بمب در کاخ سفید ترکید / افشای سند مداخله پوتین به نفع ترامپ
به گزارش اقتصادنیوز، در اوایل ماه اوت 2016 یک پاکت با محتوای فوقالعاده مهم وارد کاخ سفید شد. این پاکت از سوی سیا به کاخ سفید فرستاده شده و روی آن نوشته شده بود «فقط چشمها». به نوشته روزنامه واشنگتنپست وقتی چنین پیامی روی نامه نوشته شده باشد تنها رئیسجمهور و سه دستیار ارشد دیگر میتوانند آن را بخوانند. درون آن یک بمب خبری بود؛ گزارشی که در آن توانسته بود به جزئیاتی از برنامههای روسیه در قبال انتخابات ریاستجمهوری آمریکا دست پیدا کند و در آن اشاره شده بود که پوتین بهطور مستقیم درگیر انتخابات ریاستجمهوری شده و دستور اختلال و بیاعتبار کردن رقابتهای ریاستجمهوری ایالاتمتحده را از طریق حملات سایبری داده است.
اما داستان به همین جا ختم نشد. نیروهای اطلاعاتی توانسته بودند به «دستور مشخص پوتین» درباره انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده دست پیدا کنند. دستور از این قرار بود: موجب شکست هیلاری کلینتون شوید و وی را بیاعتبار سازید و کاری کنید که رقیب وی در انتخابات پیروز شود. با این دستور، خطوط حمله روسیه به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به طرز بیسابقهای افزایش پیدا کرد. هکرهایی که با سرویسهای اطلاعاتی روسیه در ارتباط بودند افزون بر یک سال اطلاعات اعضای حزب دموکرات و همچنین برخی جمهوریخواهان را زیر و رو کرده بودند. در ماه ژوئیه افبیآی تحقیقات تازهای را درخصوص ارتباط بین نیروهای ترامپ و مقامات روسیه آغاز کرد. در 22 ژوئیه نزدیک به 20 هزار ایمیل از حزب دموکرات به سرقت رفته بود که این اطلاعات بهطور آنلاین از طریق ویکیلیکس منتشر شد. اما در بالاترین سطوح حکومت، در میان کسانی که مسوول مدیریت بحران بودند، اولین نهادی که در مورد دخالت روسیه ورود پیدا کرد، سازمان سیا بود.
اطلاعات کشف شده توسط جان برنان، رئیس سابق سیا به قدری مهم بود که آن را در ردیف خلاصه اخبار روزانه طبقهبندی نکرد و آن را در نامهای جداگانه به کاخ سفید فرستاد، زیرا ترس آن را داشت که گزارش محدود شده مفهوم را کامل نرساند. پاکت سیا با این دستورالعمل ارسال شده بود که پس از خواندن، بلافاصله مجددا عودت داده شود. این اقدام حفاظتی به این منظور صورت گرفته بود تا اطلاعات نشت نکند و اگر قرار باشد مشابه چنین موقعیتی را در دوره مدیریت باراک اوباما پیدا کنیم، سیا در زمان حمله به بنلادن متوسل به این روش شده بود. البته برای تایید دیدگاه سیا در مورد دخالت روسیه زمان زیادی صرف شد تا سایر گروههای اطلاعاتی به آن نتیجه برسند. تنها در هفتههای پایانی ریاستجمهوری باراک اوباما بود که این اطلاعات از حالت طبقهبندی شده خارج و از سوی مسوولان دولت قبلی بهطور عمومی گفته شد. این در حالی است که جانبرنان از ماه اوت چنین گزارشی را تهیه کرده و گفته بود که پوتین بهدنبال انتخاب دونالد ترامپ است. البته دولت باراک اوباما هم برای مقابله با دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری راهکارهایی را بررسی کرده بود. یکی از این راهکارها حمله متقابل سایبری به زیرساختهای روسیه بود تا پوتین را در اداره حکومت ضعیف جلوه دهند. گزینه دیگر اما تحریم شدیدتر روسیه بود تا جایی که دهانه آتشفشان باز شود و اقتصاد روسیه را نابود کند. این در شرایطی است که باراک اوباما در اواخر ماه دسامبر برای تنبیه روسیه شیوهای ملایم در پیش گرفت و 35دیپلمات روس را از خاک آمریکا اخراج کرد و تحریمهایی هم که در نظر گرفت اساسا هیچ فشاری به روسیه وارد نمیکرد و بیشتر جنبه نمادین داشت.
