حدس شکستگر استخوان توسط چین و چروک ها!

ایرنا؛ پوکی استخوان شایعترین بیماری متابولیکی استخوان است که در آن تراکم استخوان ‌ها کاهش یافته و متخلخل تر می‌شوند. این بیماری نتیجه نبود تعادل بین ساخت استخوان جدید و برداشت استخوان قدیمی است، به طوری که پس از 40 سالگی، تراکم استخوان ‌ها صرفا کاهش می یابد و این روند تا پایان عمر ادامه می‌ یابد.

دکتر سیداحمد رییس السادات روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: برخی از پروتئین هایی که در سلامت اسکلتی عضلانی نقش دارند، به طور مشترک سبب ایجاد قوام و سلامت پوست نیز می شوند که از جمله مهمترین این پروتئین ها می توان به کلاژن اشاره کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: با توجه به تشابه اسکلت و ساختار پروتئینی استخوان با پوست، برخی محققان بروز همزمان تغییرات پوستی با پوکی استخوان را بررسی کرده اند و این فرضیه که بین نازکی و چین و چروک پوست و پوکی استخوان رابطه وجود دارد، مطرح شده است.

وی افزود: در مطالعه که در دانشگاه ییل yale روی 114 زن یائسه انجام گرفت، از یک طرف قوام پوست در نواحی پیشانی و چانه با استفاده از کلیپر و همچنین چین و چروک در 11 نقطه از صورت و گردن و از طرف دیگر تراکم استخوان با استفاده از روش دانسیتومتری DEXA و اولتراسوند پاشنه ارزیابی شد که براساس نتایج بدست آمده، هر چه قوام پوست در پیشانی و چانه بیشتر باشد، تراکم استخوانی نیز بیشتر است و در صورت افزایش چین و چروک صورت، توده استخوانی متخلخل تر می باشد. این ارتباط بعد از در نظر گرفتن فاکتورهای موثر بر توده استخوان مانند سن و اجزای بدن(Body composition) نیز برقرار بود.

رییس السادات گفت: در مطالعه ای نیز در سال 2011 در برزیل، ارتباط معکوس بین پوکی استخوان و ضخامت پوست ناحیه پشت دست در 140 زن یائسه نشان داده شد. بر اساس این مطالعه ارتباط مستقل بین ضخامت پوست و تراکم استخوان وجود دارد که بیانگر وقوع همزمان این تغییرات می باشد.

وی گفت: در ابتدا به نظر می رسید افزایش سن به عنوان عامل ایجاد کننده چین و چروک و تغییرات پوستی و همینطور علت اصلی پوکی استخوان مسبب این رابطه باشد. مطالعات مختلف از جمله دو مطالعه مذکور این فرضیه را تایید می کنند که تغییرات در تراکم استخوان به موازات تغییرات پوستی و ناشی از فعالیت آنزیم های مخرب پروتئین کلاژن می باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: این آنزیم ها سبب تحلیل پوست و همچنین کاهش تراکم استخوان ها می شوند و می توانند به عنوان کلید رابطه شادابی پوست و استحکام استخوان ها به شمار روند.

وی افزود: با توجه به اهمیت تشخیص زودرس پوکی استخوان و تاثیر آن بر کاهش هزینه های سیستم سلامت، این روش تشخیصی سریع و کم هزینه بوده و در غربالگری اولیه بیماران میسر می باشد.

رییس السادات گفت: به نظر می رسد در صورت اثبات قطعی رابطه بین چین و چروک پوست با تراکم استخوان ها، بتوان از معاینه بالینی پوست به عنوان روشی در دسترس و کم هزینه به عنوان غربالگری و تشخیص اولیه زودرس پوکی استخوان بهره برد.

وی بیان کرد: آنچه مورد تاکید قرار می گیرد، این است که مطالعات موجود هنوز به عنوان تحقیقات مقدماتی به شمار می روند و شواهد علمی دقیق و ثابت شده ای در خصوص میزان صحت و دقت رابطه بین چین و چروک پوست و تراکم استخوان وجود ندارد. بنابراین تکیه بر این روش نباید سبب غفلت از روش های پیگیری و تشخیص به موقع این بیماری شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: بی تردید تغذیه مناسب شامل استفاده از آنتی اکسیدان ها به همراه سبک زندگی سالم و اجتناب از کم خوابی و استرس در ایجاد شادابی پوست و سلامت استخوان ها تاثیر دارند. همچنین انجام ورزش های هوازی مانند پیاده روی در تامین سلامت پوست و استخوان ها مفید می باشند.

رییس السادات رایج‌ترین روش سنجش تراکم استخوان را روش DEXA اعلام کرد و گفت: به زنان بالای 65 سال، یائسگی در سن کمتر از 45 سال، زنان یائسه ای که به دنبال ضربات خفیف دچار شکستگی می شوند یا به دلایل دیگری در معرض خطر پوکی استخوان هستند، مردان بالای 70 سال و افرادی که سابقه بیش از سه ماه مصرف داروهای استروئیدی کورتون دارند، توصیه می شود این سنجش را انجام دهند.

وی گفت: همچنین سابقه فامیلی پوکی استخوان، بیماری ‌های تیروئید و پاراتیروئید، کلیه، کبد و سوءجذب و مصرف طولانی مدت داروهای ضدتشنج از جمله مواردی هستند که احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش داده و ضرورت بررسی تراکم استخوان را افزایش می دهند.

دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران اظهارکرد: در صورتی که نتیجه سنجش تراکم استخوان ها طبیعی باشد، این سنجش ها هر 5 سال و در افراد دارای عوامل خطر هر 2 سال یکبار باید تکرار شود.