تازه‌ترین تحولات عرضه اولیه و سهام شناور در بورس پایتخت زیر ذره‌بین

«دنیای‌اقتصاد» در گزارش‌های خود به دفعات به استفاده از چنین فرصت مناسبی برای دستیابی به رونق تولید در بنگاه‌های اقتصادی و در نهایت رشد اقتصادی تاکید کرده است. در این راستا بارها بر لزوم بازنگری در قوانین سهام و به روز ساختن قوانین برای تامین مالی راحت‌تر شرکت‌ها تاکید شده است. لزوم کوتاه‌تر شدن پروسه افزایش سرمایه شرکت‌های فعال در بازار سهام از دیگر مواردی است که بارها به اجرایی شدن آن اشاره شده است. اصرار کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر تشدید عرضه‌های اولیه و توسعه عرضی بازار، لزوم راه‌اندازی هر چه سریع‌تر ابزارهای جدید از جمله استقراض فروش، اصلاح دستورالعمل‌های مربوط به سهام شناور آزاد شرکت‌ها و الزام بنگاه‌ها به افزایش شناوری آزاد خود در بازار از دیگر موارد مهمی است که بارها به اجرایی شدن آن تاکید شده است. اینها مواردی است که در صورت رعایت و لحاظ سیاست‌گذاران بازار سرمایه باعث می‌شود نه‌تنها دیگر نگرانی از فرصت‌سوزی نداشته باشیم، بلکه شاهد رونق واقعی در اقتصاد کشور نیز باشیم.

مدیران سرخوش از رشد شاخص

سعید اسلامی‌بیدگلی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اظهار این مطلب که بازار سهام در چند دوره، از جمله دی‌ماه سال‌جاری با هجوم نقدینگی و ورود سرمایه‌های جدید مواجه شد گفت: هر چند سیاست‌گذاران بازار سرمایه می‌توانستند با تدابیر لازم از چنین فرصت‌های بزرگ و طلایی استفاده کنند و تعمیق هرچه بیشتر بازار را رقم بزنند، ولی متاسفانه فرصت‌سوزی در این فرصت‌ها صورت گرفت. وی در ادامه با اشاره به اینکه در زمان‌های زیادی شاهد ورود نقدینگی‌ با حجم بالایی به سمت بازار سهام بودیم، گفت: این زمان‌ها فرصت‌های مناسبی برای بزرگ شدن ارزش پایه بازار و همچنین افزایش تعداد شرکت‌های فعال در بازار بوده است. افزایش سرمایه‌ شرکت‌های موجود در بازار و افزایش میزان سهام شناور آزاد شرکت‌ها از جمله مواردی بود که باید در چنین فرصت‌ مناسبی برای اجرایی شدن آن اقدام می‌شد. اسلامی‌بیدگلی ادامه داد: متاسفانه هم مدیران و هم فعالان بازار سرخوش از ورود نقدینگی به بازار سهام، رشدهای پیاپی شاخص کل بورس و کسب بازدهی مطلوب از سوی اکثر سهم‌های فعال در بورس از این موضوع غفلت کردند و به عبارت دقیق‌تر فرصت مطلوب به هدف واقعی منجر نشد. عضو شورای‌عالی بورس در ادامه افزود: هرچند با توجه به رشد نقدینگی، ورود روزافزون پول‌های جدید به بازار سهام و رکود حاکم بر بازارهای جایگزین، همچنان فرصت برای بازار سرمایه وجود دارد.

نگران خروج شدید نقدینگی از بازار باشیم

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران یکی از فواید استفاده مناسب از چنین فرصت‌هایی را کمک به تامین مالی مناسب شرکت‌ها دانست و گفت: از سوی دیگر تعمیق هر چه بیشتر بازار می‌تواند عاملی مناسب برای جلوگیری از رشد قیمتی بی‌رویه در سهام برخی شرکت‌ها و بعضا تشکیل حباب قیمتی شود.

اسلامی‌بیدگلی ادامه داد: خوب استفاده نکردن از چنین فرصت‌هایی ایجاد نگرانی برای خروج سریع نقدینگی از بازار را به دنبال دارد. به‌‌طوری‌که پول‌های جدید با همان شدتی که وارد بورس شده‌ است، با ایجاد بارقه‌هایی از رونق مجدد در هر کدام از بازارهای سرمایه‌گذاری جایگزین از بازار خارج خواهد شد. وی در ادامه با اظهار این مطلب که اگر می‌خواهیم به رشد اقتصادی دست یابیم، باید به‌طور مرتب برنامه‌ریزی داشته باشیم، گفت: باید با برنامه‌های مشخص و منظم برای افزایش ارزش پایه بازار سرمایه اقدام کنیم و بهترین فرصت‌ها برای تحقق این هدف نیز زمان‌هایی است که بازار با روندی صعودی و ورود نقدینگی همراه است. عضو شورای‌عالی بورس در ادامه در پاسخ به سوال «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر اینکه فرآیند کنونی افزایش سرمایه شرکت‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: در پروسه افزایش سرمایه نیز باید تمامی فعالان بازار سرمایه کمک مناسبی در زمینه اصلاح جدی این فرآیند داشته باشند. باید توجه شود که فرآیندهای اینچنینی تسهیل شود تا بنگاه‌ها فارغ از دغدغه‌هایی در این زمینه به تولید بیشتر و طرح‌های توسعه بپردازند. اسلامی‌بیدگلی ادامه داد: دستورالعمل پذیرش شرکت‌ها در بورس درحال تغییر است و به‌نظر می‌رسد ورود شرکت‌ها به بازار سهام با روندی سریع‌تر و آسان‌تر صورت گیرد.

