رکورد شکنی مصرف برق کشور یک ماه مانده به تابستان؛ پای کرونا در میان است؟

رکورد مصرف برق برخلاف روال سال‌های قبل که در تابستان زده می‌شد در سومین ماه بهار ثبت شد. تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد میزان مصرف برق کشور به رقم ۵۳ هزار و ۵۰۲ مگاوات رسیده که این میزان در آخرین ماه بهار بی‌سابقه بوده است. طبق ارزیابی‌ها پیک مصرف تاکنون ۸/ ۱۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته و از ابتدای سال تاکنون رشد ۲/ ۴ درصدی مصرف انرژی در کشور ثبت شده است. تحلیلگران صنعت برق معتقدند«افزایش مصرف خانگی به دلیل خانه‌نشینی و قرنطینه» و «پلت‌فرم‌های دورکاری» باعث مصرف موازی برق در «خانه» و «محل کار» شده و رکوردزنی مصرف برق پیش از آغاز تابستان ۹۹ را در پی داشته است. این در حالی است که با افزایش بی‌سابقه مصرف برق در بهار، احتمال بروز خاموشی در تابستان بالا گرفته است. فعالان صنعت برق معتقدند قطعی‌های احتمالی، ریسک‌های انسانی به دلیل نیاز بیماران کرونا و کادر درمانی به خدمات برق را افزایش خواهد داد. همزمان با تداوم افزایش دمای هوا در نقاط مختلف کشور، پیک مصرف برق نیز روند صعودی کم‌سابقه‌ای به خود گرفته است. ارزیابی‌ها حاکی است میزان مصرف برق کشور به رقم ۵۳ هزار و ۵۰۲ مگاوات رسیده که این میزان مصرف در سومین ماه فصل بهار کم‌سابقه است. مصرف روزانه برق کشور براساس تازه‌ترین گزارش «شرکت مدیریت شبکه برق» در حالی امسال و در سومین ماه فصل بهار به‌شدت افزایش یافته که پارسال و در همین بازه زمانی میزان مصرف ۴۲ هزار و ۱۸۵ مگاوات بود. طبق ارزیابی‌ها تفاوت مصرف برق در روز دهم خردادماه امسال با مدت مشابه پارسال به یازده هزار و ۳۱۷ مگاوات رسیده است. به اعتقاد سخنگوی صنعت برق، میانگین دمای هوا یک درجه سلسیوس افزایش یافته و همین موضوع باعث بالا رفتن استفاده از وسایل سرمایشی و روند صعودی مصرف برق شده است. این در حالی است که طبق اعلام مصطفی رجبی‌مشهدی روند افزایشی موج گرما در هفته جاری همچنان ادامه خواهد داشت.  طبق بررسی‌ها هر یک درجه افزایش دمای هوا حدود یک‌هزار و ۳۵۰ مگاوات تا یک هزار و ۵۰۰ مگاوات را به مصرف برق کشور اضافه می‌کند که با این پیش‌بینی میزان مصرف برق کشور در هفته جاری به ۵۲ تا ۵۳ هزار مگاوات خواهد رسید. میزان مصرف برق در بخش صنایع نیز در ۱۰ خردادماه به رقم چهار هزار و ۲۹۳ مگاوات رسیده که نسبت به روز ماقبل آن‌که چهار هزار و ۸۹۸ مگاوات بود، کاهش یافته است؛ به این ترتیب می‌توان گفت مصرف برق در بخش خانگی و اداری به دلیل استفاده بیشتر از وسایل سرمایشی روندی افزایشی یافته و گوی سبقت از بخش صنعت را در این بازه زمانی ربوده است. افزایش مصرف در بخش خانگی در حالی رخ داده که پیشتر پیش‌بینی شده بود فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی که به دلیل گسترش بیماری کرونا متوقف شده بود، سرعت گیرد.  حال با توجه به افزایش بی‌سابقه مصرف برق در سومین ماه بهار، ذخیره نیروگاه‌ها در ۱۰ خردادماه به کمترین میزان خود ۵۵۲ مگاوات رسیده و تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق هم ۲۱۲ مگاوات بوده است. آیا افزایش مصرف برق در تابستان با توجه به اینکه در خردادماه رکوردزنی مصرف آغاز شده، مخاطراتی برای تامین برق پایدار به همراه خواهد داشت؟ «دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با متولیان و فعالان بخش خصوصی صنعت برق این گزاره و دلایل مصرف بی‌سابقه برق در آخرین ماه بهار را بررسی کرده است.

