شاخص بورس پایتخت در مرز نیم‌میلیون؛ بازار سهام ۱۷ هزار واحد دیگر پرید

شاخص کل بورس تهران دیروز نیز روند صعودی داشت. به این ترتیب در روزی که قریب به اتفاق سهام بورسی با رشد قیمت همراه شدند، شاخص کل ضمن شکستن رکورد تاریخی رشد مقداری، تا یک قدمی نیم‌میلیونی شدن پیش رفت اما از فتح این ابرکانال ناکام ماند. همزمان با رشد یک‌دست قیمت‌ سهام بنگاه‌های بورسی، صفوف تقاضا برای ورود به گردونه معاملات سهام 67درصد نمادهای فعال این بازار را فراگرفت و نقدینگی بالغ بر یک هزار و 215 میلیارد تومان در تلاش برای خرید سهام ناکام ماند. این درحالی است که به نظر می‌رسد بورس تهران به جای اثرپذیری از عواملی همچون شیوع بیماری کرونا و بازگشت به فهرست سیاه FATF و دیگر خبرهای منفی، بیشتر به عوامل مثبت همچون افزایش نرخ دلار و البته جریان‌ نقدینگی توجه دارد. جایی که در دو روز معاملاتی ابتدای هفته شاهد رشد 7/ 6 درصدی نرخ دلار آزاد بودیم و این مهم به قرارگرفتن گروه‌های کالامحور بورس تهران در صدر معاملات بازار سهام انجامید.

روزی رویایی برای بورس‌بازان

در دومین روز معاملاتی اسفندماه، شاخص کل بورس تهران توانست با رشد 17 هزار و 107 واحدی(رشد تاریخی) به قله جدید 498 هزار و 904 واحدی صعود کند. از همان ثانیه‌های ابتدایی معاملات، بازار سهام شاهد سیل عظیم تقاضا برای خرید سهام بورسی بود. به‌طوری‌که در زمان پیش‌گشایش شاهد تشکیل صف خرید در 131 نماد بورسی به ارزش یک هزار و 169 میلیارد تومان بودیم. با گذشت زمان و عرضه قابل توجه از سوی بازیگران حقوقی اما نه‌تنها از ارزش صف‌های خرید کاسته نشد بلکه شاهد طولانی‌تر شدن صفوف تقاضا نیز بودیم. به این ترتیب در نهایت پس از پایان معاملات این روز بورس تهران، از 312 نماد فعال در این بازار، 306 نماد با قیمت پایانی مثبت معامله‌گران را بدرقه کردند و تنها پنج نماد روزی منفی را پشت سر گذاشتند. در دیگر بازارها نیز روال به همین منوال بود. به‌طوری‌که در فرابورس ایران تنها شاهد یک نماد منفی بودیم و حدود 500 میلیارد تومان نقدینگی در انتظار ورود به گردونه معاملات سهام ناکام ماندند. ارزش صفوف تقاضا در بازار پایه نیز حدود 300 میلیارد تومان برآورد می‌شد.

از این رو در شرایطی که حدود 5400 میلیارد تومان نقدینگی بین فعالان بازار سهام (بورس و فرابورس) دادوستد شد، بیش از 2هزار میلیارد تومان نقدینگی موفق به خرید سهام در این بازارها نشد. موضوعی که نشان می‌دهد با وجود رشد چند صد درصدی قیمت سهام در سال‌جاری و فاصله گرفتن این قیمت در برخی سهام از سطوح ارزندگی، همچنان عطش خریداران زیاد است. در این شرایط به نظر می‌رسد قدرت نقدینگی بیش از هر عامل دیگری روند بازار را رقم می‌زند.

