چرا سه تورم در سه استان کشور پایین نیامده است؟+اینفوگرافیک
در شهریور ماه امسال تورم نقطه به نقطه کل کشور از سطوح بالای ۴۰ درصد تا سطح ۳۰ درصدی پایین‌تر آمد؛ اما ۳ استان کشور از این قاعده مستثنی ماندند: ایلام، لرستان و خراسان جنوبی. علاوه بر این، رصد تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده در نیمه نخست سال جاری نشان می‌دهد که رشد شاخص کل معادل ۶/ ۱۰ درصد بوده، اما تنها در دو استان ایلام و لرستان تورم ۶ ماهه بالاتر از سطح ۱۵ درصد قرار گرفته است.
تورم نقطه به نقطه در شهریورماه از سطح ۴۰ درصد پایین آمد. موج کاهشی تورم که از خرداد ماه آغاز شده، سبب شد تورم نقطه‌ای از سقف ۱/ ۵۲ درصدی در اردیبهشت ۹۸، به ۳۵ درصد در شهریور ماه سقوط کند. تورم نقطه‌ای خانوارهای کشور در اغلب استان‌ها نیز در ماه گذشته به زیر سطح ۴۰ درصد کاهش یافته، اما در سه استان همچنان تورم نقطه‌ای بالای این سطح مانده است: ایلام، لرستان و خراسان جنوبی. شاخص دیگری هم تایید می‌کند که لرستان و ایلام، از موج کاهشی تورم عقب مانده‌اند. محاسبات انجام شده بر مبنای داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد شاخص قیمت مصرف‌کننده در نیمه نخست سال جاری، در کل کشور ۶/ ۱۱ درصد پیش رفته و تنها در دو استان این رقم بیشتر از ۱۵درصد بوده است: ایلام و لرستان. نکته دیگر اینکه در روستاهای کشور، تورم نقطه به نقطه در ۱۰ استان همچنان بالاتر از سطح ۴۰ درصد باقی‌مانده است که وضعیت بدتری نسبت به شهرها را منعکس می‌کند.
ردیابی تورم ۶ ماهه
گزارش مرکز آمار از تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده در ۶ ماه ابتدایی سال بیانگر آن است که در تمامی استان‌ها، سرعت تورم کند شده است. در نیمه نخست امسال، شاخص قیمت مصرف‌کننده در کل کشور ۶/ ۱۰ درصد رشد کرده است. در حقیقت تورم ۶ ماهه همچنان دو رقمی باقی‌مانده است. اما از بین ۳۱ استان کشور، تورم ۶ ماهه در ۱۲ استان تک‌رقمی ثبت شده است. کندترین حرکت شاخص قیمت مربوط به استان آذربایجان غربی بوده که از انتهای سال ۹۷ تا شهریور ۹۸، در حدود ۳/ ۶ درصد پیشروی کرده است. در حقیقت این استان در راند کاهشی تورم، بیشترین نفع را برده است. استان کردستان نیز با ثبت تورم ۶ ماهه ۲/ ۷ درصدی، پشت‌سر آذربایجان غربی قرار گرفته است. استان بوشهر، هم سومین استانی است که در نیمه نخست سال ۹۸، رشد شاخص قیمت‌ها در آن کمتر از ۸ درصد بوده است. ساکنان این ۳ استان از باقی استان‌های کشور، آرامش قیمتی بیشتری را تجربه کردند و از موج تورمی فاصله گرفتند. اما بسامد موج تورمی در برخی استان‌ها همچنان بالا مانده است. به‌طور مشخص، دو استان از حیث تورم ۶ ماهه، از استان‌های دیگر جدا افتاده‌اند. لرستان و ایلام تنها استان‌هایی هستند که رشد شاخص قیمت در نیمه نخست ۹۸، بیشتر از سطح ۱۵ درصد گزارش شده است. رشد شاخص قیمت در ایلام ۱۶ درصد و در لرستان ۵/ ۱۵ درصد بوده است. پس از این دو استان، استان هرمزگان با ۵/ ۱۳ درصد رشد شاخص قیمت قرار دارد. نکته اینجاست که فاصله بالاترین و کمترین تورم ۶ ماهه در استان‌ها، از ۸ درصد تجاوز کرده است. اگر به تورم نقطه به نقطه رجوع کنیم، مشاهده می‌شود که تنها در ۳ استان، سطح تورم همچنان بالاتر از سطح ۴۰ درصدی باقی‌مانده است. در این فهرست باز هم نام استان‌های لرستان و ایلام دیده می‌شود، استان سوم خراسان جنوبی است. تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده در این استان در بازه ۶ ماه نخست امسال، ۵/ ۱۲ درصد بوده است که کمتر از ۲ استان اول لیست قرار می‌گیرد.