چرا مصرف بالا رفت؟

علی بخشی، رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق ایران معتقد است تغییر رویه مصرف برق به چند پارامتر بازمی‌گردد. پارامتر اول این است که امسال هوا زودتر گرم شده و شدت دما نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است. قاعدتا این موضوع روی افزایش مصرف برق تاثیر قابل‌توجهی خواهد داشت. پارامتر دوم که در افزایش مصرف برق تاثیرگذار بوده افزایش خانه‌نشینی و سبک جدید فعالیت‌ها به نام «دورکاری» است. بررسی‌ها نشان می‌دهد مراجعه به خارج از خانه بسیار کمتر شده و همین موضوع باعث شده افرادی که تایم روزانه (صبح تا بعدازظهر) سرکار بودند و از برق خانگی در این بازه زمانی استفاده نمی‌کردند، به جمع مصرف‌کنندگان برق در پیک مصرف اضافه شوند. به اعتقاد بخشی کارمندان به واسطه دورکاری با حضور همزمان در خانه و هم اداره‌ها مصرف برق دوبرابری خواهند داشت. این موضوع منجر به مصرف موازی برق در خانه و محل کار شده است. به اعتقاد او به‌جای اینکه یک سمت مصرف‌کنندگان (ادارات یا خانگی) به‌خصوص در پیک ظهر حذف شوند، حضور در خانه باعث مصرف موازی و ایجاد تقاضا برای برق در دو طرف شده است. بخشی در ادامه گفت: سومین پارامتر تاثیرگذار پلت‌فرم‌های دورکاری است. مصرف آنها خیلی قابل‌توجه نیست اما در مجموعه کشور می‌تواند عدد قابل‌توجهی باشد. در اینجا بازهم دو مصرف موازی شکل گرفته است. شما باید یک پلت‌فرم در خانه داشته باشید و یک پلت‌فرم در محل کار. ترکیب این سه آیتم باعث شده مصرف برق در خردادماه خود را این‌گونه نشان دهد.

اما مخاطرات رشد مصرف برق چه خواهد بود؟ بخشی می‌گوید: خوشبختانه امسال وضعیت نیروگاه‌های برقابی خوب است. بارش‌هایی که در سال آبی گذشته و امسال اتفاق افتاده باعث شده بتوان از ظرفیت نیروگاه‌های برقابی که در مدار هستند به‌عنوان بازوهای اصلی تامین برق استفاده کرد. اما مخاطراتی نیز وجود دارد. به اعتقاد او اگر دما بخواهد با همین شدت افزایش پیدا کند و شرایط مصرف هم به همین شکل حفظ شود، این خطر و نگرانی وجود دارد که امسال باز هم یک رکورد جدید در مصرف برق ثبت شود. بخشی ادامه داد: رکوردهای ثبت شده در خرداد اعداد قابل توجهی است و در واقع ۱۰۰۰ یا دو هزار مگاوات نیست. در صورت ادامه روند فعلی این نگرانی وجود دارد که خاموشی‌ها در فصول گرم تر سال حادث شوند. البته خاموشی‌ها اگر امسال رخ دهند یک تفاوت با سال‌های دیگر خواهند داشت. اکنون ظرفیت‌های بسیاری به دلیل شیوع کرونا برای کادر درمانی ایجاد شده، اگر امسال خاموشی‌ها رخ دهند خطرات انسانی خواهند داشت. این موضوع می‌تواند ریسک‌های انسانی داشته باشد. درست است که بسیاری از مراکز درمانی ما به برق‌های اضطراری دسترسی دارند اما به هر حال می‌تواند تبعات انسانی داشته باشد. چرا که بسیاری از بیماران برای درمان در خانه هایشان قرنطینه هستند و کادرهای درمانی به محل زندگی آنها مراجعه می‌کنند. امسال باید بیشتر مراقب باشیم که خاموشی رخ ندهد زیرا امسال ریسک‌های انسانی بیشتری در کمین نشسته است.