به گفته این مقام مسوول،‌ همزمان با این اقدامات باید آگاهی سهامداران نیز افزایش یابد. چون یکی از مشکلاتی که نهاد سیاست‌گذاری بازار سرمایه دارد، نگرانی بابت رفتارهای توده‌ای سهامداران است و بر این اساس، شرکت‌هایی که با ریسک‌های بالاتری همراه هستند، با ملاحظات بیشتری مواجه خواهند بود.

همکاری سازمان بورس برای تسریع در عرضه‌های اولیه

حسن امیری معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به روند صعودی حاکم بر بازار سهام، عرضه اولیه‌ای در بورس صورت نمی‌گیرد و به نوعی سازمان در این زمینه فرصت‌سوزی می‌کند، گفت: وظیفه اصلی برای عرضه‌های اولیه بر عهده بورس‌ها (بورس تهران و فرابورس) است. در این راستا سازمان بورس به بررسی شرکت‌های متقاضی پذیرش در شرکت بورس تهران و فرابورس و برگزاری جلسات هیات پذیرش می‌پردازد.

وی ادامه داد: این جلسات به‌طور منظم بوده و بعضا بسیاری از شرکت‌ها با توجه به مشکلاتی که در زمینه آماده‌سازی دارند، با تاخیر زمانی همراه می‌شوند. چنانچه شرکت‌ها هرچه سریع‌تر شرایط کلی پذیرش را کسب کنند، امکان عرضه اولیه سریع‌تر آنها وجود خواهد داشت. به عبارت دقیق‌تر، سازمان بورس با عرضه‌های اولیه موافقت دارد و تمامی همکاری لازم را در این فرآیند انجام می‌دهد.

البته در همین راستا روز گذشته شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در پاسخ به این سوال که برخی انتقادات مبنی بر زمان بر بودن پذیرش‌ها بود، گفت: فرآیند پذیرش‌ها در دنیا بین ۳ تا ۴ ماه است درحالی‌که در کشور ما روند پذیرش مشکلی ندارد، بلکه در حسابرسی، ثبت و امضای مدیرعامل مسائلی هست که موجب طولانی شدن زمان پذیرش می‌شود. در واقع در ایران، به‌طور معمول مدارک ناقص است و در صورت تکمیل مدارک، زمان پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه، بین ۴ تا ۵ ماه خواهد بود.

چه خبر از دستورالعمل جدید پذیرش؟

امیری درخصوص افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها و الزام شرکت‌ها به این موضوع گفت: دستورالعمل‌های پذیرش درصدهای مشخصی برای سهام شناور آزاد شرکت‌های فعال در بورس و فرابورس مشخص کرده و درحال‌حاضر این محدوده‌ها برای شرکت‌ها عملیاتی شده است.

وی در ادامه افزود: مقایسه نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر میزان شناوری آزاد شرکت‌ها افزایش پیدا کرده است.

امیری در پاسخ به این سوال که اما هنوز میزان درصد سهام شناور شرکت‌ها در بازار سهام بسیار پایین است، تدبیری برای این موضوع درنظر گرفته شده، گفت: سازمان بورس نمی‌تواند شرکت‌ها را وادار به افزایش سهام شناور آزاد کند. به عبارت دقیق‌تر خارج از دستورالعمل‌های موجود نمی‌توان اقدامی در این زمینه انجام داد. وی با اشاره به بازنگری در دستورالعمل پذیرش شرکت‌ها گفت: البته در دستورالعمل پذیرش شرکت‌ها در بورس و فرابوس یک بازنگری صورت گرفته و برخی از تابلوها با اصلاح درصدها همراه خواهند شد. البته این موضوع و این اصلاح بعد از ابلاغ دستورالعمل مزبور اجرایی خواهد شد. امیری زمان ابلاغ و اجرای دستورالعمل جدید پذیرش را حدود یک‌ ماه آینده عنوان کرد.

گشایش در عرضه‌های اولیه

به قول حافظ «عیب می جمله چو گفتی هنرش نیز بگو»، باید عنوان کرد که به‌نظر می‌رسد عرضه‌های اولیه از سرگرفته شده باشد. درحالی فرابورس ایران در اواخر دی‌ماه عنوان کرد که بهمن ماه تعداد چهار شرکت جدید به فهرست این بازار افزوده خواهد شد که نخستین عرضه اولیه زمستانی فردا سه‌شنبه با ورود ۱۰درصد از سهام ذوب روی اصفهان صورت خواهد گرفت. به این ترتیب انتظار می‌رود ۳عرضه اولیه دیگر فرابورس نیز در هفته‌های آتی انجام شود. در همین راستا علی صحرایی، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: مراحل پایانی درج نماد شرکت پدیده شیمی قرن یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت گلرنگ درحال نهایی شدن است و به احتمال زیاد در آینده نزدیک شاهد ورود این شرکت به بورس تهران باشیم.