رژیم دش را جایگزین دارو نکنید

به گزارش ایران پزشک، گلبن سهراب با اشاره به مصرف سبزیجات در رژیم‌های غذایی گفت: واحد سبزی شامل یک لیوان از انواع سبزی‌های خام یا نصف لیوان سبزیجات پخته است؛ یعنی مثلا باید در نظر داشته باشیم که روزانه حداقل ۵ لیوان از انواع سبزیجات خام یا ۲ و نیم لیوان سبزیجات پخته استفاده کنیم.

وی ادامه داد: در مورد میوه‌ها هم تقریبا یک میوه متوسط حدود ۱۰۰ گرم و حجمی از میوه که در مشت باز ما جا می‌شود که آن را یک سهم میوه در نظر می‌گیریم، استفاده کنیم. در مورد میوه‌ها هم خیلی تاکید می‌شود که از میوه‌های متنوع استفاده شود؛ به خصوص میوه‌هایی که رنگ‌های تند دارند مانند شاه توت، انار و غیره که خیلی می‌توانند روی کنترل فشار خون تاثیر بگذارند.

این رژیم درمانگر با بیان این‌که رژیم دش روی مصرف غلات کامل خیلی تاکید دارد، اظهار کرد: غلات کامل نسبت به غلات تصفیه شده منابع غنی‌تری هستند. توصیه می‌شود که روزانه ۶ تا ۸ واحد غلات مصرف شود و حداقل سعی کنید نیمی از این غلات از نوع غلات کامل یا تصفیه نشده باشد.

وی ادامه داد: همین طور در این رژیم معمولا گوشت قرمز محدود می‌شود و به جای آن باید بیشتر از انواع گوشت و پروتئین‌های دریایی و ماکیان یا مرغ و بوقلمون و این نوع گوشت‌ها استفاده کنند و همین طور در رژیم دش تاکید بسیاری به مصرف پروتئین‌های گیاهی می‌شود؛ یعنی مغزها (آجیل) و حبوبات به عنوان یک منبع پروتئین باید در این رژیم غذایی این افراد باشد و جایگزین گوشت‌های قرمز شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه یکی از اجزای اصلی رژیم دش را محدودیت نمک دریافتی یا سدیم دریافتی دانست و افزود: در این خصوص باید سدیم محدود شود؛ زیرا همان طور که اکثر افراد می‌دانند سدیم خیلی روی کنترل فشار خون تاثیر می‌گذارد و در مورد حبوبات و مغزها توصیه می‌شود که ۴ تا ۵ واحد در هفته حداقل مصرف شود که در مورد مغزها ۳/۱ لیوان و در مورد حبوبات نصف لیوان حبوبات پخته یک سهم محسوب می‌شود؛ یعنی حدود ۵/۲ لیوان حبوبات در طول هفته وجود داشته باشد؛ ولی در رژیم‌های معمولی خیلی حبوبات جایی ندارد.

سهراب در ادامه بیان کرد: آش‌ها منابع خیلی خوبی برای گنجاندن در رژیم‌های دش هستند؛ زیرا به خاطر کشک (باید از انواع کم نمک آن استفاده شود) هم دارای لبنیات هستند، هم دارای حبوبات و هم سبزی‌های زیادی دارند.

این دکترای تغذیه در پاسخ به این پرسش که آیا با گرفتن چنین رژیمی فرد مجاز به عدم مصرف داروهای کنترل فشار خون است، گفت: خیر اصلا اینطور نیست؛ به هیچ عنوان نباید این رژیم جایگزین داروهای مصرفی فرد شود.

وی با بیان این‌که در رژیم دش به کاهش چربی‌های اشباع توصیه می‌شود، گفت: چربی‌های اشباع شامل انواع روغن‌هایی است که جامد هستند و روغن‌های جامد فقط شامل روغن‌های جامد صنعتی نمی‌شوند؛ بلکه کره و مارگارین هم جزو روغن‌های جامد هستند و لبنیات پرچرب هم دارای چربی‌های اشباع بالایی است. انواع روغن‌های مایع به خصوص آن‌هایی که منبع اسیدهای چرب تک پیوند غیراشباع هستند مانند روغن زیتون، روغن کانولا یا کولزا یا کنجد می‌توانند بهترین منابع باشند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این‌که در رژیم دش قندهای ساده هم باید محدود شود، گفت: دیده شده ساکاروز که در واقع همان شکر یا قندی است که ما الان استفاده می‌کنیم به خاطر فروکتوز بالایی که دارد، می‌تواند روی افزایش فشار خون تاثیر بگذارد. فروکتوز جزو عواملی است که می‌تواند روی فشارخون تاثیرگذار باشد؛ یعنی علاوه بر سدیم، فروکتوز به خصوص فروکتوزی که ناشی از فروکتوز ساکاروز صنعتی است می‌تواند روی افزایش فشار خون تاثیر بگذارد. بنابراین محدودیت قندهای ساده به شدت در این رژیم توصیه می‌شود.

وی در پایان در خصوص مصزف غلات در برنامه «غذا سلامت زندگی» رادیو سلامت اظهار کرد: واحد غلات حدود ۳۰ گرم است؛ یعنی هر برش نان ۳۰ گرمی یا اگر بخواهیم برنج را در نظر بگیریم تقریبا ۵ قاشق غذاخوری برنج مصرف می‌شود و ماکارونی هم تقریبا ۳/۱ لیوان ماکارونی پخته، یک واحد غلات محسوب می‌شود و حتی بعضی از ماکارونی‌هایی داریم که از آرد کامل درست می‌شوند و سبوس دار هستند که می‌شود از آن‌ها نیز استفاده کرد.

لازم به ذکر است رژیم غذایی دش به کاهش فشار خون و کلسترول بدن کمک کرده و برای سلامت قلب مفید است. در واقع واژه انگلیسی دش (DASH) مخفف Dietary Approaches to Stop Hypertension به معنی رویکردهای غذایی برای متوقف ساختن فشار خون بالا (هایپرتنشن) است.