توفان « بوک بیلدینگ » در بورس تهران
به گزارش اقتصادنیوز ، بورس تهران روز گذشته میزبان چهارمین عرضه اولیه به روش ثبت سفارش یا همان بوک بیلدینگ بود. بر این اساس دیروز تعداد 340 میلیون سهم معادل 10 درصد از سهام شرکت گروه دارویی برکت متعلق به گروه توسعه اقتصادی تدبیر به‌عنوان پانصد و ششمین شرکت پذیرفته‌شده برای اولین بار پس از پذیرش و درج نام شرکت در فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فهرست نرخ‌های بازار دوم و در نماد «برکت» به شیوه ثبت سفارش جهت کشف قیمت عرضه شد. روند رو به توسعه بازارهای مالی جهان و عرضه عمومی سهام شرکت‌ها در بورس‌های اوراق بهادار موجب شده است تا بر اهمیت روش‌های مختلف انجام عرضه‌های اولیه افزوده شود.
باید توجه داشت با وجود اهمیت فراوانی که عرضه‌های اولیه برای ناشران دارد، در صورتی که این عرضه‌ها به درستی و با شناخت کامل از بازار و سرمایه‌گذاران موجود، برنامه‌ریزی و اجرا نشود، می‌تواند عواقب ناخوشایندی برای ناشران به‌همراه آورد. عواقبی که در صورت تکرار، بازار سهام را با چالش‌های جدی همچون سلب اعتماد فعالان روبه‌رو می‌کند. این موضوع مسوولان بازار سرمایه را ملزم کرد تا با تدوین مقررات دقیق و مناسب و همچنین به‌کارگیری بهترین و کارآمدترین روش، در پی ارزش‌گذاری منصفانه اوراق بهادار و تخصیص بهینه آن باشند.
کارآمدترین و منصفانه‌ترین روش عرضه اولیه، عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ معرفی شد. بر این اساس از نوزدهم دی‌ماه سال جاری اولین عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش) در فرابورس ایران کلید خورد. «برکت» چهارمین عرضه اولیه به این روش در بازار سهام (در مجموع بورس تهران و فرابورس ایران) و اولین عرضه اولیه به روش ثبت سفارش در بورس تهران است. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز مورد بررسی قرار گرفت، یکی از عمده دلایل جایگزینی روش بوک بیلدینگ به جای روش قبلی عرضه‌های اولیه یعنی روش حراج رفع مشکلات قبلی (مشکلاتی همچون منصفانه رقم نخوردن قیمت در عرضه‌های اولیه و تخصیص ناعادلانه سهام) بود.
عرضه اولیه روز گذشته «برکت» نیز نشانه‌ای از مزایای عرضه اولیه سهام به روش جدید بود. پیش از این تحلیل‌ها از سوی کارشناسان بازار سهام مواردی مبنی بر قیمت نسبتا بالای هر سهم «برکت» مطرح شد. در جریان عرضه اولیه روز گذشته نیز240 میلیون سهم برکت در قیمت 242 تومان و مابقی با قیمت‌های پایین‌تر تخصیص داده شد.در نهایت نیز این سهم 240 تومان کشف قیمت شد. آخرین قیمت تخصیص داده شده 227 تومان بود.
این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از تشکیل صف فروش در این نماد در روز جاری باشد. از نکات قابل توجه این عرضه اولیه، خرید بیش از 99 درصدی سهام «برکت» توسط معامله‌گران حقیقی بازار بود. این در حالی است که 50 درصد از میزان عرضه اولیه این شرکت از سوی شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر، از زیرمجموعه‌های گروه توسعه اقتصادی تدبیر (مالک «برکت») مورد تعهد خرید قرار گرفته بود اما تمام سهام از سوی بازار خریداری شد.در نهایت نیز بیش از 40 درصد از مجموع ارزش معاملات روز گذشته بورس تهران را به خود اختصاص داد.
بورس تهران در حالی میزبان این عرضه اولیه بود که پیش‌تر کارشناسان با این استدلال که حجم نقدینگی قابل توجهی برای جذب این عرضه در بازار وجود ندارد، بر این اعتقاد بودند که برای تامین این میزان نقدینگی شاهد فشار فروش در دیگر نمادهای بازار خواهیم بود. این در حالی بود که روز گذشته در نمادهای مورد بحث کارشناسان فشار فروش چندانی مشاهده نشد.
