گزینههای بعدی ترامپ در سوریه چیست؟
فرارو- دونالد ترامپ روز پنجشنبه دستور حملات موشکی به پایگاه هوایی سوریه را صادر کرد. بدین ترتیب وارد درگیریای شد که سالها است رهبران جهان را نگران کرده است.
به گزارش فرارو به نقل از انبیسی نیوز، این اقدام برای ترامپ که زمانی به اوباما هشدار میداد در مسائل سوریه دخالت نکند، یک نقطه عطف محسوب میشود که میتواند بزرگترین خطر برای شعار "اول آمریکا" او باشد.
با این اوصاف، ترامپ چه راهها و گزینههایی پیش رو دارد و رویکرد دولتش در قبال این جنگ که شش سال است متخصصان و کارشناسان را سردرگم کرده چیست؟
آیا ترامپ استراتژی دارد؟
"رکس تیلرسون" وزیر امور خارجه آمریکا، حمله به سوریه را تصمیمی قاطع و مبنی بر تأمل و مشاوره توصیف کرد. همچنین به نظر میرسد این اقدام با هیچیک از اهداف سیاسی عمومی اعلامشده در دولت ترامپ ارتباطی ندارد.
تیلرسون پنجشنبهشب به خبرنگاران گفت: "این اقدام بههیچوجه نشانهای از تغییر مواضع ما نسبت به فعالیتهای نظامی در سوریه نیست. هیچ تغییری در مواضع ما ایجاد نشده است."
تیلرسون و "مک مستر" مشاور امنیت ملی قبلاً اعلام کرده بودند که ممکن است گامهای آینده در فرآیند سیاست بینالمللی درنهایت منجر به برکناری رئیسجمهور سوریه شود.
تیلرسون گفت: "در ژنو یک فرآیند سیاسی جدید آغاز خواهیم کرد تا ساختار حکمرانی در سوریه اصلاح شود. از دیدگاه ما این اقدام منجر به برکناری بشار اسد خواهد شد."
تاکنون استراتژی ترامپ درباره سوریه مبهم بوده است و مشخص نیست آیا یک استراتژی نظامی پایدار در منطقه با هدف برکناری اسد را دنبال خواهد کرد یا خیر.
"رایان کروکر" سفیر سابق سوریه گفت: "فکر نمیکنم استراتژیای وجود داشته باشد. ترامپ حرفهایش را زده، وقت آن است به آنها عمل کند."
کروکر گفت: "احتمالاً ترامپ هیچ برنامهای ندارد، اما فکر میکنم که دارد تلاشش را میکند."
برخی از نمایندگان کنگره حمله روز پنجشنبه را تحسین کردند و آن را پیامی جدی برای اسد دانستند؛ اما برخی دیگر از منتقدین این اقدام را غیرمجاز خواندند و از رئیسجمهور خواستند برای ایجاد استراتژی گستردهتر تلاش کند.
قانونگذاران روز جمعه در جریان جزئیات این حمله قرار خواهند گرفت.
حملات هوایی جدید؟
هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه سابق بارها و بارها درخواست ایجاد منطقه پروازممنوع را مطرح کرد. اما فرماندهان نظامی گفتند این کار آمریکا را علاوه بر سوریه، در مقابل روسیه نیز قرار میدهد.
برخلاف کلینتون، ترامپ برای تنبیه اسد به حملات هوایی محدود علاقه دارد. اما به گفته آقای کروکر این کار در پاسخ به "افزایش انتظارات در آمریکا و دیگر کشورها" کافی نخواهد بود. وی افزود: "روسها و دولت بشار اسد مبارزات خود را ادامه خواهند داد. ترامپ باید به کمک مشاورانش تمام جوانب را بررسی کرده و یک استراتژی ارائه دهد، نهفقط یک اقدام نظامی مستقل."
مداخله زمینی؟
سربازان آمریکایی در حال حاضر در سوریه حضور دارند. نزدیک به 500 پرسنل عملیات ویژه در کمپینهایی مانند "خروج داعش از رقه" حضور دارند و آنها را از آموزش و پشتیبانی میکنند.
