جنگ داخلی «برجام» در آمریکا
به گزارش اقتصادنیوز، همزمان با دو سالگی توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 (برجام)، محمدجواد ظریف در سفر به نیویورک بار دیگر بر ضرورت پایبندی آمریکا به توافق و لزوم تجدیدنظر واشنگتن در مواضع خود نسبت به این توافق بین‌المللی تاکید کرد. همزمان، برخی منابع آمریکایی مدعی شده‌اند که رئیس‌جمهوری آمریکا در یک گزارش جدید که به کنگره ارائه خواهد کرد، دوباره پایبندی ایران به برجام را اعلام می‌کند، اگرچه روز سه‌شنبه چهار تن از نمایندگان جمهوری‌خواه سنای آمریکا در نامه‌ای به ترامپ خواستار آن شدند که پایبندی ایران به برجام را تایید نکند.
استدلال این مخالفان این است که تایید دوباره برجام از سوی ترامپ بهترین گزینه موقت برای گرفتن زمان پیش از تصمیم نهایی در مورد برجام است. موضوعی که وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران با رد آن، تاکید کرد که برجام یک توافق جهانی و گواه این حقیقت است که پیروان سیاست‌های فشار در نهایت به این نتیجه رسیده‌اند که چنین سیاست‌هایی کارگر نیست؛ بنابراین آمریکا نیز باید در مواضع خود نسبت به این توافق بین‌المللی تجدیدنظر کند.
«محمدجواد ظریف» در هنگام ورود به نیویورک در جمع خبرنگاران در واکنش به تصمیم دولت ترامپ به تایید دوباره پایبندی ایران نسبت به برجام گفت: «توافق‌نامه هسته‌ای یک توافق‌نامه همه‌جانبه وجهانی است که درپی سال‌ها گفت‌وگو و مذاکره حاصل شده است.» ظریف افزود: «آنهایی که این فشار‌ها را بر ایران وارد آوردند؛ دیدند که این‌گونه فشار‌ها نتایجی را که به‌دنبالش هستند دربر نخواهد داشت و در پایان کار به این نتیجه رسیدند که این توافق بهترین دستاوردی است که می‌توان به آن رسید و همان‌طور که طبیعت مذاکرات همه‌جانبه است، دیدیم که همه طرفین این مذاکرات به آنچه که به‌دنبالش بودند رسیدند.»
وزیر خارجه ادامه داد: «دراین مرحله انتظار ما این است که همه طرفین این مذاکره به تعهدات خود پایبند بمانند اما متاسفانه تاکنون مشاهده کردیم که آمریکا در حدی بسیار نازل این توافق‌نامه را قبول داشته و به آن پایبند مانده است و با رویکرد‌ها و سیاست‌های نادرست خود قادر به احترام و حمایت از روح این توافق‌نامه نبوده و در نتیجه به ایران این اجازه را نداده تا به حد کامل از منافع این توافق‌نامه به‌صورتی که باید بهره ببرد.»
وزیر امورخارجه همچنین گفت: آمریکا با اجازه ندادن به ایران در بهره بردن از منافع کامل برجام در عمل کردن به روح این توافق شکست خورده است.
ظریف گفت: «معتقدیم که سران آمریکا باید در برخورد با این توافق‌نامه تجدیدنظر کنند، چون در غیر این‌صورت به دوام این توافق‌نامه کمکی نخواهد کرد.» وزیرخارجه همچنین شرکت در نشست توسعه پایدار در مقر سازمان‌ملل‌متحد را از اهداف سفر خود به نیویورک برشمرد و یادآورشد: «ایران براساس باورهای فرهنگی و مذهبی خود حتی پیش از تصمیم‌گیری‌ها و مباحثاتی که به نتایج فعلی در مورد توسعه پایدار منجر شده، در بسیاری از زمینه‌ها و در جهت اهداف 17 گانه توسعه هزاره برنامه‌هایی را در دست تنظیم و اجرا داشته که لازم است آنها را به اطلاع کشورهای دیگر و جامعه بین‌المللی برساند.»
ظریف توضیح داد: «در حاشیه این نشست‌ها دیدار‌هایی را با شخصیت‌های فرهنگی، اندیشکده‌ها و سایر نهاد‌ها و شخصیت‌های تاثیرگذار در افکار عمومی در برنامه داریم تا از این طریق نکات و مسائلی را که به ناآرامی‌های منطقه خاورمیانه منجر شده و حتی کشورهای متحد در این منطقه را در مقابل یکدیگر قرار داده است، به گوش جهانیان برسانیم.»
