ابزارهای پوشش ریسک آماتورها در بازار سهام چیست؟

به گزارش اقتصادنیوز، علیرضا توکلی‌کاشی معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در این باره نوشت:

آیا هجوم نقدینگی که در چند هفته اخیر در بازار سرمایه رخ داده است، اتفاق مبارکی است؟ به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و دلسوزان بازار، در غیاب زیرساخت‌های بازار، قطعاً پاسخ منفی است. اما در صورت وجود زیرساخت‌های لازم، قطعاً تمایل مردم به سرمایه‌گذاری و انتقال سرمایه‌های ایشان به بازار سرمایه، امری بسیار میمون و مبارک است. 

زیرساخت مناسب برای توسعه بازار سرمایه ما، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. در حال حاضر بیش از ۲۰۰ صندوق سرمایه‌گذاری در کشور وجود دارد که بیش از ۱۶۰ هزار میلیارد تومان از دارایی‌های مردم را در خود جای داده و مدیریت می‌کند. اما از این میزان فقط چهار هزار میلیارد تومان آن متعلق به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است و چیزی در حدود ۶۵۰ میلیارد تومان متعلق به صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و تقریباً 150 هزار میلیارد تومان آن متعلق به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت است که عمده سرمایه را به سمت سپرده‌گذاری در بانک‌ها هدایت کرده‌اند. 

مقایسه این رقم (چهار هزار میلیارد تومان) با ارزش بازار سرمایه کشور، با ارزشی بالغ بر 1350 هزار میلیارد تومان نشان می‌دهد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری با قدمت 12ساله در کشور هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده‌اند و بنابراین طبیعی است که بازار سهام ما توانایی جذب 20 هزار میلیارد تومان را نداشته باشد و با ورود چنین سرمایه نقدی، با رشد شدید قیمت سهام مواجه شود و طبیعتاً باز هم به همان دلیل نبود فرهنگ سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران پس از کسب سود و مشاهده نوسانات اندک، بلافاصله و به صورت گروهی قصد خروج از بازار را خواهند داشت و خروج دسته‌جمعی هم تبعات منفی خاص خود را دارد. طبیعتاً با نوساناتی که به دنبال این خروج دسته‌جمعی در بازار سهام اتفاق خواهد افتاد.

باید این آگاهی به مردم داده شود که علت نوسانات شدید بازارها چیزی نیست جز هجوم یکباره خود مردم برای خرید یا فروش یک دارایی در زمان محدود! و واقعاً مهم نیست که این دارایی چه باشد. این دارایی ممکن است سهام باشد یا دلار یا طلا یا مسکن یا حتی خودرو و سیم‌کارت موبایل. سیاستگذار باید اقداماتی انجام دهد که مردم به وی اعتماد کنند و بعد مردم را به سمت ریل صحیح در سرمایه‌گذاری هدایت کند و ریل صحیح به نظر بسیاری از کارشناسان و خبرگان اقتصاد و صنعت مالی، هدایت مردم به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. برای نیل به این مقصود، باید اقدامات ترویجی مناسبی برای افزایش آگاهی مردم و فرهنگ‌سازی سرمایه‌گذاری صورت بپذیرد. سیاستگذار باید دنبال راه‌هایی باشد که حرکت قیمت‌ها را تدریجی یا Smooth کند. حرکت‌های سریع و جهشی قطعاً عواقب خوبی برای اقتصاد ندارند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری از آنجا که توسط مدیران کارشناس و حرفه‌ای مدیریت و نظارت می‌شوند، کمتر درگیر هیجانات مرسوم در بازار سهام می‌شوند چون پول‌ها را به درستی سرمایه‌گذاری می‌کنند. به اعتقاد صاحب‌نظران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری این ظرفیت را دارند که به عنوان پارکینگ پول نیز عمل کنند و منابعی را که در صورت هجوم مردم به بازار سرمایه در بازار عرضه می‌شود جذب کرده و آنها را به تدریج در فرصت‌های سرمایه‌گذاری که در بازار سهام ایجاد می‌شود سرمایه‌گذاری کنند. بنابراین در راستای توسعه بازار و توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری، بهتر است مردم را به سمت سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها هدایت کنیم تا از سرمایه‌هایشان به‌درستی استفاده و حفاظت شود. 

امکانات معاملاتی همچون فروش استقراضی و اعتبار در معاملات، به مدیران حرفه‌ای بازار کمک می‌کند تا ضمن کسب سود، نوسانات بازار انواع اوراق بهادار و به‌طور ویژه بازار سهام را کنترل کنند. در غیاب این ابزارهای معاملاتی مدیریت بازار بسیار مشکل خواهد بود.

سیاستگذار باید بداند رشد شاخص بازار سهام، افزایش تعداد کدهای معاملاتی اشخاص حقیقی و فروش اوراق یا سهام در کسری از ثانیه، به هیچ عنوان شاخص‌های عملکردی مناسبی در بازار سرمایه نیستند. از طرف دیگر افزایش حجم و ارزش معاملات، افزایش ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری و افزایش تعداد سرمایه گذارانی که در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده اند، حجم تامین مالی واقعی صورت گرفته در بازار سرمایه، به مراتب شاخص‌های صحیح‌تری برای ارزیابی عملکرد بازار سرمایه هستند.

*متن کامل این تحلیل را در شماره 335 هفته‌نامه تجارت‌فردا بخوانید.