شرط فرود اولین ایرباس جدید
رویترز در گزارش خود عنوان کرده که تصویب این طرح در راستای تلاشها برای متوقف ساختن روند فروش هواپیما به ایران از سوی دو شرکت «بوئینگ» و «ایرباس» صورت گرفته است. پیش از این، دولت «باراک اوباما» با فروش هواپیما به ایران از سوی دو شرکت فوق موافقت کرده بود.
تامین مالی فروش هواپیماهای جدید به ایران درحالی زیر ذرهبین مجلس نمایندگان آمریکا قرار گرفته که پیش از این، چند بار از سوی مقامات ایرانی اعلام شده بود که برای تامین مالی مشکلی وجود ندارد. حتی در ابتدای امر نیز فرمولی برای تامین مالی قرارداد ایرباس تعیین شده بود که براساس آن عباس آخوندی، وزیر راهوشهرسازی اعلام کرده بود که فرمول مالی خرید هواپیما از ایرباس بهصورت اجاره به شرط تملیک است. براساس این مدل پرداخت، ۸۵ درصد مبلغ این هواپیماها از سوی فروشنده تامین میشود و این هواپیماها بهصورت اجاره در اختیار ایران قرار میگیرد. ۱۵ درصد مابقی از پول هواپیما نیز بهتدریج از سوی ایران پرداخت میشود.
ایران ایر با امضای تفاهم نامه خرید هواپیما از ایرباس، نوسازی ناوگان هوایی ایران را کلید زد. هرچند روند نهایی شدن این قراردادها طولانیتر از آنچه مقامات ایرانی وعده داده بودند، شده است، اما چندی پیش مسوول تیم مذاکرهکننده با دو غول هواپیماسازی جهان اعلام کرد که بعد از چند ماه مذاکره و بررسیهای تخصصی، امضای قرارداد خرید هواپیما از ایرباس به مرحله آخر رسیده و بهزودی متن توافقشده امضا میشود. اصغر فخریه کاشان همچنین از ورود اولین سری هواپیماهای نو در ماه مارس 2017 نیز خبر داده بود. حال اما در جدیدترین اخبار منتشر شده، یکی از مقامات شرکت ایرباس در حاشیه اجلاس بانکداری ایران و اروپا در فرانکفورت، صحبت از پرداخت نقدی خرید هواپیما را به میان آورده است. از این مقام مسوول در شرکت ایرباس، درخصوص تاخیر در روند نهایی شدن قرارداد فروش هواپیما به ایران سوال شده و وی در پاسخ، به دو مانع اشاره کرده و گفته است: مجوزهای مربوط به صادرات را باید وزارت خزانهداری آمریکا صادر کند. ایرباس اوایل سال جاری میلادی درخواست این مجوزها را به این وزارتخانه آمریکا ارائه داده است. بر همین اساس اولین مجوز از سوی این وزارتخانه، سپتامبر امسال برای فروش 17 فروند هواپیما به ایران صادر شد. در حال حاضر نیز منتظر مجوز دوم هستیم. روند کار اینگونه است و نمیتوانیم بدون این مجوز، قرارداد خود با ایران را به ثمر برسانیم.
این مقام مسوول در شرکت ایرباس مانع دوم را محافظهکاری ایرانیها در انعقاد قرارداد و نهایی شدن آن دانسته و عنوان کرده است: ایران ایر بعد از سالها تحریم برای انعقاد و بحث راجع به قرارداد، آنطور که باید، آمادگی ندارد. ما برای توضیح مفاد قرارداد به ایران، وقت زیادی صرف کردیم تا بتوانیم ثابت کنیم آنچه در این قرارداد آورده شده است، با محتویات سایر قراردادهای ایرباس فرقی ندارد. بنابراین امضای قرارداد، زمانبر است. ایران ایر احتیاط زیادی به خرج میدهد. از وی درخصوص آخرین وضعیت تحویل هواپیماهای ایرباس به ایران سوال شده که در پاسخ اظهار کرده است: ما تا پایان سال جاری میلادی آماده تحویل یک فروند هواپیمای ایرباس 321 باریک پیکر به ایران هستیم، البته به شرط امضای قرارداد نهایی فروش. آنچه در صحبتهای وی جالب به نظر میرسد، تاکید بر کمبود وقت برای تحویل هواپیما به ایران است. وی گفته است: برای تحویل هواپیما به ایران زمان زیادی نداریم. ایرباس میتواند قبل از انتخابات ریاستجمهوری ایران، 4 فروند هواپیمای پهنپیکر دیگر را نیز به ایران ایر تحویل دهد. اما تحویل این هواپیماها منوط به تامین مالی آنها است. باید مشخص شود چه کسی قرار است پول این هواپیماها را بپردازد و چه مجوزی میتواند از وزارت خزانهداری آمریکا بگیرد.