گزارش «اقتصادنیوز» از بازار طلاوارز پایتخت؛ رشد دلار و سکه در تعطیلات با تشدید انتظارات افزایشی

به گزارش اقتصادنیوز؛ سفته‌بازان در روزهای تقریبا تعطیل نوروز تلاش کردند که قیمت دلار را در کانال 16 هزار تومانی جلوتر ببرند. آن ها حداقل در پشت خط های تلفن و کانال های اطلاع رسانی توانستند تا حدی این هدف را محقق کنند، ولی باید منتظر ماند و  دید که آیا با آغاز به کار رسمی بازار از فردا، قیمت های ساخته شده سفته بازان در بازار مورد پذیرش خواهد گرفت یا شاهد بازگشت قیمت به سطح پیش از تعطیلات خواهیم بود. دلار در انتهای اسفندماه به کانال 16 هزار تومانی رسید، ولی در تعطیلات نوروز و در معاملات پشت خطی، سفته بازان در معاملات خود قیمت را حتی تا محدوده 16 هزار و 500 تومانی بالا آوردند.

در بازار سکه نیز تقریبا روند مشابهی حاکم بود؛ سکه در تاریخ 27 اسفند به قیمت 6 میلیون و 100 هزار تومان رسید. با این حال، با کاهش شدید بهای طلای جهانی در تاریخ 28 اسفند، فلز گران بهای داخلی 80 هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و با بهای 6 میلیون و 20 هزار تومان به کار خود در سال 98 پایان داد. با آغاز سال 99 از یک سو نرخ بهای طلای جهانی در مسیر افزایشی قرار گرفت و از سوی دیگر در معاملات پشت خطی دلار، قیمت افزایشی شد. مجموعه این عوامل دست به دست هم داد که سکه بازان نیز فعال تر شوند و قیمت را تا محدوده 6 میلیون و 300 هزار تومانی بالا ببرند.

سکه در هیچ کدام از ادوار تاریخی پیشین نتوانسته بود چنین سطح قیمتی را تجربه کند. در این میان، شماری از فعالان نیز بالا رفتن ارزش سکه در معاملات بورس کالا را در انتظارات معامله گران موثر دانستند. از نظر این عده، ممکن است بازیگران بزرگ بازار تصمیم گرفته باشند پیش از آغاز به کار معاملات نقدی تا حدی قیمت ها را بالاتر ببرند و از این طریق، انتظارات سایر معامله گران را نیز تحت تاثیر قرار دهند.

نوسان دلار در تعطیلات

با پایان تعطیلات رسمی، بین تاریخ 5 تا 7 فروردین قیمت در دو محدوده 15 هزار و 800 تا 15 هزار و 900 تومان قرار داشت. معاملات حتی در پشت خط ها بسیار محدود بود و کمتر کسی تمایلی به خرید و فروش دلار نشان می داد. این روند از ابتدای هفته گذشته تغییر کرد و هیجان در معاملات پشت خطی افزایش پیدا کرد.

در ابتدای هفته گذشته یعنی تاریخ 9 فروردین در معاملات پشت خطی کمتر کسی حاضر به فروش دلار زیر محدوده 16 هزار و 200 تومانی بود و در روزهای بعد سفته بازان قیمت فروش خود را تا محدوده 16 هزار و 500 تومانی بالا آوردند. البته از آن جایی که حجم معاملات بسیار محدوده بوده است، بسیاری از بازیگران این قیمت ها را به رسمیت نمی شناسند.

تشدید انتظارات افزایشی

به باور فعالان، مهم ترین عاملی که انتظارات افزایشی را در بازار تشدید کرده است، کاهش شدید قیمت نفت در هفته های اخیر بوده است. کاهش شدید قیمت نفت درآمدهای ارزی کشور را بیش از گذشته کاهش می دهد و در نتیجه سمت عرضه ارز می تواند تضعیف شود. در کنار این، کاهش ارزش طلای سیاه، می تواند کسری بودجه زیادی را نیز برای کشور به ارمغان بیاورد که این عامل نیز می تواند بازارها را تحت تاثیر قرار دهد. در واقع، می توان گفت مهم ترین مشخصه ای که سفته بازان سعی می کنند با استفاده از آن قیمت های بازار ارز و سکه را تحت تاثیر قرار دهند، نوسانات کاهشی قیمت نفت بوده است. در این میان، هر گونه افزایش قیمت نفت می تواند انتظارات افزایشی بازار را تعدیل کند.

