سیگنال رشد چک های برگشتی درشت

به گزارش اقتصادنیوز ، افزایش ارزش چک‌های برگشتی در استان‌های آذربایجان‌غربی، اصفهان، تهران، خراسان رضوی و همدان به نظر بیشترین تاثیر را در این پدیده داشته است. رشد ارزشی هر چک برگشتی در استان تهران در ماه گذشته حدود ۲ میلیون تومان بود. این رشد با توجه به درصد توزیع بالای چک‌ها در تهران، پیکان متهم اصلی رشد ارزشی چک برگشتی را به سمت این استان می‌کشاند.

 حرکت معکوس ارزش و تعداد

چک به‌عنوان یک ابزار در معامله‌های خرد و کلان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار معامله، می‌تواند آینه‌ای از وضعیت کسب‌و‌کار در اقتصاد باشد. چرا که درصد چک‌های برگشتی نشان‌دهنده قدرت فعالان اقتصادی در عمل به تعهدات است. هر چه نسبت چک‌های برگشتی در یک فضای اقتصادی کاهش یابد، بازگو‌کننده قویتر شدن فعالان اقتصادی در گردش مالی است.

تعداد چک‌های مبادله شده در آبان‌ماه کاهش یافت. اما در عین این کاهش، ارزش چک‌های مبادله شده در ماه گذشته مسیر صعودی را طی کرد. میزان چک‌های مبادله شده در فضای اقتصادی آبان‌ماه، بالغ بر ۶/ ۹ میلیون فقره چک بود. این عدد نسبت به ماه اول پاییز، ۹/ ۲ درصد افت را نشان می‌دهد. اما بالعکس، ارزش چک‌های مبادله‌ای به ۵/ ۶۱ هزار میلیارد تومان رسیده که نشانگر رشد ۱/ ۰ درصدی ارزش چک‌ها است. در واقع می‌توان اینطور تحلیل کرد که تعداد چک‌های خرد مبادله‌ای در کشور در ماه گذشته کاهش یافت.

به همین دلیل هم در ارزش چک‌ها افتی به‌وجود نیامد و حتی افزایش ارزش چک‌ها نیز حاصل آمد. این افزایش نیز می‌تواند از افزایش تعداد چک‌های کلان مبادله شده سبب شده باشد. اما سوال اینجاست که افزایش چک‌های کلان در کدام دسته اتفاق افتاده است؛ وصولی یا برگشتی.

حل نامعادله چک

میزان چک‌های وصولی در ماه گذشته ۱/ ۸ میلیون فقره گزارش شده است. این عدد نسبت به ماه اول پاییز، حدود ۲۰ هزار فقره کاهش را نشان می‌دهد. ارزش چک‌های وصولی نیز همگام با تعداد چک‌ها حرکت کرده است. ارزش وصولی چک‌ها در آبان‌ماه، ۶/ ۴۷ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به ماه قبل ۴/ ۱ درصد افت کرده است.

افت همسوی تعداد و ارزش چک‌های وصولی نشان می‌دهد نامعادله تعداد و ارزش چک‌های مبادله‌ای ناشی از چک‌های وصولی نیست و این نامعادله در چک‌های برگشتی حل خواهد شد. چک‌های برگشتی از نظر تعداد، همچون چک‌های وصولی در ماه قبل کاهش یافتند. میزان چک‌های برگشت خورده از یک میلیون و ۵۵۷ هزار فقره در مهرماه به یک میلیون و ۴۷۸ هزار فقره در آبان‌ماه رسید. اما ارزش چک‌های برگشتی خلاف جهت تعدادی حرکت کرد.

ارزش چک‌های برگشتی در میانه پاییز با رشد ۱۵/ ۶ درصدی به ۸/ ۱۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. حرکت معکوس ارزشی و تعدادی چک‌های برگشتی به این معنا است که کاهش چک‌های برگشتی در بازه خرد رخ داده است. به زبان دیگر، تعداد چک‌های برگشتی خرد در ماه گذشته کاهش یافت؛ اما از آن طرف رشد ارزشی چک‌های برگشتی می‌تواند به این منسوب باشد که چک‌های کلان بیشتری برگشت خورده‌اند.

میانگین ارزشی چک‌ها نیز می‌تواند این فرضیه را تکمیل کند. میانگین ارزش هر چک برگشتی در ماه گذشته به بالاترین مقدار خود از شهریور سال گذشته رسید. ارزش هر چک برگشتی که در اولین ماه پاییز ۸ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان بود تقریبا در ماه گذشته رشد یک میلیون تومانی را ثبت کرد. در ماه گذشته ارزش هر چک برگشتی ۹ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان گزارش شده است. رشد میانگین چک‌های برگشتی باز هم تایید‌کننده این است که در ماه گذشته اعداد کلان‌تری از چک‌ها برگشت خورده است.

شکست نوار کاهشی نسبت چک برگشتی

۴ ماه متوالی بود که نسبت ارزشی چک‌های برگشتی به کل چک‌ها در حال کاهش بود، اما رشد ارزش چک‌های برگشتی در آبان‌ماه این نوار را پاره کرد. نسبت ارزش چک‌های برگشتی که در مهرماه تا ۳/ ۲۱ درصد پایین آمده بود در ماه گذشته به ۵/ ۲۲ درصد رسید. چک‌های کلان برگشت خورده در ماه گذشته سبب شد تا اوضاع بهبودی چک‌ها متوقف شود. هر چند از نظر تعدادی نسبت چک‌های برگشتی در میانه پاییز افول کرد، اما نسبت ارزشی از اهمیت بیشتری برخوردار است. این افت ارزشی در کسب‌و‌کارهای کلان مخابره‌کننده یک سیگنال منفی از بنگاه‌های بزرگ اقتصاد است.