آیا تلگرام فیلتر می شود؟
به گزارش عصر ایران؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً خبر داده است که شبکه های مجازی تا پیش از راه اندازی شبکه بومی فیلتر نمی شوند. معنای دیگر این سخن، آن است که با راه اندازی نرم افزارهای پیام رسان داخلی، شبکه های مجازی موجود، مانند تلگرام فیلتر و از دسترس ایرانی ها خارج می شوند.
البته فشارهای وارده بر دولت، برای فیلتر کردن شبکه های اجتماعی قابل درک است و منصفانه باید گفت که اگر اصرار دولت برای ادامه حیات این شبکه ها نبود، هم اکنون تلگرام، واتساپ، وایبر و بقیه شبکه های پیام رسان به محاق فیلتر رفته بودند.
فارغ از این نکته اما باید گفت که مسؤولان کشور چه در دولت و چه در خارج از آن، در این که فکر می کنند مشکل اصلی، فقدان شبکه اجتماعی بومی است، دچار اشتباه هستند.
ناگفته نماند که پیش از این نیز، چند پیام رسان داخلی، حتی بعضاً با امکانات و گرافیک بهتری از تلگرام راه اندازی شدند ولی استقبالی از آنها صورت نگرفت. بنابراین، برخلاف آنچه گفته می شود، مشکلی به نام زیرساخت فنی، وجود ندارد و یا حتی اگر وجود دارد، مگر راه اندازی یک یا چند نرم افزار پیام رسان چقدر زمان، بودجه و توان فنی می خواهد؟!
واقعیت این است که برای فعال شدن شبکه اجتماعی بومی، فراتر از زیرساخت "فنی" -که در یک فرایند فنی،مالی و مدیریتی قابل دسترسی است- به ساختار دیگری نیز نیازمندیم و آن، زیرساخت "اعتماد" است.
مردم، برای این که در شبکه اجتماعی داخلی فعالیت کنند و اطلاعات ریز و درشت و حتی شخصی شان را در آن تبادل کنند، باید به آن اعتماد کامل داشته باشند ولی آیا چنین اعتمادی در سطح عمومی وجود دارد؟!
باید اذعان داشت که "اعتماد" به عنوان یکی از ارکان اصلی "سرمایه اجتماعی" ، در جامعه ما آسیب بسیار دیده است. عدم اقبال مردم به شبکه های اجتماعی داخلی، تنها یکی از نتایج بی اعتمادی عمومی در کشور است.
بهسازی اعتماد عمومی، فرایندی است طولانی که اراده ای جدی در سطوح کلان می طلبد. اگر این فرایند با دغدغه مندی و هوشمندی محقق شود، نه فقط موضوع شبکه های اجتماعی که دهها مسأله دیگر نیز حل خواهد شد: از سرمایه گذاری مالی تا توسعه سیاسی و از مشارکت مردم در امور اجتماعی تا امنیت عمومی.
بی هیچ تعارفی باید گفت و صاحبان منصب نیز باید بدین باور برسند که اعتماد عمومی، زیرساخت تمام بناهایی است که می خواهند در جامعه بسازند. اعتماد که نباشد - یا ضعیف باشد - مانند آن است که بخواهند بناهای فاخری را با سرمایه گذاری های فراوان، روی زمینی بنا کنند که زیرش مرداب است، هیچ بنایی در چنین زمینی نخواهد پایید.
