اگر نمیتوانید صدای جویدن دیگران را تحمل کنید، مشکل از مغز شما است
زومیت؛ صدای جویدن، هورت کشیدن، روی میز زدن یا وزوز کردن دیگران میتواند برخی از افراد را کلافه کند. دانشمندان دریافتهاند که دلیل این مشکل عجیب در «سیمکشی» عصبی مغز نهفته است.
این مشکل که میسوفونیا (misophonia) نام دارد، احساسات و حالتهای غیرمعمولی را بیان میکند که در وجود برخی ما در هنگام شنیدن بعضی از صداهای تکراری و خاص در اطرافمان پدید میآید. افراد درگیر با چنین مشکلاتی، احساس ناراحتی میکنند و حتی با شنیدن صدای دکمههای کیبورد کامپیوتر، باز کردن پاکت چیپس و ملچوملوچ کردن هم عصبانی میشوند.
بااینکه این بیماری از سال ۲۰۰۰ تاکنون شناخته شده است؛ اما تحقیقات در مورد دلیل و شیوع آن همچنان ادامه دارد. معیار مشخصی برای دستهبندی این بیماری در میان بیماریهای ذهنی وجود ندارد و افرادی که چنین مشکلی را تجربه میکنند، معمولاً چندان جدی گرفته نمیشوند.
بااینحال، یک مطالعهی منتشرشده در مجلهی روانشناسی بالینی در سال ۲۰۱۴، نشان میدهد این بیماری میتواند حدود ۲۰ درصد از افراد را درگیر خود کند. مطالعهی دیگری در سال ۲۰۱۵ مدعی شده است که این بیماری میتواند با اختلال وسواس فکری (OCD) و اضطراب مرتبط باشد و بهطور بالقوه یک اختلال در نوع خود محسوب میشود.
اکنون تیمی از محققان دانشگاه نیوکاسل در بریتانیا شواهدی از تغییرات در لُب قدامی مغز یافتهاند که میتواند دلیل این واکنش احساسی ناشی از تولید صدا باشد. در این تحقیق، آزمایشی روی ۲۰ داوطلب که تجربهی چنین اختلالی داشتهاند، انجام شد: از آنها خواسته شد به صداهای خنثی و تکراری نظیر صدای جوش آمدن کتری، صداهای ناراحتکنندهای مانند گریهی بچه و صداهای تحریککننده مانند صدای نفس کشیدن و جویدن گوش کنند.
پس از این آزمایش، واکنشهای عصبی و روانی آنها با ۲۲ نفر داوطلب دیگر که تجربهی بیماری misophonia نداشتند، مقایسه شد. هیچکدام از دو گروه واکنش خاصی به صداهای خنثی یا ناراحتکننده نشان ندادند؛ بااینحال، زمانی که نوبت به صداهای تحریککننده رسید، گروه اول با افزایش شدید ضربان قلب و رسانایی پوست مواجه شدند.
اسکنهای مغزی نیز تفاوت قابلتوجهی در اعصاب این گروه یافتند. در گروه اول با مشکل misophonia، صداهای تحریککننده باعث افزایش فعالیت در بخشهای مختلف مغز نظیر لُب قدامی و قشر قدامی منزوی (AIC) میشد.
قشر قدامی منزوی در عمق تاشدگی قشر مغز قرار گرفته است که لُب قدامی و لُب آهیانه را از لُب تمپورال مغز جدا میکند. این ناحیه مسئول کنترل و مدیریت رفتارهای احساسی است. قشر قدامی منزوی همچنین وظیفهی یکپارچهسازی سیگنالها از جهان بیرونی با اطلاعات درونی بدن را دارد.
درحالیکه صداهای تحریککننده واکنش قشر قدامی منزوی افراد بدون misophonia را نیز تشدید کرد، اما هیچ افزایش قابلتوجهی در فعالیت بخشهایی از مغز آنها نظیر لُب قدامی مشاهده نشد. این عدم افزایش نشاندهندهی سطح بالاتری از کنترل میان این دو قسمت مغز است.
افراد مبتلا به misophonia نهتنها با افزایش فعالیت قشر قدامی منزوی و لُب قدامی روبرو شدند، بلکه در ناحیهیکورتکس پیش پیشانی میانی، هیپوکامپوس و آمیگدال نیز شاهد این افزایش بودند. نتایج بهدستآمده از ساختار کورتکس پیش پیشانی میانی نشان میدهد که این افراد دارای غلاف میلین عایقکاری شدهی ضخیمتری هستند که به اعصاب در جابجایی پیامها کمک میکند.
شواهد نشان میدهند افراد مبتلا به misophonia دارای مغزهایی هستند که در کنترل انتقال پیامهای مرتبط با صداهای خاص دچار مشکل است.
درحالیکه افراد عادی بهندرت احساس بدی پیدا میکنند، مبتلایان به misophonia با یک صدای آزاردهنده بهشدت خشمگین میشوند، زیرا این صدا توسط بخشهای دیگری از مغز آنها که با «واکنش مبارزه یا پرواز» در ارتباط است، منتشر میشود.
سرپرست این تیم تحقیقاتی، سوکبیندر کومار، تأثیر یافتههای خود را تشریح میکند:
این یافتهها برای بسیاری از افراد مبتلا به misophonia یک خبر خوب خواهد بود، زیرا این اولین بار است که ما توانستهایم چنین تفاوتی در ساختار و عملکرد مغز آنها شناسایی کنیم.
متأسفانه این یافتهها کمک چندانی به درمانی آسان این بیماری نمیکند، بااینحال به سایرین میفهماند که با چنین بیمارانی همدردی کنند و حداقل خوراکیهای خود را با دهان بسته بجوند.