عبور تورم از پیچ شوک ارزی

به گزارش اقتصادنیوز ، گزارش بانک مرکزی از کاهش شتاب تورم تولیدکننده در بازه ماهانه حکایت دارد. براساس آمار این بانک، نرخ تورم تولیدکننده در اولین ماه زمستان یک درصد بوده است. این میزان رشد در مقایسه با ماه آذر یک واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. تحلیلگران با اشاره به نوسان ارزی در آذرماه اعتقاد دارند کاهش شتاب دی‌ماه به‌دلیل مدیریت نوسان ارز در بازار و تخلیه آثار ناشی از آن است. بررسی‌ها نشان می‌دهد شاخص قیمت مصرف‌کننده نیز که تغییرات قیمت برای خانوارها را به تصویر می‌کشد، با اتفاقی مشابه تورم تولیدکننده روبه‌رو بوده است.

این شاخص نیز در دی‌ماه افت قابل‌ملاحظه‌ای تجربه کرده است. دلیل انعکاس وضعیت تورم پیش‌نگر (شاخص قیمت تولیدکننده) در نرخ تورم مصرف‌کننده به اشتراک بالای سبد محاسبه هر دو شاخص بازمی‌گردد؛ البته آمار بانک مرکزی پیام دیگری نیز دارد. بر مبنای گزارش این نهاد تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده در دی‌ماه به سقف 20 ماهه اخیر خود رسیده است. این شاخص بها در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته، یعنی زمان اجرای بسته تحریک تقاضا، حدود 5/ 8 درصد افزایش یافته است. با توجه به اینکه این شاخص بیانگر قیمت عمده‌فروشی است، این افزایش می‌تواند نویدبخش کاهش عمق و گستره رکود تقاضا در کشور باشد.

«گزارش شاخص بهای تولیدکننده بانک مرکزی» در دی‌‌ماه سال جاری منتشر شد. بر این اساس شاخص بهای تولیدکننده در ‌ایران در دی‌ماه 1395 به عدد 233.3 رسیده است. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی تورم ماهانه تولیدکننده در ثلث اول زمستان حدود یک درصد بوده است. بانک مرکزی میزان تغییر ماهانه شاخص قیمت تولید‌کننده در آذرماه را معادل 2 درصد گزارش کرده بود.

به این ترتیب تورم ماهانه تولیدی طی 30 روز نخست زمستان، کاهشی معادل با حدود یک واحد درصد را تجربه کرده است. به‌نظر می‌رسد که یکی از دلایل اصلی کاهش نرخ تورم ماهانه تولیدکننده، در دی‌ماه در مقایسه با ماه پایانی پاییز روند متفاوت تغییرات نرخ ارز طی این دو ماه باشد. بر مبنای آمارهای موجود، نرخ ارز طی آذر ماه سال جاری در حدود 8 درصد افزایش یافت، این در حالی است که نرخ ارز در دی‌ماه با تزریق محرک‌های تثبیتی تغییر چندانی در مقایسه با ماه گذشته نداشته است.

با توجه به ضریب اهمیت متغیر ارزی در قیمت تمام شده بخش بزرگی از کالاها و خدمات، می‌توان گفت روند متفاوت تغییرات این متغیر در دی‌ماه در مقایسه با ماه پیشین یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش تورم ماهانه تولید بوده است. بررسی روند تورم ماهانه تولید از ابتدای سال 1394 نشان می‌دهد که این متغیر پس از طی یک روند رو به نزول در سه فصل ابتدایی سال 1394، در آذر‌ماه سال گذشته یک نقطه عطف را پشت سرگذاشته است و با تغییر روند حرکت در جهت مثبت محور را آغاز کرد و از حدود 1/ 0درصد در آذرماه سال گذشته به حدود 2 درصد در آذرماه سال جدید رسید.

روندی که با فرض وجود شرایط با ثبات در نرخ ارز می‌توانست ادامه پیدا کند. بر مبنای آمارهای بانک مرکزی، مقدار میانگین رشد ماهانه شاخص بهای مصرف‌کننده در یک ساله منتهی به دی‌ماه سال جاری حدود 6/ 0 درصد بوده است.

بر مبنای گزارش بانک مرکزی، شاخص بهای تولیدکننده در دی‌ماه سال جاری در مقایسه با ماه مشابه سال قبل حدود 5/ 8 درصد افزایش یافته است. بررسی آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ تورم تولیدکننده نقطه‌به‌نقطه در ادامه مسیر رو به صعود خود با افزایش 7/ 2 واحد درصدی در مقایسه با ماه پیشین به قله تورمی خود طی 20 ماه گذشته رسیده‌ است.

براساس آمارهای بانک مرکزی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده در خرداد سال جاری در ادامه مسیر سراشیبی خود که از فروردین سال گذشته آغاز کرده بود، به کمترین مقدار ثبت شده برای این متغیر طی 3 دهه گذشته رسید. اما با تغییر مسیر این متغیر در تیرماه سال جاری، تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده در دی‌ماه سال جاری به سطوح گزارش‌شده پیش از شروع دوران نزول بازگشت.

بر مبنای آمار‌های بانک مرکزی رقم گزارش شده برای این متغیر در ماه نخست دی‌ماه سال جاری بیش از دو برابر نرخ میانگین این متغیر در یک سال منتهی به زمان گزارش شده‌ است. با توجه به افزایش مستمر نرخ تورم مصرف‌کننده نقطه‌به‌نقطه می‌توان گفت افزایش تقاضا نیاز تولیدکنندگان به کاهش قیمت برای فروش محصولاتشان را از بین برده است.