سوغات سوئیسی دولت برای پسابرجام
شریف نظام مافی - رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوئیس - در روزنامه «ایران» مینویسد: در طول حدود ۱۰ ماهی که از اجرای برجام میگذرد، بیش از آنکه تهدیدهای سیاسی آمریکا مانعی برای حضور گسترده بانکهای خارجی در ایران باشد، عقب بودن استانداردها و قوانین بینالمللی در شبکه بانکی ایران در این بخش اثر گذاشته است.
درحالی که در نظام بانکداری جهانی موضوع تدوین مقررات بازل ۴ (بهعنوان یکی از مقررات اصلی شبکه بانکی جهانی) مطرح است، در میان بانکهای ایرانی تنها یک بانک توانسته است بازل ۲ را عملیاتی کند. این در شرایطی است که یکی از مهمترین بسترهای همکاری با بانکهای خارجی اجرای استانداردهای روز بانکی است که در سالهای اخیر به دلیل محدودیتهای تحریم در ایران اجرایی نشده است و باید هرچه زودتر نسبت به اجرای آنها در بانکهای ایران اقدام کرد.
در واقع در سالهای تحریم به دلیل اینکه بانکهای ایرانی با شبکه بانکی بینالملل رابطهای نداشتند یا روابط حداقلی داشتند، نیاز چندانی به روزآمد کردن مقررات و استانداردهای بانکی دیده نمیشد و به همین دلیل نظام بانکی ایران سالها از این مقررات و استانداردها فاصله گرفت و روز به روز این شکاف بیشتر شد. اما با اجرایی شدن برجام مقامات بانکی ایران درصدد بهروزرسانی و انطباق با این استانداردها برآمدهاند.
بر همین اساس سفر مقامات دولت ایران به کشورهای خارجی بخصوص سوئیس از نگاه اعضای پارلمان بخش خصوصی اقدامی مهم و قابل توجه است، چراکه این مقامات از نزدیک با مشکلات احتمالی آشنا میشوند و میتوانند درصدد رفع آنها برآیند. علاوه بر این، سوئیس به خاطر اینکه در قرون اخیر به دلیل ثبات و آرامشی که داشته به عنوان مرکز بانکداری جهانی شناخته میشود، میتواند نقش تأثیرگذاری در بازگشت ایران به نظام بانکی جهانی و همچنین رفع موانع حاضر داشته باشد.
یکی از تفاوتهای بانکهای سوئیس این است که برخی از آنها مبادلات دلاری ندارند و بدین ترتیب از قوانین آمریکا تأثیر نمیپذیرند. در این کشور تعدادی از بانکهای استانی بدون اینکه مبادلات دلاری داشته باشند از نظر دارایی و عملکرد جزو بانکهای بزرگ دنیا محسوب میشوند و این موضوع یک امتیاز برای ایران به شمار میرود.
بنابراین درصورتی که سوئیس روابط بانکی خود را با ایران گستردهتر کند به عنوان یک همکار راهبردی و مهم میتواند نقش مهمی در سایر کشورها داشته باشد. سوئیس حتی در جنگهای جهانی بهعنوان کشوری امن و باثبات مقصد بخش عمدهای از سرمایه سایر کشورها بوده است. علاوه بر بانک، این کشور در صنعت بیمه و حتی خرید و فروش غلات نیز مرکزیت جهانی دارد و هرکشوری که با آن همکاری نزدیکی داشته باشد میتواند از مزایای فراوان آن بهرهمند شود.
با این حال همانگونه که در ابتدا به آن اشاره شد، اجرای استانداردهای بانکی بینالمللی که هماکنون در سطح جهانی به یک الزام تبدیل شده است، بسیار مهم و کلیدی است و مسئولان بانک مرکزی و همچنین شبکه بانکی باید به آن توجه ویژهای داشته باشند.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که انتخاب دونالد ترامپ بهعنوان رئیس جمهوری آتی آمریکا به دلیل سیاستهای غیرقابل پیشبینی میتواند بهعنوان یک تهدید برای شبکه بانکی عمل کند. بنابراین در مهلتی که تا تغییر دولت در آمریکا باقی مانده است باید بیشترین استفاده را برد و در جهت برقراری روابط بانکی با سایر کشورها گام برداشت.
در این شرایط درصورتی که ایران حتی با یکی از بانکهای طراز اول دنیا همکاریهای خود را آغاز کند، به عنوان یک سد شکن عمل کرده و باعث تشویق سایر بانکهای بزرگ دنیا برای انجام این همکاری خواهد شد. دراین زمینه جریمههایی که برخی از بانکهای بزرگ دنیا به دلیل نقض تحریمها به آمریکا پرداخت کردهاند نیز یکی از مسائلی است که باعث احتیاط آنها برای همکاری با ایران شده است.