ابهام در تاکتیک نامزد پوششی اصلاح طلبان

آنچه اکنون در این سمت میدان رخ داده، یعنی جایی که اصلاح طلبان و اعتدالگرایان ایستاده اند، تکرار ائتلاف سال 92 است . دو ضلع از سیاست ایران باز به هم رسیده اند و برای حسن روحانی فرش قرمز پهن کرده اند.

بازگشت به 92 همراه با روحانی

در گرماگرم انتخابات سال 92 چند ایده در میان اصلاح طلبان وجود داشت. یک طیف بر این باور بود که باید همچنان در لاک عدم سیاست ورزی باقی ماند و مشارکت فعالی در رقابت نداشت. برخی دیگر بر این باور بودند که می توان با گزینه اختصاصی وارد انتخابات شد و ریسک رقابت مستقل را پذیرفت. این وسط برخی عقلای جناح اصلاح طلب نسخه ای دیگر نوشتند. ایده ای که طرفداران بی شماری در جناح یافت و دست آخر به حرف اجماعی اصلاح طلبان بدل شد. نام این نسخه «استراتژی یار قرضی» گذاشته شد. آنها به گزینه ای رسیده بودند که اگر چه ذات اصولگرا داشت اما مانند آنها منتقد وضع موجود بود. او مانند برخی دیگر از اصولگرایان در نزدیک ترین وضعیت سیاسی نسبت به آنها قرار گرفته بود.

حسن روحانی می توانست اصلاح طلبان را از وضعیت بغرنج آن روزها نجات دهد و منفذی از حیات سیاسی را برای آن باز کند. تصمیم سازان و حامیان پروژه «یار قرضی» بهترین تصمیم دوران خود را گرفتند و حسن روحانی آنها را به عرصه قدرت رسمی بازگرداند. اوضاع چنان شد که آنها توانستند با استفاده از فرصت حسن روحانی با ترمیم برخی از همبستگی های آسیب دیده باز امکان همنشینی طیف های مختلف خود را فراهم آورند.

محمد رضا عارف ماجرای آن شب مهم 22 خرداد 92 را اینگونه روایت می کند:« در هواپیما بودم که فکسی ناخوانا و کمرنگ از آقای خاتمی به دستم رسید که از مضمونش متوجه شدم درخواستی است برای کناره‌گیری من. پرسیدم گفتند که آقای خاتمی با شما تماس تلفنی گرفته بودند تا از شما بخواهند به نفع "حسن روحانی" کناره‌گیری کنید اما به تماس ایشان پاسخ ندادید. ساعت 5 یا 6 عصر 22 خرداد ماه بود و من در سفرهای انتخاباتی در شیراز برای سخنرانی آماده شده بودم و در حال رفتن به جایگاه بودم که گفتند از طرف آقای خاتمی تماس گرفته شده است. در آن زمان حقیقتا فرصتی برای پاسخگویی نبود و مردم منتظر سخنرانی بودند. در نهایت شب 22 خرداد بود که با نزدیکانم نشستی برگزار کردم و تصمیم بر این شد تا کناره‌گیری کنم.»

جلسه سرنوشت ساز

حالا از آن شب مدت ها گذشته و باز این محمد رضا عارف است که خبر مهمی را اعلام کرده است. او بعد از جلسه شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان گفته :« امشب (یکشنبه شب) جلسه فوق العاده شورای عالی را داشتیم و در هفته گذشته بحث نامزد جریان اصلاحات مطرح بود هنوز ابهاماتی وجود داشت و ما تصمیم گیری را به این جلسه واگذار کردیم. در جلسه امروز همه اعضا حضور داشتند و تصور می شد جلسه کوتاهی باشد اما دو ساعت و ربع طول کشید و همه دوستان نقطه نظرات خود را مطرح کردند و در نهایت بعد از پیشنهادات مختلف رای گیری کردیم و در نهایت آقای روحانی به اتفاق آرا نامزد جریان اصلاحات شد.

امروز(دوشنبه) ما جلسه فراکسیون امید با آقای روحانی را خواهیم داشت. بعدازظهر جلسه شورای اصلاحات استان ها را در تهران خواهیم داشت و درباره چگونه عمل کردن در انتخابات شوراها و ریاست جمهوری کار می کنیم تا از فردا (دوشنبه) حرکت جدی برای انتخابات را آغاز کنیم. البته تا زمان تبلیغات قانونی کاری نخواهیم کرد اما بسترها را ایجاد خواهیم کرد. فعلابحث ما سیاستگذاری و بسترسازی است.»

این یعنی اینکه تمام حرف و حدیث هایی که گفته می شد جریان اصلاحات به عبور از روحانی رسیده صحت نداشته و یا لااقل از این پس چنین ایده ای در میان بخش تصمیم ساز اصلاح طلبان دنبال نخواهد شد. این اخبار که غالبا از سمت رسانه های منتقد دولت و اصلاحات مطرح می شد حکایت از آن داشت که به جهت ریزش رای حسن روحانی و ریسک بالای حمایت از او اصلاح طلبان به جایگزین کردن چهره های جدید فکر می کنند. در این میان البته نام هایی از میان اصلاح طلبان نیز توسط آنها مطرح شده بودند .

