نخستین استیضاح مجلس دهم

به گزارش اقتصادنیوز ، او که 24مرداد سال 92 همزمان با اغلب وزیران پیشنهادی حسن روحانی برای حضور در کابینه یازدهم، از مجلس نهم رای اعتماد گرفت و تصدی وزارت راه و شهرسازی را عهده‌دار شد، دو سال بعد یعنی 14 مهرماه سال 94 از سوی مجلس نهمی‌ها استیضاح شد؛ جلسه استیضاحی که 72 نماینده در آن خواهان کناره‌گیری آخوندی بودند و این در شرایطی است که این تقاضا، با رای ۱۷۵ نماینده مبنی‌بر اعتماد مجدد به آخوندی، ناکام ماند و او بار دیگر راه وزارتخانه را در پیش گرفت.

نام عباس آخوندی امسال بیش از همه در دو موضوع در رسانه‌ها مطرح شد؛ حادثه قطار تبریز- مشهد در سمنان و نیز خرید هواپیماهای جدید از شرکت ایرباس و بوئینگ. موضوع دوم به اذعان بسیاری از کارشناسان یادگاری ماندگار در کارنامه عباس آخوندی خواهد بود چه آنکه او یکی از وزیرانی است که پس از توافق هسته‌ای، توانست تا حدی از فرصت برجام برای نوسازی ناوگان هوایی کشور بهره گیرد. به هر روی او تاکنون تنها وزیر کابینه حسن روحانی است که برای دومین بار استیضاح می‌شود. از منظری دیگر او تنها وزیر کابینه یازدهم نیز است که هم مجلس نهمی‌ها و هم مجلس دهمی‌ها خواهان استیضاح او بوده و موفق به برگزاری جلسه استیضاح می‌شوند.

کابینه حسن روحانی، بدون احتساب استیضاح پیش‌رو، تاکنون سه جلسه استیضاح را از سر گذرانده؛ یک استیضاح که با رای موافق نمایندگان مجلس نهم به برکناری رضا فرجی‌دانا، نخستین وزیر علوم حسن روحانی انجامید و دو استیضاح ناموفق که به ابقای عباس آخوندی وزیر راه و علی‌اصغر فانی، وزیر وقت آموزش و پرورش منجر شد. هرچند پس از آن کابینه روحانی با سه تغییر دیگر روبه‌رو شد و براساس آن، با استعفای علی‌اصغر فانی، علی جنتی وزیر ارشاد و محمود گودرزی وزیر ورزش، سه وزیر دیگر برای رفتن به این وزارتخانه‌ها از مجلس دهم رای اعتماد گرفتند.

ماجرای استیضاح دوم آخوندی

زمزمه نگارش طرح استیضاح آخوندی اندکی پس از آغاز به کار مجلس دهمی‌ها از سوی برخی نمایندگان مجلس مطرح می‌شد؛ طرحی که با حادثه برخورد دوقطار در مسیر تبریز مشهد، جدیت یافت اما بررسی آن حدود دو ماه و در سایه بررسی برنامه ششم توسعه به تعویق افتاد. وزیر راه در شرایطی روز یکشنبه به مجلس خواهد رفت که طرح استیضاح او در ابتدای راه، با امضای بیش از 80 نماینده همراه بود؛ اما براساس اعلام بهروز نعمتی، سخنگوی هیات‌رئیسه مجلس، ۶۰ نفر از استیضاح‌کنندگان امضای خود را پس گرفتند و با امضای تعدادی دیگر از نمایندگان، طرح مذکور با 34 امضا تقدیم هیات‌رئیسه پارلمان شد؛ موضوعی که می‌تواند احتمال برکناری آخوندی را در جریان استیضاح کاهش دهد.