دلایل واقعی رشد سهام

در شرایط فعلی علاوه بر رشد نرخ دلار در بازار آزاد، درحال‌حاضر رشد بازار سهام را می‌توان نتیجه خودتاییدشوندگی این بازار قلمداد کرد. به عبارت دیگر پول‌هایی که در سال‌جاری به خصوص ماه‌های گذشته توانسته بودند از خرید سهام سود کنند، انگیزه‌ای تازه برای افزایش حضور در این بازار پیدا کرده‌اند. در ادبیات «اقتصاد رفتاری» به این پدیده مکانیزم بازخورد (Feedback) گفته می‌شود. این مکانیزم به معنای آن است که وقتی یک عمل (مثلا خرید سهم) با سود همراه می‌شود و این سود به علت ورود پرقدرت نقدینگی باشد، مجددا انگیزه‌ای برای ورود پول جدید ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی گفته می‌شود نوعی رفتار خودتاییدشونده رخ داده و پول‌های جدید می‌توانند با اطمینان بیشتری وارد بازارها شوند. این موضوع به رشد هر چه بیشتر قیمت‌ها کمک می‌کند و به چرخه‌ای تکرارشونده تبدیل می‌شود.

تحلیل دیگر جایی ندارد؟

در ابتدای معاملات این هفته، فعالان بازار به شدت نگران اثرگذاری منفی دو موضوع بازگشت مجدد ایران به لیست سیاه FATF و شیوع کرونا بر معاملات سهام بودند. البته در دقایق ابتدایی معاملات این روز نیز اثرپذیری برخی معامله‌گران به‌خصوص تازه‌واردها از همین دو عامل منفی به ریزش حدود 12 هزار واحدی شاخص کل منتهی شد. اما این نماگر به سرعت تغییر مسیر داد و در نهایت با رشد 3114 واحدی همراه شد. در سهام بنگاه‌های بورسی نیز نوسان آنچنان زیاد بود که برخی نمادها در مدت زمان کوتاهی از صف فروش به صف خرید جهش کردند. در واقعیت امر نیز این دو عامل باید اثر خود را بر معاملات سهام به جا می‌گذاشتند اما این روزها دیگر این نوع تحلیل‌های احتمالی مورد توجه بازار قرار نمی‌گیرد و به نظر می‌رسد همچنان بورس تهران به‌جای اثرپذیری از عواملی همچون شیوع بیماری و بازگشت به فهرست سیاه FATF و دیگر خبرهای منفی، بیشتر به عوامل مثبت همچون افزایش نرخ دلار و البته جریان‌ نقدینگی توجه دارد. نگاهی به گروه‌های برتر معاملات روز گذشته بورس تهران و قرارگیری صنایع کامودیتی‌محور در صدر ارزش دادوستدها و همچنین نمادهای اثرگذار بر رشد شاخص کل، خود گواهی بر این مدعا و اثرپذیری بالای بازار سهام از رشد نرخ دلار است. جایی که روز شنبه شاهد رشد بیش از 7 درصدی نرخ دلار و سکه نسبت به قیمت‌های پایانی انتهای هفته گذشته بودیم و این روند در معاملات روز یکشنبه نیز حفظ شد و دلار با افزایش 3/ 1 درصدی، به 15 هزار و 350 تومان رسید.

تب و تاب دوباره معاملات کالایی

در جلسه دیروز بورس‌کالا و در رینگ محصولات صنعتی، در مهم‌ترین موارد کاتد مسی «فملی» و بلوم فولادی «ذوب» عرضه شدند. در رابطه با کاتد مسی، قیمت پایه در حدود 144/ 74 میلیون تومان به ازای هر تن مشخص شده بود و ملی مس ایران 4 هزار تن از این محصول را برای تحویل در چهارشنبه همین هفته عرضه کرد. چنین قیمت پایه‌ای نرخ دلار اعمال‌شده را در حدود 12900 تومان به‌دست می‌دهد. معاملات این محصول بار دیگر بدون رقابت خاصی به اتمام رسید؛ با این حال دو نکته را باید مدنظر داشت. معمولا عرضه‌های کاتد «فملی» در حجم‌های 3 هزار تن انجام می‌شد و برای همین میزان نیز تقاضا به اندازه کافی شکل نمی‌گرفت. در مقابل برای این محصول دیروز 4 هزار تن تقاضا در قیمت پایه قرار گرفت و به این ترتیب ارزش معاملات کاتد «فملی» برای تحویل در این هفته حدود 300 میلیارد تومان بود. در رابطه با بلوم فولادی ذوب‌آهن اصفهان، رقابت به لمس سطوح قیمتی جدیدی منجر شد. «ذوب» در این جلسه 10 هزار تن از این محصول را در قیمت پایه 3043 تومان به ازای هر کیلوگرم عرضه کرد که در سمت تقاضا سقف قیمتی 5656 تومان به ازای هر کیلوگرم (رشد حدود 86 درصدی) را ملاقات کرد. همچنان برای برآورد میانگین موزون این معاملات به زمان نیاز است، با این حال به نظر می‌رسد این عدد در نزدیکی سطح 5400 تومان قرار بگیرد. در جلسه پیشین عرضه این محصول قیمت پایانی در حدود 4938 تومان رقم خورده بود و سقف تاریخی این محصول در حدود 5008 تومان در تاریخ 20 اسفند بوده است.