پیشتر سخنگوی وزارت امورخارجه ایران درخصوص برنامه‌های سفر ظریف گفت: «محمدجواد ظریف در حاشیه این نشست بین‌المللی با اندیشمندان و مقام‌ها و شخصیت‌های جهانی از کشورهای مختلف دیدار و گفت‌وگو خواهند کرد. سخنرانی در اندیشکده شورای روابط‌خارجی از دیگر برنامه‌های وزیر امورخارجه ایران در آمریکا است.»
ظریف همچنین در ادامه گفت‌وگوی خود در پاسخ به این پرسش که آیا در این سفر با سیاستمداران غربی، اعضای کنگره یا وزیرخارجه آمریکا دیدار و گفت‌وگو‌هایی خواهد داشت؟ گفت: «هیچ برنامه‌ای در این‌باره درنظر گرفته نشده است.» او ادامه داد: «ما پیشتر با برخی از سیاستمداران آمریکایی از جمله وزیر خارجه پیشین آمریکا صرفا در محدوده توافق هسته‌ای صحبت‌هایی داشته‌ایم اما در این سفر چنین قصدی نداریم و چنین برنامه‌ای هم درنظر گرفته نشده است.»
تایید مجدد پایبندی ایران به برجام
همزمان با این تحولات، برخی منابع آمریکایی مدعی شده‌اند که رئیس‌جمهوری آمریکا در یک گزارش جدید که به کنگره ارائه خواهد کرد، دوباره پایبندی ایران به برجام را اعلام می‌کند. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ویکلی استاندارد، برخی منابع آگاه مدعی شده‌اند که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا می‌خواهد در گزارشی جدید به کنگره آمریکا بار دیگر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای با گروه 1+5 را تایید کند.
قرار است این گزارش تا قبل از روز دوشنبه به کنگره ارائه شود. در همین‌خصوص، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا تاکید کرده که واشنگتن تا زمان تکمیل بازنگری سیاست‌هایش در قبال ایران، به توافق برجام پایبند خواهد بود. این استراتژی که از سوی اعضای بلندپایه شورای امنیت ملی آمریکا درحال بررسی است، اواخر تابستان نهایی خواهد شد.ترامپ پیش از این بارها در زمان تبلیغات انتخاباتی‌اش از لغو و پاره‌کردن توافق هسته‌ای با ایران خبرداده و آن را فاجعه‌آمیز خوانده بود.
طبق قانون وزیر امورخارجه آمریکا وظیفه بررسی مساله پایبندی ایران به متن توافق هسته‌ای با کشورهای گروه 1+5 را بر عهده دارد و باید هر ۹۰ روز یک‌بار به کنگره آمریکا گزارش دهد. رکس تیلرسون در اولین گزارش خود که در ماه آوریل ارائه داد، تایید کرد که ایران به متن توافق هسته‌ای پایبند مانده است. بنا به نوشته این پایگاه آمریکایی، مساله برجام یکی از موضوعات اختلاف‌انگیز بین مقامات آمریکایی در چند ماه اخیر بوده است.
«تیلرسون» و «جیمز متیس»، وزیر دفاع آمریکا خواستار پایبندی آمریکا به توافق هسته‌ای با ایران هستند و این در حالی است که «استیو بنن»، استراتژیست ارشد کاخ سفید از خروج آمریکا از این توافق حمایت می‌کند. «مایک پومپئو» رئیس سازمان سیا نیز که تا زمان حضورش در کنگره آمریکا منتقد این توافق بود، اکنون سکوت کرده است. مک مستر، مشاور امنیت ملی آمریکا هم از برجام حمایت نمی‌کند.
ازسوی دیگر، روز سه‌شنبه چهار تن از نمایندگان جمهوری‌خواه سنای آمریکا در نامه‌ای به ترامپ خواستار آن شدند که پایبندی ایران به برجام را تایید نکند. مخالفان توافق هسته‌ای می‌گویند تایید دوباره برجام از سوی ترامپ بهترین گزینه موقت برای گرفتن زمان پیش از تصمیم نهایی در مورد برجام است. دولت جدید آمریکا نخستین بار ۲۷ اردیبهشت ماه ضمن تمدید تعلیق تحریم‌های ایران و تایید پایبندی تهران به متن برجام اعلام کرد که در حال انجام ارزیابی‌هایی جامع برای مشخص کردن سیاستش در قبال ایران و برجام است. واشنگتن همچنین اعلام کرد که تا زمان اتمام این بررسی به تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای با ایران پایبند خواهد ماند.
