وضعیت تجارت ایران با 15 کشور همسایه
به گزارش اقتصاد نیوز کشورهای عراق ، امارات متحده عربی ، افغانستان و ترکیه پیشتاز واردات از ایران در میان همسایگان کشورمان بوده اند. در این میان کشور بحرین کمترین واردات را از ایران داشته است.
کارنامه تجاری ایران با 15 کشور همسایه حاکی از این است که ارزش صادرات ایران به 15 کشور همسایه از رقم 5 میلیارد و 500 میلیون دلار در سال 1384 به حدود 18 میلیارد دلار در سال 1394 افزایش یافته است. به‌طوری که تراز تجاری ایران در تجارت با همسایگانش، در بالاترین سطح خود در 10 سال گذشته به حدود 6 میلیارد و 800 میلیون دلار رسیده است.
بررسی اجمالی روند تجارت با 15 کشور همسایه ایران نشان از روند صعودی صادرات ایران به این کشورها در بازه زمانی 1394- 1384 به جز سال 1392 دارد. مطابق آمارها، اگرچه تراز تجاری ایران تا 1390 در تجارت با همسایگان خود، منفی بوده؛ اما از این سال به بعد تداوم رشد صادرات توام با کاهش مداوم واردات از این کشورها منجر به مثبت شدن تراز تجاری به نفع ایران شده است. به‌طوری که براساس آمار منتشر شده، تراز تجاری ایران در تجارت با 11 کشور جمهوری آذربایجان، افغانستان، ارمنستان، پاکستان، ترکمنستان، عراق، عمان، عربستان، قزاقستان، قطر و کویت مثبت گزارش شده که این امر نشان می‌دهد صادرات ایران به این کشورها فراتر از واردات از آنها است. از سوی دیگر، تراز تجاری ایران با 5 کشور افغانستان، عراق، عمان، قطر و کویت علاوه بر اینکه مثبت گزارش شده است، نشان از روند صعودی صادرات نیز دارد. نکته قابل تامل دیگر در آمار منتشرشده اینکه با وجود تراز تجاری منفی ایران با امارات متحده عربی روند صادرات ما به این کشور سیر صعودی دارد. از طرفی، در ارتباط با سه کشور بحرین، روسیه و ترکیه، علاوه بر اینکه تراز تجاری منفی گزارش شده، روند صادرات هم نزولی بوده است. در زمینه شاخص متوسط قیمت صادرات و واردات تنها در مورد 5 کشور جمهوری آذربایجان، بحرین، ترکمنستان، روسیه و قزاقستان متوسط قیمت صادرات در سال 1394 برابر یا بیش از متوسط قیمت واردات عنوان شده است. از دیگر نکات قابل ذکر در تجارت ایران با 15کشور همسایه، همزمانی افزایش ارزش صادرات با کاهش متوسط قیمت صادرات است که نشانگر حرکت به سوی صادرات محصولات با ارزش افزوده و فناوری پایین و خام فروشی است. همچنین، واردات سه کشور عراق، افغانستان و عمان از ایران در سال‌های اخیر با وجود کاهش واردات این کشورها از کل جهان، روندی صعودی را تجربه کرده که نشانگر استحکام بالای روابط تجاری ایران با این کشورها است. به عبارتی، در شرایط بحرانی، کشور ما جایگزین دیگر شرکا شده است. از دیگر نکات قابل تامل، اینکه روند تجاری ایران با 10کشور جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی، ارمنستان، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، قطر، قزاقستان،روسیه و کویت، در سال‌های اخیر کاهش یا افزایش واردات از ایران هم‌جهت با کاهش و افزایش واردات از کل جهان بوده است. در نهایت اینکه ارزش واردات از ایران در خلاف جهت ارزش واردات از کل جهان برای دو کشور عربستان و بحرین در سال‌های اخیر رو به کاهش بوده است.