بالا ماندن تورم در سطح روستاها
همچنین داده‌های مرکز آمار تایید می‌کنند که سطح تورم در سطح روستاهای کشور، در سطح بالاتری نسبت به شهرها قرار گرفته است. میانگین تورم نقطه به نقطه روستاها در ماه گذشته معادل ۱/ ۳۸ درصد بوده، درحالی‌که تورم نقطه‌ای شهرها ۶/ ۳ واحد درصد کمتر گزارش شده است. در مناطق شهری، تنها در ۳ استان سطح تورم همچنان بالاتر از ۴۰ درصد باقی‌مانده است. اما در روستاها، تورم نقطه به نقطه در ۱۰ استان همچنان بالای سطح مذکور بوده که بدترین وضعیت متعلق به استان ایلام است. شاخص قیمت مصرف‌کننده برای اهالی روستاهای ایلام در شهریور ۹۸ نسبت به شهریور ۹۷، بیش از ۵۰ درصد جهش کرده است. دومین استانی که بالاترین تورم نقطه به نقطه روستاها را ثبت کرده، استان بوشهر با تورم ۸/ ۴۴ درصدی است. یعنی فاصله بین استان ایلام و بوشهر، بیش از ۵ درصد بوده است که نشان می‌دهد ساکنان روستاهای ایلام، هنوز موج کاهشی تورم را لمس نکرده‌اند.
کف و سقف تورم ماهانه
تورم ماهانه در کل کشور در ماه گذشته معادل ۵/ ۰ درصد گزارش شده است. اما در برخی استان‌ها، نرخ تورم ماهانه در شیب منفی حرکت کرد؛ اهالی استان‌های آذربایجان غربی، خوزستان، کرمان، کردستان، بوشهر، زنجان و گلستان، در شهریورماه با کاهش قیمت سبد خریدشان مواجه شدند. در کردستان، شاخص قیمت‌ها در بازه ماهانه در شهریورماه معادل ۶/ ۱ درصد افت کرد. نکته جالب اینکه تنها در دو استان تورم ماهانه بالای یک درصد ثبت شده است: تهران و قم. در استان قم تغییرات ماهانه شاخص قیمت مصرف‌کننده ۷/ ۱ درصد بوده است. با این اوصاف، تغییرات قیمت در این استان، در شهریور ماه نسبت به استان کردستان، ۳/ ۳ درصد بیشتر بوده است.
گروه‌ها
مرکز آمار تغییرات قیمتی در گروه‌های مختلف کالاها و خدمات را نیز به تفکیک استان‌های کشور اعلام کرده است. رصد تغییرات قیمتی گروه مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها به‌عنوان مهم‌ترین گروه موثر بر شاخص قیمت مصرف‌کننده (با ضریب اهمیت ۳۵ درصدی)، در بین استان‌های کشور می‌تواند جالب باشد. در این گروه، مهم‌ترین فاکتور موثر اجاره‌بهای مسکن است. تورم نقطه‌ای گروه مسکن در استان‌ها بین ۶/ ۱۴ تا ۸/ ۳۸ درصد متغیر بوده است. می‌توان این‌طور گفت که شاخص مسکن در استان فارس، در شهریور ۹۸ نسبت به ماه مشابه سال قبل حدود ۶/ ۱۴ درصد رشد کرد، اما این افزایش در استان لرستان، ۸/ ۳۸ درصد بوده است، یعنی ۲۴ درصد شدیدتر. در حقیقت می‌توان گفت آنچه موجب جاماندن استان لرستان از موج کاهشی تورم شده، به تغییرات قیمت اجاره‌بهای مسکن باز می‌گردد که به‌نظر همچنان در این استان تند و تیز است. تغییرات نقطه‌ای شاخص گروه مسکن در استان تهران نیز معادل ۳۰ درصد گزارش شده که ۶ درصد بالاتر از میانگین کشوری است. کمترین تغییرات شاخص این گروه در استان‌های فارس، خراسان رضوی، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی رخ داده است. دومین گروه موثر بر شاخص قیمت مصرف‌کننده، یعنی خوراکی و آشامیدنی‌ها نیز در بازه تورمی ۸/ ۳۴ تا ۶/ ۵۴ درصدی در بین استان‌ها حرکت کرده است. کمترین تورم نقطه‌ای گروه خوراکی‌ها در استان زنجان گزارش شده است. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که علاوه بر زنجان، در هرمزگان نیز تورم نقطه‌ای زیر ۴۰ درصد بوده، اما در باقی استان‌ها همچنان سطح تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها بالا است. بالاترین سطح تورم نیز در استان ایلام گزارش شده است که نشان می‌دهد دلیل عقب‌ماندن این استان از موج کاهشی تورم را باید در نوسان قیمتی خوراکی‌ها جست‌وجو کرد.