به نقطه بحرانی رسیده‌ایم؟

میزان مصرف برق کشور به رقم ۵۳ هزار و ۵۰۲مگاوات رسیده که این میزان مصرف در سومین ماه فصل بهار کم سابقه است. این افزایش مصرف بی سابقه پیش از اوج گرما در فصل تابستان، چه مخاطراتی برای کشور به همراه خواهد داشت؟ سخنگوی صنعت برق کشور در پاسخ به این سوال «دنیای اقتصاد» گفت: براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) بسیاری از کشورها به دلیل تبعات ناشی از کرونا با کاهش محسوس تقاضای برق مواجه شده‌اند، با توجه به افزایش دمای هوا که تاکنون ۴ درصد نسبت به میانگین سال‌های گذشته تغییر کرده و باعث گرمای زودرس و پایداری برای کشور شده است، شاهد افزایش ۸/ ۱۲درصدی مصرف برق در کشور هستیم. صنعت برق خود را برای شرایط سخت تابستان آماده کرده و از قبل پیش بینی می‌شد که با ورود یکباره صنایع، کسب وکارها و... به مدار مصرف که تا پیش از این به دلیل شیوع کرونا نیمه تعطیل شده بود، شاهد افزایش یکباره مصرف برق باشیم. مصطفی رجبی‌مشهدی ادامه داد: ما همچنان آمادگی خود را حفظ می‌کنیم و همه همکاران ما در همه سطوح تولید، انتقال و توزیع در حال فعالیت برای تامین برق پایدار برای کشور هستند. در این شرایط افزایش یکباره و بی سابقه مصرف برق، فشار بیشتری به شبکه‌ها وارد می‌کند که به لحاظ فنی می‌تواند اشکالاتی را در شبکه‌های برق ایجاد کند اما با توجه به برنامه‌هایی که به منظور گذر از پیک همه ساله از مهرماه آغاز و در بهار به پایان می‌رسد، صنعت برق با اورهال تاسیسات، سطح تاب آوری خود را افزایش می‌دهد. از این رو مطمئن هستیم که صنعت برق به نقطه بحرانی نرسیده است.

او در ادامه درمورد اینکه آیا ممکن است انتهای این افزایش مصرف در تابستان به خاموشی منجر شود، اظهار کرد: همه تلاش ما و برنامه ریزی‌ها برای تامین برق پایدار است و مطمئن هستیم که مردم عزیز کشورمان نیز با صنعت برق همکاری خواهند کرد. صنعت برق با مشترکان بزرگ به توافق‌های خوبی دست یافته که ظرفیت مدیریت بار را نسبت به سال گذشته افزایش می‌دهد و از این رو ما امیدواریم گذر از تابستان امسال با موفقیت همراه باشد اما در هر حال نیازمند همکاری مشترکان هستیم. چرا که اگر مشترکان همکاری نکنند، تلاش‌های همکاران ما به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. در این خصوص از مردم عزیز درخواست داریم  در ساعت‌های اوج مصرف که از ساعت ۱۳ تا ۱۷ است از دور کند کولر آبی استفاده کنند، دمای ترموستات کولر گازی را روی عدد ۲۴ درجه قرار دهند و از وسایل پرمصرف مانند ماشین لباسشویی، ظرفشویی و اتو بخار در این ساعت‌ها استفاده نکنند. باید اضافه کنم که استفاه از دور کند کولر آبی در زمان اوج مصرف و نصب سایبان روی این نوع کولرها، تا ۳۰ درصد مصرف برق را کاهش می‌دهد. همچنین تغییر درجه ترموستات کولر گازی از ۱۸ به ۲۴ درجه معادل ۲۰ درصد و خاموش کردن هر لامپ اضافی، در زمان اوج مصرف هزار مگاوات از مصرف برق کشور را کاهش می‌دهد. همچنین باید خاطرنشان کنم که به ازای هر ۱۰ درصد کاهش مصرف برق ۲۰ درصد از هزینه بهای برق مصرفی در قبوض کاهش می‌یابد.

مشهدی رجبی درخصوص اینکه نیروگاه‌ها در چه شرایطی به سر می‌برند؟ این‌گونه پاسخ داد: تاکنون ظرفیت اسمی نیروگاهی کشور از ۸۳ هزار مگاوات عبور کرده و بیش از ۹۰ درصد از تعمیرات و اورهال نیروگاه‌ها نیز خاتمه یافته است. تعمیرات کمتر از ۱۰ درصد از نیروگاه‌ها هم باقی مانده که به دلیل محدودیت‌هایی از جمله نقدینگی صنعت برق و تعویق برخی برنامه‌ها به دلیل کرونا به تاخیر افتاده است. براساس زمان‌بندی‌های انجام شده امیدواریم تا ابتدای تیرماه عمده تعمیرات نیروگاه‌ها خاتمه یابد و در مدار تولید قرار گیرند.