فعالان حوزه نفت آن است که تحولات اخیر در خاورمیانه را نشانه ای از وقوع درگیری نظامی ارزیابی نمی کنند و به همین دلیل قیمت نفت خام روند افزایشی کم نوسانی را داشته است. عمده دلیل این نگاه در آن است که به رغم خواست برخی چهره های تندرو آمریکایی و کشورهای منطقه، «دونالد ترامپ» به صراحت اعلام کرده است برنامه ای برای راه اندازی جنگ با ایران ندارد. 

وی در آخرین مصاحبه خود اگرچه به تهدید ایران پرداخت اما بار دیگر بر تمرکز دولتش بر جنگ اقتصادی با ایران تاکید کرد. 

روزهای عادی بازار نفت 

در شرایط کنونی، بازار نفت روند افزایشی را طی می کند و هر روز نسبت به قبل اندکی افزایش را نشان می دهد. به گفته تحلیلگران اکنون افزایش اندک و تدریجی قیمت نفت خام ربطی به تنش ها در خاورمیانه ندارد بلکه اعلام تصمیم تولیدکنندگان اوپک و خارج آن مبنی بر ادامه اجرای توافق توقف افزایش تولید در طول سال 2019 بازار را به سمت افزایش تدریجی قیمت ها سوق داده است. 

با این حال، عربستان سعودی که اکنون در کنار روسیه و دیگر تولیدکنندگان بر ادامه توافق چند سال اخیر خود تاکید می کند به خریداران و مصرف کنندگان قول داده است که بازار را متوازن نگاه می دارد. ریاض مدعی است اجازه نمی دهد تنش ها در خاورمیانه باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت ها شود. این اظهارات باعث شد برخی انواع نفت کمتر از یک درصد تغییر را نشان دهند. حتی برخی از انواع نفت روز گذشته پس از اظهارات مقام های سعودی شاهد کاهش قیمت بودند. در کل، میزان تغییرات در بهای نفت خام در بازارهای جهانی بین 60 سنت افزایش تا 40 سنت کاهش باشد. تحلیلگران تاکید می کنند جنگ تجاری و تنش در خلیج فارس بازار نفت را به شدت بی ثبات کرده است. 

طبق تحلیل گزارش تارنمای «سی.ان.بی.سی»، معامله کنندگان نفتی اگرچه به اصول بنیادین بازار انرژی توجه دارند و این وعده ها برای متوازن نگاه داشتن بازار را مهم می دانند اما نگاه آن ها به تنش میان ایران و ایالات متحده دوخته شده است. 

جنگ و نفت 250 دلاری 

با وجود آرامش نسبی در بازار انرژی، برخی کارشناسان حوزه نفت می گویند اکنون میزان عرضه در بازار مناسب بوده و کاهشی احساس نمی شود اما در صورت وقوع بحران یا واقعی شدن احتمال درگیری در منطقه خلیج فارس این شرایط به هیچ عنوان پایدار نخواهد بود و بازار انرژی به آن واکنشی در خور توجه خواهد داد. نشریه «اویل پرایس» در این زمینه مدعی شد که آغاز جنگ با ایران می تواند قیمت هر بشکه نفت خام را تا 250 دلار افزایش دهد. 

بر اساس این تحلیل، صحبت از درگیری در خلیج فارس در طول چند هفته اخیر فراوان بود و با اینکه رهبران ایران و آمریکا تاکید دارند مایل به درگیری نیستند اما برخی تحلیلگران از وقوع جنگ خودخواسته یا اتفاقی سخن گفته اند. 

ترامپ می گوید تلاش دارد به وعده های انتخاباتی خود متعهد باقی بماند و برخلاف روسای جمهوری پیشین آمریکا از راه اندازی جنگ جدید خودداری می کند. ایران هم به دنبال جنگ با ایالات متحده نیست. اما در دولت آمریکا افراد پرقدرتی همچون مشاور امنیت ملی و وزیر امور خارجه هستند که در کنار متحدان منطقه ای کاخ سفید همچون اسرائیل، عربستان و امارات متحده عربی بر طبل جنگ می کوبند. این گروه تلاش دارند این جنگ رخ بدهد. 

ایران در سالیان اخیر برتری های ژئوپلتیکی را برای خود در خاورمیانه ایجاد کرده است. براساس این تحلیل در هر صورتی که یک درگیری در منطقه به وجود بیاید نه تنها مسیر انتقال نفت از تنگه هرمز از سوی ایران مسدود خواهد شد بلکه تاسیسات نفتی منطقه نیز در خلال جنگ دچار آسیب های جدی می شوند. در واقع تنش ها باعث می شوند بازار انرژی در حوزه تولید نفت و انتقال آن به مشتریان دچار موانع جدی می شود. همین امر عرضه را به شدت کاهش می دهد. 

شبکه خبری «الجزیره» نیز در گزارشی آورده است که تنگه هرمز آبراهه بسیار مهمی است که از طریق آن کشورهای عربستان، کویت، عراق و ایران محموله های نفتی خود را صادر می کنند. همچنین قطر به عنوان بزرگترین صادرکننده گاز نیز از این طریق صادرات خود را به انجام می رساند. اگرچه برخی کارشناسان از قیمت 80 ، 90 یا 100 دلار برای هر بشکه صحبت می کنند اما کاهش عرضه نفت باعث به اوج رسیدن قیمت نفت می شود و برخی تحلیلگران حتی قیمت 250 دلار در هر بشکه نفت خام را نیز محتمل می دانند.