ترامپ میتواند حضور آنها را قویتر کند. اما باید تصمیم بگیرد به حمایت نظامی از شورشیان ادامه دهد یا خیر.
کروکر گفت: "اگر ترامپ بخواهد در سوریه دست به اقدام نظامی بزند، حتماً باید بخشی از یک استراتژی نظامی بزرگتر باشد که دربارهاش با متحدان آمریکا مذاکره شده و آنها نیز موافقت کردهاند."
مشکل ترامپ با روسیه
روسیه متحد سوریه در جنگ است و امتناع روسیه از قبولِ دست داشتن اسد در حملات شیمیایی، واشنگتن و مسکو را در تقابل و تضاد دیپلماتیک قرار میدهد.
مسکو حملات موشکی آمریکا به سوریه را اقدامی "تجاوزگرایانه" نامید و توافقی که با هدف جلوگیری از درگیری مستقیم نیروهای آمریکا و روسیه تنظیمشده بود را به تعلیق درآورد.
مایک پنس اعلام کرد زمان آن رسیده روسیه "به قول خود برای منع استفاده از سلاحهای شیمیایی عمل کند تا جان مردم کشور توسط این سلاحها تهدید نشود."
اقدام بعدی ترامپ بیشتر زیر ذره بین خواهد رفت. زیرا ادعا میشود از ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه حمایت میکند. "مایکل لایتر" مدیر سابق مرکز ملی مبارزه با تروریسم گفت: "حضور روسیه در جنگ دخالت عمیق آمریکا را بسیار دشوار میکند."
تیلرسون قصد دارد هفته آینده کشتار با سلاحهای شیمیایی و بحران سوریه را در اولین سفر رسمی خود به روسیه موردبحث و گفتگو قرار دهد. تیلرسون در بیانیه خود اعلام کرد که ایران و روسیه مسئولیت اخلاقی زیادی در قبال این کشتار بر گردن دارند.
سخنگوی ولادیمیر پوتین به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت که حمایت روسیه از بشار اسد "بی قید و شرط" نیست.
واکنش سازمان ملل
در بیانیهای فوری در نشست اضطراری شورای امنیت ملی سازمان ملل در روز جمعه درباره حملات شیمیایی در سوریه، "نیکی هیلی" سفیر آمریکا اعلام کرد که دیگر به بشار اسد اجازه استفاده از این نوع سلاحها را نخواهند داد.
وی گفت که اکنون زمان رسیدن به یک راهحل سیاسی است و آمریکا از ایران و روسیه انتظار دارد در قبال متحد خود پاسخگو بوده و به آتشبس احترام بگذارند.
هیلی افزود: "آمریکا شب گذشته اقدامی بسیاری محدود انجام داد- اما برای اقدامات شدیدتر نیز آماده است. امیدواریم نیازی به آنها نباشد."
هدف نهایی چیست؟
همواره این سؤال مطرح است که آیا برکناری اسد باید بخشی از استراتژی نظامی باشد یا خیر. همزمان، احتمال وقوع درگیریهای بیشتر نیز وجود دارد.
درست است که داعش از رقه بیرون راندهشده است، اما شبهنظامیان داعش بهجاهای دیگر ازجمله کشورهای غربی خواهند رفت و میتوانند فعالیتهای تروریستی خود را ادامه دهند.
گروههای رقیب دیگری هم در سوریه حضور دارند. ازجمله نیروهای ترکیه و مبارزان کرد که هر دو جزو متحدان آمریکا هستند، اما ممکن است پس از حذف اسد باهم وارد جنگ شوند.
سناتور جان مککین گفت ترامپ هیچ "گزینه آسانی" پیش رو ندارد، اما فرصت این را دارد که "بالاخره تغییر مسیر داده و برای رسیدگی به این فاجعه استراتژیک و انسانی اقدام کند."
او گفت: "تا زمانی که رویکرد جدیدی اتخاذ نشود جنگ، تروریسم و بحران پناهندگی ادامه خواهد یافت و منافع امنیت ملی آمریکا در معرض خطرات بیشتری قرار خواهد داشت."