رکوردشکنی یا شوآف در «ساعت 5 عصر»؟!
روزنامه آرمان با این مقدمه نوشت: رکوردهای بیشترین تماشاگر، بیشترین سانس در یک سینما، بیشترین سانس در کشور، بیشترین سانس فوق‌العاده بامدادی، بیشترین فروش اینترنتی و بیشترین فروش روز اول اکران یک فیلم در سینمای ایران، توسط «ساعت پنج عصر» به کارگردانی مهران‌مدیری شکسته شد.بیش از ۶۴هزار و ۳۳۰ نفر در کل کشور، در روز اول اکران «ساعت پنج عصر» به تماشای این فیلم در ۵۲۰ سانس نشستند. همچنین رکورد بیشترین تعداد سانس در یک سینما با ۵۴ سانس در یک سینما شکسته شد. از این نظر، فیلم مهران‌مدیری توانست رکوردهای قبلی درباره تعداد مخاطب در روز اول و همچنین سانس‌های اختصاص داده شده را از آن خود کند. علاوه بر این، «ساعت پنج عصر» که رکورد بیشترین فروش اینترنتی روز اول اکران یک فیلم را به‌دست آورده بود، توانست با مجموع فروش ۷۰۰میلیون تومانی، رکورد بیشترین فروش روز اول اکران فیلم‌ها را نزدیک به یکصد‌میلیون تومان افزایش دهد.
وقتی گیشه‌ها شلوغ می‌شوند
در چند سال گذشته با حمایت وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی، مدیریت قابل‌قبول معاونت سینمایی وزارت‌ارشاد و همچنین افتتاح پردیس‌های سینمایی باکیفیت بالا و امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب و نیز افزایش بهای بلیت شاهد اوج‌گیری سینمای کشور در گیشه‌ها بوده‌ایم.برای اثبات این ادعا کافی است نگاهی به فیلم‌هایی که در سال 1396 اکران شده‌اند و میزان فروش آنها بیندازید.فیلم«گشت ارشاد دو» با هنرنمایی حمید فرخ‌نژاد، پولاد کیمیایی و ساعد سهیلی و کارگردانی سعید سهیلی توانست به رقمی در حدود 20میلیارد تومان برسد، هرچند نقدهای فراوانی هم به این فیلم در طول جشنواره فجر و در برنامه«هفت»صورت گرفت که باعث ایجاد تنش‌هایی میان حمید فرخ‌نژاد بازیگر این فیلم و مسعود فراستی منتقد همیشه ناراضی برنامه هفت شد.رکورد دومین فیلم پرفروش را هم«نهنگ عنبر دو» سامان مقدم به‌دست آورد.تولیدکنندگان این فیلم نیز مانند«گشت ارشاد» در ادامه موفقیت اکران قسمت اول، به سراغ ساخت قسمت دوم رفتند.هرچند«نهنگ عنبر دو» نتوانست از نظر کیفی در حد قسمت اول خود باشد، اما با فروش حیرت انگیز 18 میلیاردی خود موفقیت بزرگی در گیشه به‌دست آورد.در این میان فیلم«خوب، بد، جلف» به کارگردانی پیمان قاسمخانی نیز توانست خود را به فروش 17میلیارد تومانی برساند.
کمدی بساز، پول دربیار!
نکته‌ای که در این میان حائز اهمیت است، وجه اشتراک تمام فیلم‌های فوق با یکدیگر یعنی«کمدی بودن» آنان است.این‌گونه به‌نظر می‌رسد که فیلم‌های کمدی همواره با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه شده‌اند و حتی اگر از استانداردهای لازم نیز برخوردار نباشند، باز هم شاهد صف طویل علاقه‌مندان در مقابل گیشه‌ها خواهیم بود.اگر بخواهیم مقایسه‌ای ساده انجام دهیم، فیلم‌هایی چون«ماجرای نیمروز»، «برادرم خسرو»، «رگ‌خواب»، «آباجان» و حتی «ویلایی‌ها» که برخی از آنها در جشنواره فجر جایزه‌های گوناگونی را نیز به خود اختصاص دادند، نشان از فاصله افتادن میان سلیقه مردم با فیلم‌های جدی است.
وقتی حواشی به ما کمک می‌کنند
اولین حاشیه این فیلم از اولین نشست مطبوعاتی آن و ماجرای سیگار کشیدن مهران‌مدیری در طول این نشست آغاز شد.اما مهران‌مدیری با حضور در برنامه«هفت» که با ملایمت عجیب مسعود فراستی همراه بود، در مورد عوامل این فیلم، نام«خشایار الوند»را به عنوان نویسنده(یا حداقل یکی از نویسندگان اثر) به زبان آورد اما زمانی که اولین پوستر این فیلم منتشر شد، خبری از نام الوند به عنوان نویسنده این اثر نبود.خشایار الوند در این باره می‌گوید: «تعجب می‌کنم که مهران‌مدیری در یک برنامه تلویزیونی نام بنده را به عنوان نویسنده این اثر معرفی می‌کند.فیلمنامه‌ای که آن را نوشته‌ام، بابت آن دستمزد گرفته‌ام اما در زمان آغاز تبلیغات متوجه می‌شوم که آقای مدیری نام خودش را به عنوان نویسنده درج کرده است، اگر حتی فیلمنامه تغییرات زیادی هم داشته باشد، بازهم حذف نام نویسنده اصلی اثر کار حرفه‌ای نیست.»
در این میان نباید از اکران خصوصی اما پر سر و صدای این فیلم نیز غافل شویم.اکران خصوصی این فیلم با حضور هنرمندانی چون حسین پاکدل، سیما تیرانداز، عاطفه رضوی، مهران غفوریان، امید حاجیلی، نرگس محمدی، امیرمهدی ژوله، سام نوری، فرهاد اصلانی، مهرداد صدیقیان، علی انصاریان، کمند امیرسلیمانی و... به اندازه کافی فضا را برای استقبال مردم از این اثر آماده کرد.