علاوه بر این خرید بیش از 99 درصدی سهام «برکت» توسط معامله‌گران حقیقی بازار نشان داد که نقدینگی لازم برای جذب به بازار سهام وجود دارد؛ اما شرایط فعلی از جذابیت لازم برخوردار نیست. تجربه موفق عرضه‌های اولیه پیشین و کسب سود بهانه‌ای شد تا بورس تهران روز گذشته شاهد ورود 82 میلیارد تومان سرمایه در این نماد باشد.
در این راستا مدیر عامل بورس تهران نیز با بیان اینکه تاکنون درخواست 40 شرکت خصوصی برای ورود به بورس به هیات پذیرش ارائه شده، گفت: موفقیت نخستین عرضه اولیه سهام به روش ثبت سفارش در بورس تهران با توجه به حضور متعهد پذیره نویس تضمین شده است. حسن قالیباف‌اصل با اشاره به اولین عرضه اولیه سهام به روش ثبت سفارش در بورس تهران گفت: عرضه اولیه با مدل ثبت سفارش و با هدف عدالت بیشتر میان همه خریداران صورت می‌گیرد.( پیش از این «غدیس»، «غگلپا» و «حسیر» به این روش در فرابورس ایران عرضه شده بودند). این مقام مسوول با اشاره به درخواست‌های بی‌شمار شرکت‌های خصوصی برای ورود به بورس تهران افزود: هم اکنون درخواست بیش از 40 شرکت خصوصی برای پذیرش در بورس تهران در حال بررسی است.
افزایش ارزش بازار با ورود «برکت»
علی صحرایی معاون نظارت بر بازار شرکت بورس اوراق بهادار گفت: 24 هزار نفر معادل 95 درصد سهامداران سقف قیمت را برای خرید در سامانه خرید ثبت کردند و عده کمی از سهامداران قیمت حداقل را ثبت کردند که میانگین قیمت‌ها منجر به کشف قیمت در عدد 2401 ریال شد. صحرایی در ادامه تصریح کرد: با حضور شرکت «برکت» بالغ بر 812 میلیارد تومان به ارزش بازار بورس اضافه شد و خانواده بازار سرمایه در راستای تنوع بخشی میزبان یک شرکت جدید شد. صحرایی در ادامه اشاره کرد: در این عرضه متعهد خرید، هیچ خریدی انجام نداد و تمامی سهام از سوی بازار خریداری شد.
محمد رضوانی مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری البرز و عضو هیأت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری برکت به تشریح ظرفیت‌های این شرکت دارویی پرداخت و گفت: بزرگ‌ترین اقدام شرکت راه‌اندازی شهرک دارویی با ظرفیت فعالیت 60 شرکت داخلی و خارجی با سرمایه 280 میلیارد تومانی است. به این ترتیب نخستین منطقه ویژه اقتصادی – دارویی توسط «برکت» در کشور افتتاح خواهد شد.
به گفته رضوانی، برای تبدیل این شهرک به منطقه ویژه اقتصادی مصوبه هیأت دولت گرفته شده و لایحه آن نیز از طرف مجلس اعلام وصول شده است. رضوانی ادامه داد: در حال حاضر بالغ بر 400 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حوزه بایوتکنولوژی توسط شرکت صورت گرفته و پروژه‌ها پیشرفت 30 تا 35 درصدی داشته‌اند. وی ادامه داد: در گروه گیاهان دارویی و سلول درمانی نیز سرمایه‌گذاری انجام شده که فاز اول آن فروردین ماه افتتاح می‌شود که مشابه این شرکت‌ها در دنیا انگشت‌شمار و در خاورمیانه اول است.
وی خاطر نشان کرد: 95 درصد مصارف دارویی کشور در داخل تولید می‌شود اما 5 درصدی که وارد می‌شود حدود 40 درصد ارزش بازار دارویی کشور را به خود اختصاص داده است که محصولات «های تک» و فرآورده‌ها در این حوزه می‌تواند ارزش تولیدات داخلی را افزایش دهد. رضوانی در ادامه تاکید کرد: مقدمات ورود به حوزه تجهیزات پزشکی نیز صورت گرفته است.
استراتژی ما در شهرک دارویی علاوه بر سرمایه‌گذاری شرکت‌های خود گروه، مشارکت و سرمایه‌گذاری با انواع شرکت‌ها اعم از خارجی و داخلی است. وی ادامه داد: در سه ماه ابتدای سال خبر مشارکتی بزرگ با یکی از مطرح‌ترین کشورهای دارویی خارجی به اهالی بازار داده خواهد شد. افزایش سرمایه نیز در چارچوب سیاست‌های گروه دور از انتظار نیست و مقدمات آن نیز آماده شده است.