فشار بر هیات‌رئیسه برای استیضاح

از سوی دیگر برخی نمایندگان مخالف استیضاح بر این باورند که پیگیری مصرانه طرح استیضاح آخوندی از سوی برخی نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری، می‌تواند به اجماع نمایندگان حامی دولت که در دو فراکسیون مستقلان ولایی و اصلاح‌طلبان (امید) حضور دارند، منجر و در نهایت به نفع آخوندی تمام شود؛ موضوعی که تا روز استیضاح در حد گمانه‌زنی است.

در این میان اصرار برخی متقاضیان برای اعلام وصول این طرح حتی در جلسه علنی دیروز پارلمان مشهود بود؛ آنجا که در میانه بررسی برنامه ششم، تعدادی از نمایندگان ازجمله نادر قاضی‌پور با اصرار فراوان به علی لاریجانی خواهان اعلام وصول طرح استیضاح آخوندی بودند. متقاضیان از ابزارهای دیگری نیز برای فشار بر هیات‌رئیسه مجلس در اعلام وصول استیضاح بهره بردند؛ آنها دیروز چند تذکر و اخطار را دراین باره خطاب به هیات‌رئیسه مجلس مطرح کردند؛ برخی نمایندگان با تهدید به تشکیل کمپینی ملی برای استیضاح آخوندی خواستار تحت فشار قرار دادن هیات‌رئیسه مجلس بودند؛ خبرگزاری تسنیم به نقل از احمد علیرضا بیگی، عضو کمیسیون شوراهای مجلس نوشت: «اگر مانند سه ماه اخیر استیضاح وزیر راه به تعویق بیفتد موضوع را با مردم در میان گذاشته و کمپین بزرگ علیه وزیر راه تشکیل می‌شود.»

به هر روی آنچه متقاضیان استیضاح به‌عنوان مهم‌ترین محورهای این طرح مطرح می‌کنند، موضوع مسکن مهر و سانحه تصادف قطار است. البته متقاضیان استیضاح آنچه توسعه فعالیت اقتصادی بنگاه‌های وابسته به وزیر در حوزه وزارت راه و شهرسازی می‌خوانند را نیز به‌عنوان یکی از محورهای استیضاح مطرح کرده‌اند.

اعلام آمادگی وزیر راه برای استیضاح

به هر روی استیضاح آخوندی اعلام وصول شده است؛ گرچه طبق ماده 225 آیین‌نامه داخلی مجلس، حداکثر 10 روز پس از اعلام وصول طرح استیضاح او باید در صحن علنی مجلس حضور یافته و توضیحات خود را به نمایندگان اعلام کند، اما این بار جلسه زودتر برگزار می‌شود. علی لاریجانی، رئیس مجلس دیروز در توضیحاتی خطاب به نمایندگان گفت: «استیضاح را به وزیر راه و شهرسازی اطلاع دادیم و خواستیم زمان حضور خود در مجلس را به ما اعلام کند تا هماهنگی لازم را با توجه به زمان بررسی بودجه انجام دهیم.

وزیر نیز اختیار را به رئیس مجلس داده است؛ بنابراین یکشنبه هفته آینده ابتدا استیضاح وزیر را بررسی می‌کنیم و پس از آن بررسی لایحه بودجه سال 96 کل کشور آغاز می‌شود.» این تعجیل به آن دلیل است که مجلس در زمان بررسی بودجه نمی‌تواند برنامه دیگری را در دستور کار خود قرار دهد. جلسه استیضاح در شرایطی قرار است یکشنبه برگزار شود که به اذعان بهروز نعمتی سخنگوی هیات‌رئیسه مجلس تعدادی از استیضاح‌کنندگان، خواستار برگزاری جلسه مجددی با وزیر راه و شهرسازی در کمیسیون عمران، از رئیس مجلس شده‌اند.

به هر روی جلسه استیضاح یکشنبه آینده برگزار می‌شود؛ جلسه‌ای که تکلیف ماندن آخوندی در کابینه روحانی تا پایان راه دولت یازدهم یا جدایی او از این دولت را روشن می‌کند.

گزارش از زینب موسوی