صنایع کوچک و متوسط چنددرصد از صادرات ایران را به خوداختصاص داده‌اند؟ فهرست مشتریان اصلی کالاهای صنعتی ایران
به گزارش اقتصادنیوز براساس آمار اعلام شده از سوی گمرک تا پایان مهر سال جاری ارزش صادرات کشور بیش از ۲۴ میلیارد دلار بوده که با این شرایط می‌توان گفت صنایع کوچک و متوسط توانسته‌اند سهمی ۲/ ۶ درصدی را از صادرات به خود اختصاص داده‌اند. داده‌های اعلام شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران همچنین بیانگر آن است که بیشترین صادرات در مدت زمان مورد بررسی به عراق، افغانستان و پاکستان صورت گرفته و با این شرایط می‌توان گفت فعالان این بخش عمده هدف‌گذاری صادراتی خود را به کشورهای همسایه اختصاص داده اند؛ هدف‌گذاری که با استراتژی جدید صادراتی وزارت صنعت، معدن و تجارت که صادرات به ۲+۱۵ کشور همسایه است، همراستا است. وزارت صنعت، معدن و تجارت برای سال جاری استراتژی صادراتی خود را به کشورهای همسایه اختصاص داد تا به این طریق بتوانند علاوه بر افزایش سهم صادراتی خود، مشکل حمل‌و‌نقل را در بخش صادرات که در شرایط کنونی برای صادرکنندگان چالش برانگیز شده است، برطرف کنند.
براساس برنامه ریزی صورت گرفته کشورهای عراق، امارات، افغانستان، ترکیه، پاکستان، فدراسیون روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، عمان، کویت، قطر، ارمنستان، قزاقستان، بحرین و عربستان در کنار دو کشور هند و چین بازارهای هدف صادراتی محسوب می‌شوند.
به گفته متولیان این بخش از آنجا که کشور در شرایط تحریمی به سر می‌برد و برای جابه‌جایی کالا با کشتی مشکلاتی وجود دارد به همین دلیل منطق حکم می‌کند که صادرات به کشورهای همسایه با جدیت بیشتری پیگیری شود تا به این طریق آثار منفی تحریم به حداقل رسد. هدف‌گذاری که با توجه به آمار اعلام شده از صادرات صنایع کوچک و متوسط می‌توان گفت گام‌های اولیه برای تحقق آن از سوی فعالان این بخش برداشته شده است. علاوه بر تعیین استراتژی جدید صادراتی، وزارت صنعت، معدن و تجارت برای سال جاری اهداف هفت‌گانه‌ای نیز تعیین کرده که در میان این اهداف برنامه‌هایی نیز برای بخش تجارت در نظر گرفته شده که در این خصوص می‌توان به «تشکیل میزهای تخصصی کشورهای هدف صادراتی، پذیرش و اعزام هیات‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی داخلی و بین‌المللی» اشاره کرد.
رشد صادرات کوچک‌ها
معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با اشاره به اینکه صادرات واحدهای کوچک و متوسط نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است، به «ایرنا» گفت: از ابتدای امسال تا پانزدهم مهرماه واحدهای کوچک و متوسط (SME) مستقر در شهرک‌های صنعتی یک میلیارد و ۴۹۰ میلیون دلار صادرات داشتند که در مقایسه با مدت مشابه پارسال (یک میلیارد و ۴۰ میلیون دلار) افزایش داشته است. اصغر مصاحب با اعلام این خبر افزود: این میزان صادرات توسط ۹۰۰ واحد مستقر در شهرک‌های صنعتی انجام شد؛ این در حالی است که به دلیل محدودیت‌های صادراتی، در مقایسه با مدت مشابه پارسال تعداد شرکت‌های صادرکننده کاهش یافته، اما میزان صادراتشان افزایش داشته است.