البته اوباما پیشتر میزان خسارت حمله سایبری به روسیه را اندازه گرفته بود، موضوعی که ممکن بود به افزایش تنش بین روسیه و آمریکا منجر شود. این پروژه که در زمره اقدامهای مخفیانه و پوششی بود در زمانی که اوباما کاخ سفید را ترک کرد در مرحله طراحی بود و بیشتر از آن پیش نرفت. حالا این به دونالد ترامپ بستگی دارد که بخواهد از این حملات تلافیجویانه سایبری استفاده کند یا نه. از نظر سیاسی، مداخله روسیه «جرم قرن» به حساب میآید، زیرا بهطرز بیسابقهای این کشور توانست دموکراسی را در آمریکا متزلزل کند. پروندهای که تقریبا هیچوقت زمان برای حل آن به دست نیامد، پروندهای که در آن آشکارا به حملات سایبری روسیه و نقش پوتین اشاره صریح داشت.
با توجه به اینکه شیوه برخورد اوباما و ترامپ در برابر روسیه متفاوت است، احتمالا این پرونده همچنان لاینحل باقی بماند و مسکو از تنبیهات احتمالی مصون خواهد ماند. این در حالی است که در مورد شیوه برخورد اوباما با موضوع دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری نظرات متفاوت است. طرفداران شیوه برخورد اوباما میگویند اقدام وی بهترین راهکار بوده است زیرا دیگر دیر شده بود تا اوباما بتواند مانع انتقال اطلاعات به ویکیلیکس شود. این دسته بر این باورند که سخنان اوباما در ماه سپتامبر درباره پوتین موجب شد رئیسجمهوری روسیه از بسیاری برنامههای تهاجمی خود صرفنظر کند، از جمله حمله سایبری به دستگاههای رایگیری.
دنیس مکدوناگ که در دولت اوباما بهعنوان رئیس کارکنان کاخ سفید فعالیت میکرد، میگوید: دولت متوجه بود دخالت روسیه حمله به قلب سیستم ما بوده است. او تصریح میکند: ما بهدنبال مصون ماندن سیستمهای رایگیری بودیم. مکدوناگ تاکید میکند دولت باراک اوباما قصد داشت به روسیه نشان دهد ما قدمهای لازم را برای این منظور برداشتهایم. البته برخی هستند که شیوه اوباما را در قبال برخورد با روسیه نمیپذیرند. از جمله یک مقام ارشد اوباما که درگیر پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا بوده است. او میگوید: این بدترین چیزی بوده که در تمام عمر کاریام هیچگونه نمیتوانم از آن دفاع کنم. او میافزاید: فکر میکنم چیزی درگلوی ما پرید و ما را خفه کرد.
این رسوایی اما برای آمریکا پایانی ندارد. دوره پس از انتخابات نیز اقداماتی که در جهت لاپوشانی کردن این موضوع رخ داد و رئیسجمهوری آمریکا اجازه تحقیقات بیشتر را نداده این پرونده را حساس نگه داشته است. تمامی اقدامات اخیر نشان میدهد دموکراسی آمریکا بسیار آسیبپذیر است. ترامپ در ماههای اخیر نشان داده است که اصلا تمایلی به حل این موضوع ندارد و حتی در گفتههای خود اصل دخالت روسیه در انتخابات آمریکا را زیر سوال برده است. تنها اقدام تلافیجویانه همان تحریمهای ملایم اوباما بوده که همچنان ادامه دارد. در این زمینه مایکل مکفال، سفیر سابق آمریکا در روسیه میگوید: تنبیه ترامپ با جرم رخ داده متناسب نیست.