چرا «ساعت 5 عصر» در فروش موفق است؟
بدون تردید زمانی که نام سریال و برنامه کمدی در ایران به گوش کسی می‌رسد، ناخودآگاه او یاد هنرمندانی چون رضا عطاران، محسن تنابنده، پیمان قاسمخانی، رامبد جوان و در راس همه آنها«مهران‌مدیری» می‌افتد.مهران‌مدیری سال‌هاست که از برنامه«ساعت خوش» ورود خود به ژانر کمدی را اعلام کرده و در این سال‌ها با تولید برنامه‌ها و سریال‌های موفقی چون «جنگ 77»، «پاورچین»، «نقطه چین»، «شب‌های برره»، «مرد‌هزار چهره»، «قهوه تلخ» و «دورهمی» خودش را به عنوان یکی از موفق‌ترین هنرمندان عرصه طنز به کشورمان معرفی کرد.حال طبیعی است که مخاطبانی که این روزها چراغ سبز به فیلم‌های کمدی نشان می‌دهند، با حضور سردمدار این روزهای این ژانر برای اولین بار(در مقام کارگردان و نویسنده!) بر روی پرده نقره‌ای سر و دست شکسته و تمام رکوردها را جابه‌جا کنند.
همچنین حضور بازیگران موفقی چون سیامک انصاری(یار همیشگی مدیری)، آزاده صمدی و امیر جعفری بدون تردید می‌تواند به موفقیت این فیلم کمک بیشتری کند.مهران‌مدیری هنرمند باهوشی است، او به‌خوبی از نقاط ضعف فیلم خود آگاه است و به همین دلیل با حضور در اکران روزهای نخستین، سعی دارد که به فروش پر سر و صدای این اثر کمک کند و نقاط ضعف را در هیاهو و صدای بلند جمعیت، ساکت کند، ترفندی که در گذشته توسط فیلمسازان دیگری به کار گرفته شد و موفق بود.
تمجید پاکدل و ژوله از فیلم
هرچند فیلم مهران‌مدیری تنها چهار روز است که روی پرده سینما رفته و شاید نقد آن کمی زود باشد، اما در این مدت هنرمندان و منتقدان درباره این فیلم نقد جدی مطرح نکرده‌اند.الیکا عبدالرزاقی فیلم مهران‌مدیری را فیلمی خوش ساخت می‌داند و اعلام می‌کند که آن را پسندیده است
.امیر مهدی ژوله نیز در باره این فیلم می‌گوید: «از جمعه نمایش عمومی این فیلم آغاز شد. یک کمدی سرد و تلخ و دردناک.به سردی و تلخی و دردناکی روزگارمان... فیلمی یکدست وآبرومند با پلان‌ها و سکانس‌هایی که یقه مخاطب را ول نمی‌کنند و بازی‌هایی درجه یک.همان مدیری دغدغه‌مند این بار روی پرده سینما رفته است».حسین پاکدل چهره شناخته شده تئاتر، سینما و تلویزیون نیز درباره مهران‌مدیری و این فیلم می‌گوید: «همیشه باورم بود او در جعبه جادو یک پدیده است. اما فکر نمى‌کردم تا این درجه با اولین اثر سینمایى‌اش به ارتفاعى چنین بلند دست پیدا کند.
پنج عصر فیلمى است که آدم را شش‌دانگ درگیر مى‌کند. نمى‌توانى خودت را به‌دست فیلم ندهى، به‌خود مى‌آیى و مى‌بینى حسابى غرق شده‌اى در واقعیت‌هاى ملموسِ پیرامونى، سخت و دردناک، مضحک و خنده‌دار، با شخصیت اصلى چنان همراه و همدل مى‌شوى که خودت هم باور نمى‌کنى. اولین اثر مهران مدیرى او را از خودش جدا کرد و بر مدارى دیگر نشاند. هر چه از او مى‌دانید فراموش کنید.
مهران مدیرى دیگرى متولد شد. او فیلمى ساخته در قد و قواره سینماى مستقل امروز، سهل و ممتنع. خیلى سخت ولى به ظاهر ساده و بى‌ادعا. پنج عصر یک بند بازى ماهرانه بر لبه بایدها و نبایدهاى عادت شده است. فیلم که تمام شد دقیقا خودت را مى‌بینى که دارى خودت را مى‌بینى. در حقیقت ما در فیلم مهران مدیرى حسابى به خودمان مى‌خندیم، همان‌قدر که در خود مى‌گرییم.
فیلمش را باید دید، چندین و چندبار هم باید دید.» حال باید دید فیلم پر سر و صدای مدیری که شروعی طوفانی را رقم زده، تا چه اندازه می‌تواند در ادامه مسیر خود موفق باشد.هرچند تجربه ثابت کرده فیلم‌هایی که شروع خوبی در گیشه دارند، تا پایان این موفقیت را حفظ می‌کنند، حتی اگر فیلم کم‌وکاستی‌هایی داشته باشد.شاید آن روزی که مهران‌مدیری اعلام کرد در ساخت این فیلم تعجیل به خرج نداده و حتی اگر لازم بوده یک سکانس را بیست بار تکرار کرده، سطح توقع مخاطبان و منتقدان را بالا برد و از آنجایی که او معمولا انتقادها را بی‌جواب نمی‌گذارد، شاید به‌زودی شاهد اتفاقات حاشیه‌ای دیگری برای اولین فیلم سینمایی مهران‌مدیری در مقام کارگردان باشیم.
سعید قاضی‌نژاد
