معجزه «دست دادن» ظریف و الجبیر

به گزارش ایسنا، روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم در تحلیلی به قلم عبدالباری عطوان نوشت: وقتی که گفتیم عربستان سیاستش را تغییر داده است و در مقابل ایران و محورش سیاست باز در پیش گرفته است در حد طالع بینی و یا حدس و گمان نبود و دعوت محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان از مقتدی صدر برای سفر به عربستان و استقبال گرم از او این تغییر سیاست را تایید می‌کند. 

همچنین دست دادن محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و همتای عربستانی خود یعنی عادل الجبیر بر تغییر سیاست و موضع عربستان تاکید دارد، سیاستی که به جای مقابله و جنگ رسانه‌ای گفت‌وگو و دیپلماسی را در پیش گرفته است و چه بسا رخ دادن این رویدادها در چند روز پس از سفر پادشاه عربستان به مراکش و سپردن امور به ولیعهد معانی زیادی داشته باشد. 

نمی‌خواهیم درباره اتفاقات اخیر مبالغه کنیم. اما زمانی که دکتر محمد صالح بن طاهر بنتن، وزیر حج عربستان از رئیس سازمان حج و زیارت ایران دعوت کرد تا به عربستان برود و در مورد دلایل عدم حضور حجاج ایرانی برای انجام مناسک حج گفت‌وگو کنند؛ روشن بود که پادشاهی عربستان خواهان ایجاد روابط با ایران از این راه و یا راه های دیگر بود. 

تمام این مشکلات و سوء تفاهم هایی که باعث شد حجاج ایرانی سال گذشته به حج نروند برداشته شد، تمام شروط سفر حجاج ایرانی به عربستان لغو شد، روند گرفتن روادید از طریق سفارت سوئیس در تهران که حافظ منافع عربستان در ایران است تسهیل شد، مشکل تظاهرات ایرانیان علیه کفار و سرکشی‌های آمریکا حل شد و اخبار شبه تایید شده‌ای وجود دارد که عربستان قبول کرده است تا دیه‌های قربانیان فاجعه منا که حدود 460 ایرانی هستند را بپردازد، تمام این دستاوردها به وجود نمی آمد مگر اینکه در دو طرف و به خصوص عربستان انعطاف پذیری شکل گرفته باشد. 

تصاویر دست دادن عادل الجبیر و محمدجواد ظریف در حاشیه نشست فوق العاده وزرای خارجه سامان همکاری اسلامی در استانبول فورا در شبکه های اجتماعی متشر شد و خبرگزاریی رسمی ایران اعلام کرد که دو وزیر پس از دست دادن با یکدیگر گفت‌وگو کردند و به گرمی از همدیگر استقبال کردند طوری که همه را شگفت زده کردند و محمدجواد ظریف در واکنش به این خبر گفت که در عرف دیپلماسی این یک امر عادی است و همچنین من و آقای جبیر دوستی دیرینه‌ای باهم داریم. 

آری، دوستی دیرینه وجود دارد اما بیش از سه سال این دوستی منجر به هیچگونه دست دادن نشد. زیرا روابط ایران و عربستان تیره بود و تا درجه تهدیدهای مستقیم رسید و پس از حمله به سفارت عربستان در تهران روابط این دو کشور قطع شده بود. 

به نظر من اگر پادشاهی عربستان در ریاض به عادل الجبیر چراغ سبز نشان نمی داد و خواهان از بین بردن تنش‌ها با ایران نبود عادل الجبیر در جلوی دوربین‌ها با آقای ظریف دست نمی داد و هرکس چیزی جز این می گوید عربستان و چگونگی تصمیم‌گیری هایش را نمی داند. 

سوالی که مطرح می شود این است که آیا اتخاذ این سیاست باز از سوی عربستان در مقابل ایران و رهبران شیعه عراقی ارتباطی با بحران قطر دارد؟ 

سوال دیگر نیز به وجود می آید که آیا این دست دادن می تواند مقدمه‌ای برای دست دادن محمد بن سلمان و عبدالملک حوثی، رهبر جریان انصار الله یمن باشد و جنگی که به مدت دو سال و نیم در جریان است پایان یابد و به صلح منجر شود؟ 

برای این دو سوال جواب فوری نداریم و برای یافتن جواب صبر می کنیم. اما اتفاقاتی که رخ داد بسیار مهم هستند و چه بسا در آینده روابط این دو کشور خوب شود و برجنگ سوریه تاثیر بگذارد و دو طرف درک کنند گفت‌وگو و تفاهم کم هزینه ترین راه است. 

در پایان از انتفاضه اقصی تشکر می کنم که باعث به وجود آمدن این معجزه شد.