در صورتی که قیمت نفت در سطوح کنونی باقی بماند یا کاهش بیشتری را تجربه کند، بازار سیاست های بازارساز را با دقت بیشتری دنبال می کند که سیاست گذار چه تاکتیک هایی را برای مواجهه با افت قیمت نفت مدنظر قرار خواهد داد. طبیعتا ادامه پرداخت ارز ارزان 4 هزار و 200 تومانی در شرایط کمبود ارز نمی تواند راه کار مناسبی برای برخورد با حملات سفته بازانه ناشی از شوک کاهشی نفت باشد.

دومین عاملی که افزایشی های بازار بر آن تاکید می کنند آسیب های اقتصادی است که به واسطه ویروس کرونا به اقتصاد کشور وارد شده است. از نظر آن ها، چنین هزینه هایی و افزایش نقدینگی در نهایت می تواند قیمت های بازار را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، عده ای از معامله گران باور دارند با توجه به گسترش همین ویروس کرونا بازار با تقاضای نقدی خاصی مواجه نخواهد بود و در نتیجه از نگاه آن ها داشتن انتظارات افزایشی توجیه خاصی ندارد. از نظر آن ها تقاضای مسافرتی نیز به طور کلی از بازار حذف شده است.

وضعیت دلار رسمی و فعالیت بازارساز

بخشی از پاسخ به روند قیمتی دلار در بهار را می توان در همین هفته اول آغاز به کار رسمی بازار به دست آورد. باید دید آیا بازار قیمت های ثبت شده در تعطیلات را به رسمیت خواهد شناخت یا با حضور بازارساز روند عوض خواهد شد؟ بازارساز به نظر می رسد در تعطیلات فعالیت خاصی در بازار نداشته است و بخشی از آن به این دلیل بوده که معامله نقدی خاصی در بازار انجام نمی شد و معاملات به پشت خط ها رفته بود.

صرافی ملی در تمام طول تعطیلات، قیمت خاصی را برای دلار ثبت نکرد و در سامانه سنا نیز قیمت ها تغییر خاصی را نشان نمی دادند. حتی برای روز یازدهم فروردین، میانگین قیمت فروش خاصی برای معاملات دلار در سامانه سنا به ثبت نرسیده بود و میانگین نرخ خرید نیز حدودا 14 هزار و 600 تومان بود. در سامانه نیما آخرین قیمت ثبت شده برای دلار مربوط به تاریخ 6 فروردین بود که عدد 13 هزار و 600 تومانی دیده می شد.

حتی رییس شورای عالی کانون صرافان در مصاحبه ای عنوان کرده بود، نرخ‌های فعلی بازار ارز غیرواقعی است. وی با بیان اینکه قیمت‌هایی که به عنوان نرخ ارز در کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شود غیرواقعی است، گفت: به دلیل عدم فعالیت صرافی‌های رسمی، بازار ارز به دست دلالان افتاده که با معامله بین خود نرخ تعیین می‌کنند. کامران سلطان‌زاده در پاسخ به این سؤال که در شرایطی که تقاضا به شدت افت کرده چرا نرخ ارز افزایش یافته است، گفت: مسأله این است که معامله‌ای نمی‌شود، زیرا اگر قرار بود تقاضایی در بازار وجود داشته باشد، با توجه به تعطیلی اغلب صرافی‌ها قیمت نرخ باید افزایش قابل توجهی می‌داشت.

وی ادامه داد: نرخ‌هایی که در برخی کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شود، غیر واقعی و ساخته و پرداخته دلالان است. در واقع دلالان در شرایط نبود مشتری و تقاضا بین خود معامله کرده و نرخ تعیین می‌کنند. سلطان‌زاده تأکید کرد: در واقع در نبود صرافان رسمی بازار به دست دلالان افتاده است.

رئیس شورای عالی کانون صرافان در مورد راهکار جلوگیری از جولان دلالان در شرایط فعلی گفت: یکی از پیشنهاد‌ات ما به بانک مرکزی این است که صرافی‌ها بتوانند ارز را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به صورت الکترونیکی و در قالب یک اپلیکیشن‌ رسمی به متقاضیان واقعی ارز بفروشند و ارز را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به درب منازل و یا آدرس تعیین شده توسط مشتری ارسال کنند. وی تصریح کرد: این کار دو مزیت دارد؛ مزیت اول آن ایجاد اطمینان برای مردم است، به طوری که مردم مطمئن می‌شوند هر زمان که بخواهند می‌توانند ارز خریداری کنند و مزیت بعدی خارج شدن بازار ارز از دست دلالان و بازگشت مدیریت آن به دست صرافی‌های رسمی تحت نظارت بانک مرکزی است.

سلطان‌زاده اضافه کرد: این پیشنهاد یک پیشنهاد اولیه و خام است و می‌توان با بررسی کارشناسی دقیق‌تر آن را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ عملیاتی کرد و قطعا اجرای آن نتایج مثبتی برای بازار ارز خواهد داشت.