مشتریان ایرانی از ۴۰۰ میلیون یورو صرفهجویی شده بابت داخلیسازی قطعات خودرو چقدر سود کردند
به گزارش اقتصادنیوز نهضت داخلیسازی قطعات خودرو در تیرماه سال گذشته با هدف کاهش وابستگی به واردات شکل گرفت و با برگزاری چهار میز، کاهش ارزبری و داخلیسازی قطعات وارداتی از سوی خودروسازان پیگیری شد.طبق آمارهای ارائه شده از سوی وزارت صمت همزمان با برگزاری میز چهارم تعمیق ساخت داخل خودروسازی، صرفهجویی ارزی در این صنعت به ۴۰۰ میلیون یورو خواهد رسید که معادل ۲۵ درصد مجموع ارزبری آن محسوب میشود.
خودروسازی کشور با وجود داخلیسازی بسیاری از محصولات پرتیراژ خود، باز هم وابستگی ارزی زیادی دارد بهطوریکه عنوان میشود مجموع مصرف ارز در خودروسازی برای تولید یک میلیون دستگاه خودرو حدود ۴ میلیارد دلار است. هر چند که سالهاست کاهش ارزبری و خودکفایی در تولید محصولات پرتیراژ گوش فلک را پرکرده با این حال پس از اعمال تحریمهای بینالمللی علیه کشورمان، صنعت خودرو دو بار از این ناحیه ضربه جدی دیده است.کمبود قطعات وارداتی به واسطه تحریمها برخی از خطوط تولیدی خودروسازان را متوقف یا تیراژ برخی دیگر از خودروها را به پایینترین سطح خود رساند.بر این اساس نهضت داخلیسازی با هدف کاهش وابستگی به قطعات خارجی از سال گذشته با جدیت از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفت. آنچه مشخص است کاهش ارزبری و داخلیسازی خودرو یکی از مولفههای کاهش قیمت خودرو محسوب میشود به این معنا که با کاهش یا قطع وابستگی خودرو به نرخ ارز تا حدودی میتوان از قیمتها کاست.
این مولفه اما با وجود برگزاری چهار میز داخلیسازی قطعات در کشور و کاهش ارزبری ۴۰۰ میلیون یورو (با احتساب میز چهارم) تاثیری بر قیمت خودرو نداشته چنانکه دور دوم افزایش قیمتها که در ماه گذشته اعمال شده حتی بیشتر از پیشبینیها بود.حال این سوال مطرح است که فیالواقع هدف از نهضت داخلیسازی قطعات خودرو نجات این صنعت از بحران تحریم بوده یا کاهش هزینههای تولید؟ در پاسخ به این سوال معاون امور صنایع وزارت صمت چندی پیش در گفتوگویی دوپهلو عنوان کرده بود که وقتی داخلیسازی افزایش یابد، شاهد کاهش ارزبری خودرو خواهیم بود، بنابراین هزینهای برای خرید دانش فنی پرداخت نخواهد شد و این موضوع سبب پایین آمدن قیمت خودرو میشود. صادق نیارکی اما در بخش دیگری از اظهارات خود راه نجات و توسعه صنعت کشور از جمله خودرو را در گرو توجه به ساخت داخل قطعات خوانده بود. به این ترتیب این مقام مسوول در وزارت صمت، داخلیسازی را هم موجب نجات خودروسازی کشور از بحران تحریمها خوانده و هم مولفهای برای کاهش قیمتها. اما آنچه مشخص است این مسیر این روزها تنها راه نجات خودروسازان شده کما اینکه بر قیمت محصولات تولیدی خودروسازان نیز افزوده است.
آنچه مشخص است از کاهش ارزبری یا داخلیسازی در صنعت خودرو نمیتوان توقع کاهش قیمت داشت، چرا که هدف تنها نجات خودروسازی از بحران کنونی است. طی دهههای گذشته داخلیسازی بیشتر در روند تولید یک محصول به کابوسی برای مشتریان تبدیل شده بود، چرا که در روند داخلیسازی یک محصول بهطور حتم ازکیفیت آن کاسته میشد حال آنکه تغییری نیز در قیمت ایجاد نمیشد. بنابراین مشتریان از ۴۰۰ میلیون یورو صرفهجویی در پی برگزاری چهار میز تعمیق داخلیسازی نباید انتظار کاهش قیمت خودرو را داشته باشند، چرا که هدف تداوم حیات خودروسازی است، نه صرفهجویی در هزینههای تولید.
این تصور که کاهش ارزبری شرکتهای خودروساز منجر به کاهش قیمت تمام شده نیز میشود روی کاغذ عملیاتی به نظر میرسد اما در عمل شاهد هستیم این اتفاق نمیافتد و بهرغم اعلام سیاستگذار خودرویی مبنی بر کاهش ارزبری خودروسازان، قیمت خودرو از مبدأ با افزایش روبهرو بوده است. سعید مدنی مدیر عامل پیشین خودروسازی سایپا در پاسخ به این سوال که چرا کاهش ارزبری خودروسازان منجر به کاهش هزینههای تولید و به دنبال آن کاهش قیمت خودرو نشده است ب میگوید اولین نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که هنوز این داخلیسازیها بهطور کامل و ۱۰۰ درصدی اتفاق نیفتاده است. این کارشناس خودرو ادامه میدهد آن طور که مسوولان ارشد وزارت صمت میگویند بخش عمدهای از این داخلیسازیها در دست اقدام است و هنوز به تولید انبوه نرسیده بنابراین خودروسازان همچنان نیاز خود را باید از مسیرهای پیشین تامین کنند. مدنی در ارتباط با افزایش قیمت مواد اولیه داخلی میگوید زنجیره خودروسازی باید بخشی از نیاز خود را از داخل تامین کند و از این رو مشاهده میشود که قیمت این مواد اولیه به شدت تحت تاثیر نرخ ارز قرار دارد و با افزایشی شدن نرخ ارز، قیمت مواد اولیه هم افزایشی میشود.
این کارشناس خودرو میگوید افزایش قیمت خودرو در مقاطعی در دستور کار سیاستگذار خودرویی قرار میگیرد که شرکتهای خودروساز در باتلاق تامین مالی گرفتار شدهاند و همین مساله حیات آنها و ادامه تولید خودرو را تحت تاثیر قرار داده است. مدنی تاکید میکند بنابراین وقتی مجوز افزایش قیمت خودرو به خودروساز میرسد این افزایش قیمت به جای اینکه سبب افزایش توان خودروساز شود در مسیر پرداخت بدهیهای معوق خودروساز هزینه شده و عملا مدیران خودروساز این امکان را ندارند که هزینه تولید را از این مسیر کاهش دهند. مدیرعامل پیشین سایپا معتقد است بخشی از قطعات مورد نیاز شرکتهای خودروساز مانند ایربگ، ECU و... که به قطعات های تک معروف هستند به دلیل نیاز به سرمایهگذاری سنگین همچنان نیازمند واردات است و در شرایط حاضر با توجه به افزایش نرخ ارز و همچنین فشار تحریمها این دست از قطعات با هزینه به مراتب بالاتر از قبل به دست خودروسازان میرسد و همین مساله نیز سبب میشود کاهش قیمت خودرو از مسیر کاهش ارزی بری محقق نشود.