زمزمه عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل به لیدری عربستان

به گزارش ایسنا، انور عشقی، از ژنرال‌های سابق نیروهای مسلح عربستان و مدیر فعلی مرکز پژوهش‌های استراتژیک خاورمیانه در گفت‌وگو با شبکه خبری دویچه وله آلمان اظهار داشت، مساله عادی سازی روابط با اسرائیل در گرو موافقت آن با طرح صلح عربی است. (طرحی که ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه پیشین عربستان در راستای برقراری صلح در خاورمیانه میان دو طرف فلسطینی و اسرائیلی و تشکیل کشور فلسطین براساس مرزهای ۱۹۶۷ میلادی که در سطح جهان به رسمیت شناخته شود و نیز بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین‌شان و عقب‌نشینی اسرائیل از بلندی‌های اشغالی جولان در سال ۲۰۰۲ ارائه کرد).

عشقی گفت: عربستان پس از تحویل دو جزیره تیران و صنافیر به مصر با رای پارلمان این کشور با توافقنامه کمپ دیوید که دیگر تنها توافقنامه‌ای مصری – اسرائیلی محسوب نمی‌شود، تعامل خواهد کرد.

مدیر مرکز پژوهش‌های استراتژیک خاورمیانه درباره توافقنامه مشهور تیران و صنافیر مدعی شد: هدف از بازپس گیری این دو جزیره ایجاد روابط میان تل‌آویو و عربستان نبوده بلکه هدف از آن ترسیم مرزهای دریایی با مصر است زمانی که این مرزها ترسیم شد دو جزیره مذکور در داخل مرزهای عربستان قرار گرفتند و این امر به تعامل با توافقنامه کمپ دیوید منجر خواهد شد. توافقنامه‌ای که دیگر مصری – اسرائیلی نیست بلکه بین‌المللی شده است. مصر و عربستان در کنترل بر گذرگاهی با هم شریک خواهند شد که از آن کشتی‌های اسرائیلی، اردنی و دیگر کشتی‌ها عبور می‌کنند و عربستان ارتباطی را با اسرائیل آغاز خواهد کرد و شرط این ارتباط موافقت اسرائیل با طرح صلح عربی و اجرای آن است.

انور عشقی افزود: براساس آنچه که من می‌دانم عربستان پس از اجرای طرح صلح عربی روابط خود را با اسرائیل به حالت عادی درخواهد آورد. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز طرحی را ارائه کرده است که کمی با طرح صلح عربی تفاوت دارد و آمریکا در حال بررسی آن است. پس از آن این طرح بررسی خواهد شد و اگر طرف فلسطینی با آن موافقت کند، من اطمینان دارم که عربستان هرگز با آن مخالفت نخواهد کرد.

وی ادامه داد: تفاوت‌ها میان این دو طرح این است که اسرائیل مجاز می‌داند که کشور فلسطین به شکل کنفدرالی با ضمانت اردن و مصر ایجاد شود نکته دوم اینکه مساله قدس فعلا کنار گذاشته شده و در آخر بررسی شود. من این تفاوت‌ها را از اطلاعاتی که از طرح به دستم رسیده‌ دریافتم.

عشقی در ادامه این مصاحبه گفت: مهمترین برگ برنده‌ای که عربستان در اختیار دارد عادی‌سازی روابط با اسرائیل است و آن در حال حاضر بزرگترین تضمین برای محقق شدن حقوق فلسطینی‌هاست زیرا همانگونه که در کنفرانس سران کشورهای اسلامی برای ما روشن شد، موضعگیری عربستان راهنمای کشورهای اسلامی است، اگر عربستان روابط خود را با اسرائیل عادی کند، کشورهای اسلامی نیز همگی روابط خود را به حالت عادی درخواهند آورد و انزوای موجود میان اسرائیل و کشورهای منطقه از بین خواهد رفت. اسرائیل در طرحی که ارائه کرده به نوعی انعطاف در اعطای حقوق فلسطینی‌ها نشان داده است.

