ایران در محاصره بازیگرهای جدید گازی/ ترکیه به دیگر رقبا روی می آورد؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایلنا، یک مقام بلندپایه وزارت انرژی ترکیه اخیرا اعلام کرده که کشورش انتظار دارد اگر صادرکنندگان گاز می‌خواهند قراردادهای بلندمدت را تمدید کنند، قیمت رقابتی‌تر و منعطف‌تری به این کشور پیشنهاد کنند. این در حالی است که رقابت از سوی ال‌ان‌جی ارزان آمریکا و احتمال آغاز تولید گاز ترکیه در دریای سیاه، نیز دینامیک بازار را تغییر داده است.

طبق آمارها در نیمه اول امسال، واردات ترکیه از روسیه و ایران کاهش و در مقابل خریدش از جمهوری آذربایجان و آمریکا افزایش چشمگیری داشته است. شاید تحرکات اخیر ترکیه را باید اینگونه ارزیابی کرد که از این پس گازهای جهان باید یک مدعی جدید را در جمع خود بپذیرند، کشوری که اکنون با کشف یک میدان با 320 میلیارد متر مکعب گاز قابل برداشت، خود را در مقام صادرکننده و بی‌نیاز از واردات از فروشندگان قدیمی می‌داند و می‌خواهد خود تعیین‌کننده قیمت نیز باشد .

حمیدرضا صالحی درباره برنامه اخیر ترکیه برای واردات و از جمله اینکه خواستار کاهش قیمت گاز دریافتی شده است، گفت: بازارها ممکن است تغییر کنند، مخصوصا در منطقه ما ترکیه از دیر باز بدنبال این استراتژی بوده که نمی‌خواهد تمام واردات خود را از یک کشور داشته باشد، به طوری که قبلا ابتدا فقط از روسیه واردات داشت، بعد به سمت ایران آمد و با یک قرارداد با ایران سعی کرد سبد انرژی را از یک کشور به دو کشور تغییر دهد و نگرانی را از واردات از یک منبع جبران کند.

چانه زنی ترکیه دور از انتظار نیست

وی افزود: ما این پیش‌بینی را داشتیم که اگر ترکیه به همین شکل پیش برود بخواهد قیمت‌ها را تغییر دهد. اجرای خط لوله ترک‌استریم در دریای سیاه به طول 920 کیلومتر حرکتی بود که ترکیه خود را از لحاظ انرژی در وضعیت پایدارتری قرار دهد و خود را به سمتی سوق داد که صادرکننده گاز به اروپا هم باشد. اکنون هم اکتشافی در دریای سیاه داشته و از طرفی قرارداد با ایران نیز در حال انقضا است، بنابراین بعید نیست که اینگونه مباحث را مبنی بر کاهش قیمت مطرح کند.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: بیشترین فروش و صادرات گاز ما به عراق و ترکیه است، سوال این است که اکنون با این مشتری که خودش به بازیگر گازی تبدیل شده، باید سبد صادرات گاز را روی عراق تمرکز کنیم و یا اینکه کشورهای دیگری هم می‌توانند وارد شوند؟ نیاز است استراتژیست‌ها داخل کشور راهبرد صادرات انرژی را تدوین کنند.

وی با طرح این سوال که آیا با وجود بازیگر جدید در همسایگی که خود را رقیب گازی کشورها نیز می‌داند، صلاح است که روی گاز تمرکز کنیم و یا باید آن را تبدیل به برق و صادر کنیم؟ اظهار داشت: وقتی گاز صادر می‌کنیم امکان ایجاد پتروشیمی‌های جدید را در منطقه فراهم می‌کنیم، بنابراین صلاح این است که ایران به جای صادرات گاز، برق صادر کند تا ایجاد ارزش افزدوه بیشتری کند. 

 صالحی خاطرنشان کرد: اکنون ما در محاصره بازیگران گازی هستیم، در شمال‌غرب ترکمنستان خط لوله‌ تاپی در حال اجرا است، در غرب ایران، ترکیه با خط لوله ترک‌استریم و کشف مخازن جدید در دریای سیاه، ورود پیدا کرده، همچنین آنکارا با مخازن جدید در دریای مدیترانه با یونان در تقابل است، در جنوب عمان و در شرق افغانستان موفق به کشف مخازن شده‌اند.

ضرورت ارائه راهبرد جدیدی از سوی ایران

وی ادامه داد: در اطراف ما روسیه، ترکمنستان بعنوان بازیگران قدیمی، افغانستان، عمان و ترکیه بازیگرانی جدید هستند، اگر ما مثل روسیه بازیگر محوری بودیم امروز نباید از حرکت ترکیه نگران بودیم، به هرحال وزن بازیگران گاز در منطقه تغییر کرده، اگر ایران می‌خواهد بازیگر گاز باشد باید بتواند در این وضعیت در کنار اتفاقات گازی منطقه‌ای راهبرد جدید ارائه دهد. یکی از راهبردهای جدید این است که ایران می‌تواند بیشتر روی صادرات برق تمرکز کند و ایجاد ارزش افزوده کرده و وابستگی کشورها را به خود افزایش دهد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تاکید کرد: باید شورای عالی انرژی با حضور اندیشمندان حوزه انرژی و بخش خصوصی به این موضوع بپردازد، ما مخازن بزرگ دنیا را در اختیار داریم، اما در همسایگی ما ترکیه بخشی از منابع خود را از ال‌ان‌جی امریکا تهیه می‌کند. اگر ما غفلت نکرده و از امکانات خود در پارس جنوبی و کارخانه ال‌ان‌جی استفاده می‌کردیم امریکا از کیلومترها دورتر و از قاره‌ای در آن سوی دنیا نمی‌توانست به همسایه ما گاز بفروشد.