حضور پرقدرت حقیقی‌ها

در روزی که شاخص سهام با رشد 6/ 3 درصدی (بیشترین رشد درصدی از 23 دی‌ماه) در یک قدمی فتح ابرکانال 500 هزار واحدی قرار گرفت، بازیگران خرد سهام خوش درخشیدند. به این ترتیب دیروز در مجموع بیش از 661 میلیون سهم به ارزش افزون بر 527 میلیارد تومان از پرتفوی معامله‌گران عمده بازار به سبد سهام حقیقی‌ها منتقل شد که بیشترین خالص خرید این دسته از بازیگران سهام از 28 دی‌ماه بود. از مجموع گروه‌های 38گانه بورسی، تنها پنج صنعت مورد حمایت حقوقی‌ها قرار گرفتند و در دیگر گروه‌ها شاهد حضور تمام‌قد سهامداران خرد در سمت خرید بودیم. بیشترین خالص خرید حقیقی اما جابه‌جایی افزون بر 112 میلیارد تومانی به معاملات سهام زیرمجموعه گروه فلزات اساسی اختصاص پیدا کرد. پتروشیمی‌ها دیگر گروهی بودند که با خالص خرید 74 میلیارد تومان در اولویت بعدی سهامداران خرد قرار گرفتند. در آن‌سوی بازار اما بانکی‌ها شاهد انتقال 7 میلیارد و 630 میلیون تومان نقدینگی از سبد سهام حقوقی‌ها به پرتفوی بازیگران عمده بودند.

در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت فولادمبارکه اصفهان بیشترین خالص خرید حقیقی را تجربه کرد. به این ترتیب روز گذشته «فولاد» شاهد جابه‌جایی 104 میلیون و 500 هزار سهم به ارزش حدود 47 میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. امروز (دوشنبه 5 اسفند) بورس‌کالا میزبان معاملات محصولات فولادمبارکه خواهد بود. معاملاتی که در هفته گذشته و در پی رشد قابل‌توجه قیمت محصولات مورد تایید قرار نگرفت. اکنون باید دید سطوح هفته قبل در معاملات امروز تکرار خواهد شد یا خیر. از این لحاظ معاملات روز جاری بورس‌کالا می‌تواند اثری قابل‌توجه بر معاملات سهم «فولاد» داشته باشد. پس از این نماد فلزی، بیشترین خالص خرید حقیقی با جابه‌جایی 115 میلیون و 500 هزار سهم به ارزش حدود 46 میلیارد تومان به نماد معاملاتی شرکت بین‌المللی توسعه ساختمان اختصاص پیدا کرد. «فملی» دیگر نمادی بود که روز گذشته در جمع سهام مورد توجه بازیگران خرد قرار گرفت و خالص خرید 30 میلیارد تومانی را توسط این گروه از معامله‌گران تجربه کرد. در آن‌سوی بازار اما سه نماد «وغدیر»، «خپارس» و «جم» به ترتیب در اولویت خرید معامله‌گران عمده قرار گرفتند و به ترتیب جابه‌جایی 4/ 6، 8/ 5 و 7/ 4 میلیارد تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی را ثبت کردند.