کانال های دیپلماتیک بین ایران‌ و آمریکا به در بسته خورد؟

به گزارش نامه نیوز اظهارات چند روز اخیر مقامات ایران و آمریکا نشان می دهد دو کشور قرار نیست در مسیر دیپلماسی قرار بگیرند یا حداقل تلاش ها در این زمینه تاکنون بی ثمر بوده است، موضوعی که می تواند آینده برجام و روابط میان دو کشور را در فضایی غیرقابل پیش بینی و ریسک پذیر قرار دهد.

از دو هفته پیش به نظر می رسید که سناریویی در روابط ایران و آمریکا در جریان است، وزیر خارجه عمان به تهران آمد تا بازهم حدس و گمان هایی درباره لابی های پشت پرده و محرمانه با میانجگری عمان بر سر زبان ها بیفتد، موضوعی که در ادامه از سوی رسانه های غربی پیگیری شد، رسانه های غربی از نیویورک تایمز تا فارن پالیسی با تحسین و برشمردن ویژگی های مثبت کانالی که میان ظریف و جان کری در 3 سال اخیر در جریان بود خواستار ایجاد کانال جدیدی در دولت ترامپ برای گفت وگو با تهران شدند تا جایی که نیویورک تایمز از تیلرسون وزیر خارجه آمریکا خواست تا گوشی را بردارد و با ظریف تماس بگیرد.

ظریف وزیر خارجه کشورمان برای شرکت در نشست شورای خارجی واشنگتن عازم آمریکا شد تا جنب و جوش ها در این زمینه تشدید شود و در شرایطی که ظریف و تیلرسون تاکید می کردند هیچ ارتباطی میان این دو وجود ندارد اما احتمال دیپلماسی در آینده را نیز رد نمی کردند.

در این بین نخستین دیدار دوجانبه میان هیات ایرانی و آمریکایی در دولت ترامپ در وین جمعه گذشته برگزار شد، در این دیدار عراقچی و روانچی به عنوان معاونان شریف و روسای هیئت ایرانی در نشست مشترک برجام با معاون رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا دیدار و گفت وگو کردند.

این دیدار از آن جهت مهم بود که برخی رسانه ها از پیشنهاد برگزاری این دیدار از سوی طرف آمریکایی خبر داده بودند. با این حال عراقچی جزئیات این دیدار را اینگونه روایت می کند: با هیات آمریکایی نیز طبق معمول دیدار دو جانبه‌ای داشتیم. معمولا بیش‌تر اشکالات مربوط به اجرای برجام،  مربوط به هیات آمریکایی است،‌ از این رو ما با طرف آمریکایی تمام مسائل را مرور و مطرح کرده‌ایم. در این جلسه تمام مواردی که به نقض عهد، بد عهدی،‌ تاخیر و تعلل از سوی آمریکایی‌ها بود را ذکر کردیم. آنها توضیحاتی را ارائه کردند،‌ البته از نظر ما این توضیحات قابل قبول نیست و نتیجه مباحث را به تهران منتقل می‌کنیم.

عراقچی با اشاره به اینکه همچون روال گذشته از فرصت دیدار با آمریکایی‌ها استفاده کردیم و از بعد مسائل انسانی به موضوع ایرانیانی که توسط آمریکا در این کشور یا در کشورهای دیگر به جرم واهی همچون دور زدن تحریم‌ها دستگیر شده‌اند، پرداختیم، افزود: اخیرا افرادی جدید از ایرانیان در کشورهای مختلف به درخواست آمریکایی‌ها دستگیر شده‌اند. این موارد را منتقل کردیم. اعتراض کردیم و خواهان آزادی آنها شدیم.

در این بین اما به نظر می رسد در روزهای اخیر تلاش ها برای ایجاد این کانال به در بسته خورده است، و سلسله اظهارنظرهایی متفاوت در خصوص آینده برجام از سوی مقامات دو طرف عنوان می شود.

رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا، ظریف وزیر خارجه کشورمان، عباس عراقچی رئیس هیئت ایرانی در کمیسون مشترک برجام در کنار ولایتی و کمال خرازی کسانی بودند که در یکی دو روز اخیر اظهارات متفاوتی از قبل درباره برجام عنوان کردند، اظهاراتی که بیانگر آن است که زمین بازی ممکن است تا اندازه زیادی در شرف تغییر است.

رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا در توییتر خود این جمله را نوشت، خلاصه برجام،مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل، این اظهار نظر هنوز در فضای مجازی دست به دست نشده بود که دونالد ترامپ روز گذشته دست به تهدید مستقیم ایران زد و گفت که در صورت عدم آزادی شهروندا ن آمریکایی بازداشت شده در ایران عواقب بدی در انتظار تهران خواهد بود

تهدید ترامپ برای آزادی زندانیان آمریکایی در ایران در حالی است که یک سال پیش در نتیجه دیپلماسی میان ایران و آمریکا تعدادی از شهروندان بازداشت شده دو کشور آزاد شدند، ترامپ اما این روند را باج دهی واشنگتن به تهران خوانده بود و اکنون برای آزادی شهروندان خود دست به تهدید زده است.

کمال خرازی، وزیر خارجه اسبق کشورمان در گفت وگو با فرانس24 گفت که آمریکا اعلام می‌کند که به طور کامل به توافق هسته‌ای پایبند است مگر اینکه تصمیم دیگری اتخاذ کند. ما خودمان را برای زمانی که آمریکا بخواهد از توافق خارج شود،‌ آماده کرده‌ایم.

ولایتی یکی از اعضای نظارت بربرجام نیز روز گذشته درباره نقض عهدهای آمریکا در خصوص برجام گفت:‌ باید بعد از بازگشت آقایان ظریف و عرافچی به ایران نتیجه گفت‌وگوهای آنها را بشنویم و یک تصمیم مشترکی بگیریم. بدون تردید نقض عهد آمریکایی‌ها در خصوص برجام بدون پاسخ نخواهد ماند.

عراقچی که به وین رفته و در حاشیه نشست کمیسیون مشترک برجام با هیئت آمریکایی دیداری دوجانبه برگزار کرده بود نیز درباره بدعهدهی طرف آمریکایی این چنین گفت: ما گزینه‌های مختلفی در این ارتباط در دسترس داریم. برخی از این گزینه‌ها در متن برجام است و برخی از گزینه‌ها در دستورات مجلس،‌ شورای عالی امنیت ملی و مقام معظم رهبری وجود دارد و این‌ها همه ملاک ما خواهد بود. ما با توجه به منافع کشور و حقوق خودمان تصمیم می‌گیریم و حتما نسبت به همه بد عهدی‌ها واکنش لازم را در زمان و شکل مناسب خواهیم داشت.

به نظر می رسد که سیگنال های مثبتی درباره همکاری بر سر برجام از سوی گروه 1+5 شنیده نمی شود و روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و در پیش گرفتن خط مشی های تندروانه در قبال ایران این کشور را در مسیر ادامه سیاست های خصمانه و خارج از عقلانیت قرار داده است، باید منتظر ماند و دید که این رویه در نهایت چه سرنوشتی را برای برجام رقم خواهد زد.