درس کره جنوبی برای تجارت ایران
به گزارش اقتصادنیوز ، تمرکز کره‌جنوبی بر صنایع صادراتی و بازارهای متنوع، عامل مهمی در توسعه تجارت این کشور است که درس‌های فراونی برای سیاست‌گذاران ایران در رابطه با ایجاد فضای سرمایه‌گذاری مناسب برای توسعه سریع صادرات و تنوع آن به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر، برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که اقتصاد ایران در روند صنعتی شدن با چند چالش اصلی از جمله «اتکای بیش از حد بر منابع نفتی و انرژی، درونگرایی اقتصادی و تمرکز بر بازارهای داخلی، کاهش زنجیره ارزش و نقش کم رنگ بنگاه‌های کوچک و متوسط در روند توسعه» مواجه است. از این رو، سیاست‌گذاران و متولیان امر، باید درصدد رفع جدی این چالش‌ها برآیند تا ایران به راحتی در ریل صنعتی‌تر شدن قرار گیرد. از طرفی، حرکت از سمت تقلید به نوآوری همچون کره‌جنوبی می‌تواند مدل مناسبی برای صنایع ایرانی باشد.
روند صنعتی شدن کره
براساس این گزارش، کره‌جنوبی در زمره کشورهای موفق صنعتی قرار دارد که دولتمردانش در دهه 1960 برای عبور از اقتصاد جنگ‌زده آن زمان، سودای صنعتی شدن را در سر می‌پروراندند. بر همین اساس، سیاست‌گذاران کره‌جنوبی، برنامه‌ای را طراحی کردند تا به همراه نگهداری و حفاظت از اصول اقتصاد بازار و ایجاد مزیت رقابتی در صنایع پیشران، حضور و حمایت هوشمندانه دولت را هم داشته باشند. توسعه صنعت و فناوری در این کشور با گذر از سه مرحله اساسی رخ داد که شامل «مرحله جهش بین سال‌های 1962 و 1973، مرحله پیشبرد صنایع سنگین و شیمیایی بین سال‌های 1973 و 1979 و مرحله آزادسازی از 1979 به بعد» است. از این‌رو، ایجاد مزیت رقابتی در بخش‌های مختلف، هدف سیاست‌گذاران کره‌جنوبی بود. در مجموع کره‌جنوبی در روند صنعتی شدن 5 سیاست اصلی را در دستور کار خود قرار داده که می‌توان به مواردی چون 1- انتخاب بخش‌های خاص و ارائه کمک‌های مختلف به آنها، 2- جلوگیری از رقابت شدید میان بخش‌ها، 3-سوق دادن بخش‌خصوصی به ایجاد بنگاه‌های بزرگ، 4- مدیریت مصرف خصوصی به منظور انباشت سرمایه 5- مداخله در بازار اعتبارات و هدایت آنها به سوی بخش‌های خاص اشاره کرد.