داده‌های اعلام شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران همچنین نشان دهنده آن است که رشد صادرات صنایع کوچک از نیمه سال جاری استارت خورده به‌طوری‌که در نیمه نخست سال جاری یک میلیارد و ۳۰ میلیون دلار صادرات از سوی بنگاه‌های کوچک و متوسط مستقر در شهرک‌های صنعتی انجام شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۳۰ درصد رشد داشت. از سوی دیگر با توجه به داده‌های اعلام شده از سوی معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران بیشترین صادرات به لحاظ ارزشی به عراق، افغانستان و پاکستان صورت گرفته است. با توجه به آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی عراق با ۳۲۰ میلیون دلار، افغانستان ۲۱۶ میلیون دلار و پاکستان ۵۱ میلیون دلار، سه مقصد نخست صادرات این واحدها در مدت یاد شده بودند و پس از آنها امارات متحده عربی و ترکمنستان در مکان‌های چهارم و پنجم قرار گرفتند.
اما درخصوص رشته فعالیت‌های صنعتی که در این مدت عمده صادرات را به خود اختصاص داده‌اند، می‌توان به مواد غذایی، لوازم خانگی، مواد پلیمری و پلاستیکی، مواد شیمیایی، فرش، چرم و کیف دستی، اشاره کرد. به گفته مصاحب، بالاترین رتبه صادراتی پس از مواد غذایی در سال گذشته به سیمان، گچ و سنگ اختصاص داشته، اما امسال به دلیل محدودیت‌های تعرفه‌ای وضع شده از سوی عراقی ها، این گروه به رتبه هشتم نزول کرده است. به گفته معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، تمرکز بر صادرات به کشورهای همسایه از جمله محورهای هفتگانه وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال جاری است که هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار ظرفیت وارداتی دارند.
مصاحب درخصوص اقداماتی که از سوی این سازمان برای توسعه صادرات بنگاه‌های کوچک و متوسط صورت می‌گیرد نیز عنوان کرد: کمک به راه‌اندازی شرکت‌های مدیریت صادرات و تشکیل کنسرسیوم‌های صادراتی (تجمیع واحدهای تولیدکننده و صادراتی برای عرضه کالاهایشان با برند مشترک یا به‌صورت متحدالشکل)، دو فعالیت عمده‌ای است که از سوی این سازمان برای توسعه صادرات بنگاه‌های کوچک و متوسط انجام می‌شود. این مقام مسوول افزود: در این خصوص تا امروز ۷۲ کنسرسیوم صادراتی و ۶۵ شرکت مدیریت صادرات شکل گرفته و فعالیت دارند.
حمایت از دانش‌بنیان‌ها و استارت‌آپ‌ها
حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها از دیگر برنامه‌های این سازمان در راستای توسعه صادرات محسوب می‌شود، به گفته معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در حال حاضر ۳۱۲ شرکت دانش‌بنیان در شهرک‌ها و نواحی صنعتی مستقر هستند، از سوی دیگر این سازمان از طریق مشاوران خود شناسایی شرکت‌های مستعد دانش‌بنیان را در دستور کار قرار داده که در این خصوص تاکنون ۴۳۳ واحد شناسایی شده اند؛ همچنین در یک سال گذشته ۵۷ رویداد با هدف حمایت از استارت‌آپ‌ها از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی برگزار شده و همچنین در سه حوزه زیرساختی، توسعه فناوری و تجاری‌سازی و توسعه بازار از آنها حمایت شده است. به گفته این مسوول، تاکنون ۲۲۸ ایده برتر در رویدادهای یاد شده شناسایی شده است.
بازفعال‌سازی واحدهای راکد و نیمه فعال یکی دیگر از برنامه‌های این سازمان محسوب می‌شود که به گفته معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران بازفعال‌سازی بیش از ۶۰۰ واحد راکد و نیمه فعال حاضر در شهرک‌های صنعتی محقق شده که از طریق ارائه خدمات کلینیکی و مشاوره ای، معرفی سرمایه گذاران جدید به آنها یا در تعامل با بانک‌ها به انجام رسیده است. معاون سازمان صنایع کوچک افزود: این سازمان در هفت ماه منتهی به مهر امسال به ۱۲ شرکت کوچک و متوسط کمک کرده تا بتوانند پذیرش فرابورس را اخذ کنند و عرضه سهام داشته باشند.