وی در پاسخ به سوالی درباره موضعگیری مردم عربستان در این خصوص گفت: اگر اکنون به جامعه عربستان، توئیت‌ها و نظرات جوانان در شبکه‌های اجتماعی مختلف نگاه کنیم می‌بینیم که آنها می‌گویند اسرائیل یک بار دشمنی و خصومت علیه کشور نداشته است.

انور عشقی ادامه داد: بدون تردید حقوق فلسطینی‌ها باید محترم شمرده شود و عربستان از دوره پادشاهی ملک عبدالعزیز با خود عهد بسته تا زمانی که فلسطینی‌ها با طرح صلح عربی موافقت کنند در کنار برادران فلسطینی‌اش تا بازپس‌گیری حقوقشان باشد. پس عربستان با اجرای طرحی که فلسطینی‌ها با آن موافقت می‌کنند، به حقوق آنها احترام گذاشته و می‌گذارد و این حقوق را رعایت می‌کند و من معتقدم اگر فلسطینی‌ها با هر راه حلی با اسرائیلی‌ها موافقت کنند، عربستان مانع آن نمی‌شود.

وی افزود:‌ پیش‌بینی می‌شود که جنبش حماس با این راه حل به دلیل اینکه حماس روابط جدیدی با اخوان المسلمین دارد، موافقت کند و اخوان زمانی که برای مدت یکسال در مصر قدرت داشتند، ‌طرح‌های خوبی به اسرائیل ارائه کردند که با طرح صلح عربی متفاوت بود. آنها در سخنرانی‌هایشان صمیمیت و دوستی را به رهبران اسرائیلی ابراز داشتند اما این اقدام تنها در راستای منافع ساکنان غزه و نه تشکیلات خودگردان فلسطین بود.

رئیس این مرکز پژوهش‌های استراتژیک خاورمیانه افزود: در سندی که اخیرا از سوی حماس اراده شد، با راه حل تشکیل دو کشور و تعیین مرز با اسرائیل موافقت شد اما در این سند مشخص نشده که آیا حماس با اسرائیل توافق خواهد کرد یا نه، با این حال این سند باز هم به منزله تحولی بزرگ در این بعد محسوب می‌شود. اکنون اسرائیل از طرحی که ارائه کرده تنها به دنبال آن است که این طرح شامل کشورهای عربی و فلسطینی‌ها باشد. حماس باید در تشکیلات خودگردان فلسطین مشارکت کند و عربستان تنها با تشکیلات خودگردان روابط خواهد داشت و اینکه عربستان تنها با حماس و یا جنبش جهاد اسلامی به تنهایی ارتباط داشته باشد، مساله‌ای نیست که من تاکنون در کشور دیده باشم و این روال و حتی کمک‌رسانی‌ها به حماس از طریق تشکیلات خودگردان خواهد بود.

عشقی درباره اینکه آیا نزدیکی عربستان و اسرائیل به دلیل وجود دشمنی مشترک میان دو طرف یعنی ایران است، گفت: این مساله یک توافق نبوده بلکه یک بستر است و این شرایط و بسترها هستند که این امر را موجب شده‌اند. دشمنی با ایران دو زاویه و بعد دارد یک زاویه اسرائیلی و یک زاویه عربستانی. بعد عربستانی‌ از بعد اسرائیلی آن متفاوت است، دشمنی اسرائیل با ایران در این است که ایران می‌خواهد اسرائیل از صحنه جهانی حذف شده و نابود شود اما دشمنی عربستان با ایران به این دلیل است که "ایران می‌خواهد امنیت عربستان را مختل سازد." عربستان نمی‌گوید که حاضر است با شیطان برای حفظ خود هم‌پیمان شود تا زمانی که بتواند از خود حفاظت کند انگیزه و دلیلی برای هم‌پیمانی با هیچ انسان و یا شیطانی نمی‌بیند. پس از روند صلح و عادی سازی روابط ارتباطات میان ریاض و تل‌آویو براساس منافع مشترک و اصل مقابله به مثل خواهد بود.

عشقی در پایان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا عربستان به دنبال طرفی نظامی و قوی‌تر از ایران برای هم‌پیمانی با آن مانند اسرائیل است یا نه گفت: در واقع طرف قوی‌تر از اسرائیل، آمریکاست و به همین دلیل عربستان با آن هم‌پیمان شده است.