در همین رابطه، «دو هو لی»، پژوهشگر ارشد موسسه سیاست‌های اقتصاد صنعتی و تجاری کره(KIET) نیز بر این باور است که صنایع ایرانی می‌توانند با بهره بردن از برنامه‌های بازنشر تکنولوژی با همقطاران کره‌ای خود، تکنولوژی و مهارت‌های خدماتی صنایع کره‌ای را مورد استفاده قرار داده تا بتوانند محصولات نهایی، مواد و قطعاتی را که در میانه زنجیره ارزش جهانی قرار دارند، تولید کنند. از نظر وی، حرکت از سمت تقلید به نوآوری همچون کره می‌تواند مدل مناسبی برای صنایع ایرانی باشد. از طرفی، این کشور با تمرکز بر پنج بخش استراتژیک شامل فولاد، پتروشیمی، خودرو، کشتی‌سازی و فناوری اطلاعات و ارتباطات توانست این بخش‌ها را به سطح بالایی از فناوری برساند؛ به نحوی که در رتبه‌بندی‌های جهانی در هر یک از این بخش‌ها جزو بهترین‌ها باشد. به همین خاطر می‌تواند الگوی مناسبی باشد تا ایران در روند صنعتی شدن خود از آن پیروی کند. در همین راستا، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ایران با مشارکت موسسه سیاست‌های اقتصاد صنعتی و تجاری کره‌جنوبی (KIET) در نشستی تخصصی با عنوان «سیاست‌های صنعتی و توسعه صادرات» به روند صنعتی شدن در ایران و بررسی چالش‌های فعلی اقتصاد ایران پرداخت. رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ایران در این نشست، با تاکید بر اینکه حجم تجارت ایران و کره‌جنوبی بزرگ‌تر از آن است که بتوان بدون بررسی عمیق‌تر از کنار آن عبور کرد، گفت: وضعیت فعلی اقتصاد ایران به‌گونه‌ای است که می‌تواند از تجربه توسعه اقتصادی صادرات محور کره‌جنوبی درس‌های فراوانی بیاموزد. محمدرضا رضوی با بیان اینکه کره‌جنوبی کشوری صادرات محور است و رشد اقتصادی آن مربوط به تحولات در صادرات است، اظهار کرد: این کشور با افزایش قابل توجه صادرات خود در 50 سال اخیر به صدها میلیارد دلار می‌تواند الهام‌بخش برای هر کشوری باشد که چگونه وارد بازار صادرات شود. وی رشد صادرات کره از 10 میلیارد دلار به صدها میلیارد دلار طی دو دهه را به تمرکز صادراتی صنایع کره‌جنوبی و بازارهای متنوع آنها نسبت داد که می‌تواند تجربه خوبی برای سیاست‌گذاران ایران در رابطه با ایجاد فضای سرمایه‌گذاری مناسب برای توسعه صادرات و تنوع آنها باشد. رضوی گفت: تنوع‌سازی کره‌جنوبی در بازار باعث شده این کشور حتی در دوران‌های سخت هم به کار خود ادامه دهد. وی با بیان اینکه تنوع‌سازی کره‌جنوبی در بازار محصول موجب شد این کشور در دوران سختی مانند بحران اقتصادی جهان در سال 2009 به فعالیت خود در صادرات ادامه دهد، گفت: این موضوع درس بزرگی به ما داد.
رضوی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه کره‌جنوبی در سال‌های اخیر یکی از شرکای اصلی تجاری ایران بوده است، تصریح کرد: قبل از تحریم‌ها کره‌جنوبی بین 3 تا 4 میلیارد دلار به ایران صادرات داشته و ایران به کره‌جنوبی در آن زمان بین 4/ 1 تا 5/ 1 میلیارد دلار صادرات داشته است. به گفته رضوی، در 8 ماه منتهی به آبان سال‌جاری، صادرات ایران به کره‌جنوبی به بیش از 2/ 2 میلیارد دلار رسیده است. رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی تصریح کرد: سیاست‌گذاران و چهره‌های شاخص پژوهشی ایران می‌توانند اطلاعات خوبی با بررسی مسیر صنعتی و توسعه تجاری کره‌جنوبی به‌دست آورند. رضوی همچنین اظهار کرد که کره‌جنوبی یکی از بنیانگذاران WTO بوده و فرآیندها و روش‌های مختلف این کشور در پیوستن ایران به WTO می‌تواند به‌عنوان راهنما و کمک مورد استفاده قرار گیرد. رضوی تصریح کرد که ایران با در اختیار داشتن بازار400 میلیونی در منطقه می‌تواند به یک مرکز صادرات کالای کره‌ای تبدیل شود.
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی همچنین با بیان اینکه ایران ظرفیت‌های ناشناخته بسیاری در تولید دارد که می‌تواند زمینه را برای مشارکت فعال دو کشور ایجاد کند، گفت: مشارکت فعال در زمینه‌های مختلف از حمل‌ونقل و نیروگاه‌ها، برای دو کشور ارزش افزوده زیادی به همراه خواهد داشت.