نگاه‌ها به نامزد پوششی؛ همچنان مبهم، همچنان پر از تردید

در این میان اما یک نکته مهم همچنان خودنمایی می کند؛«آیا نیازی به اجرای ایده نامزد پوششی وجود دارد ؟» پیش تر گفته شده بود که چند جلسه گفت و گو با حضور افرادی همچون حسن روحانی ، هاشمی رفسنجانی ، سید محمد خاتمی و محمد رضا عارف در جماران برگزار شده و آنجا ایده ای مهم شکل گرفته بود. نظر این بود که کسی باید غیر از حسن روحانی در صحنه باشد تا اگر اتفاق غیرمنتظره ای رخ داد صحنه برای اعضای ائتلاف خالی نماند.

بعد از هاشمی رفسنجانی البته این ایده همچنان محل بحث بود. پای آن به شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان هم باز شد . در این میان دیداری هم بین اصلاح طلبان و حسن روحانی صورت گرفت. رییس جمهور حرف های موافقان و مخالفان ایده نامزد پوششی را شنیده و براساس اخبار منتشر شده اظهار نظر درباره آن را به آینده نزدیک موکول کرده است

نزدیکان به روحانی اما نگاهی متفاوت به این موضوع دارند. واعظی از وزرای کابینه روحانی و از اعضای ارشد حزب اعتدال و توسعه گفته است:« حزب اعتدال اعتقادی به ایده نامزد پوششی ندارد. خود آقای روحانی همچون دوره گذشته می‌تواند تنها از پس پاسخگویی به انتقادها برآید. آقای روحانی نامزد حزب اعتدال و توسعه در انتخابات ریاست جمهوری است همه بدون اینکه تردیدی به وجود بیاید و دلیلی داشته باشد که دنبال کسی دیگر برویم از آقای روحانی حمایت می کنیم.»

در اظهار نظری دیگر، محمد علی نجفی نیز گفته است؛ «عده‌ای معتقدند تا زمان انتخابات ممکن است هزار اتفاق بیفتد و مسائل پیش‌بینی نشده رخ دهد، بنابراین در کنار آقای روحانی به عنوان گزینه اصلی چند گزینه جانبی هم باید باشد. اما دیدگاه دیگری می‌گوید که حضور آقای روحانی به تنهایی کفایت می‌کند. اما باید گفت که استراتژی رقبای آقای روحانی تخریب دولت است و من فکر می‌کنم که آقای روحانی به تنهایی می‌تواند پاسخ انتقادات را بدهد در واقع یک مرد جنگی به از صد هزار است. فکر می‌کنم که نظر آقای روحانی هم همین باشد که یک نفری حضور پیدا کنند.»

این اما پایان ماجرا نبوده است . محمد رضا عارف از بحث های مطرح شده درباره نامزد پوششی در جلسه شورا اینگونه روایت می کند :« قطعا ما نمی توانیم هیچ فردی را از کاندیدا شدن منع کنیم. حتی نزدیک ترین دوستان خودمان. اگر خود را صالح و توانمند می دانند کاندیدا می شوند. اینکه موضع رسمی شورای عالی چه باشد دو نظر کاملامتفاوت وجود دارد. گروهی نظرش این است که ما نباید کاندیدای دیگری داشته باشیم. در مقابل دوستانی می گویند جریان اصلاحات یک جریان بزرگ است و قاعدتا باید با کاندیداهای مختلفی به میدان بیاییم البته در نهایت برای روز رای گیری کاندیدای واحدی داشته باشیم.

در جلسه بحث نسبتا خوبی شد اما در این باره تصمیم گیری نکردیم وعجله ای هم نداریم و قبل از شروع ثبت نام کاندیداها موضع شورای عالی را با حفظ حقوق کاندیداها بطور رسمی اعلام خواهیم کرد. رییس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان تاکید کرد: ما رویکردی را از سال ۹۲ شروع کردیم که مسوولیت پذیری است و اگر در شرایطی خردجمعی تصمیمی گرفت، براساس آن عمل کنیم. مرجع تصمیم گیری در جریان اصلاحات شورای عالی سیاستگذاری است و موضع قطعی شورای عالی حضور با یک نامزد در جریان انتخابات است. تا روز انتخابات منعی نمی کنیم اما اینکه موضع ما چه باشد در آینده معلوم می شود. »

صرف نظر از اینکه در نهایت اصلاح طلبان چه تصمیمی برای نامزد پوششی خواهند گرفت حالا در آستانه سال نو مهمترین خبر این است که آنها دوباره به حسن روحانی رسیده اند . گویا این آرایش سیاسی که از خرداد 92 شک گرفته همچنان بر سپهر سیاست ایران پایدار خواهد بود.