ردگیری نشانه‌های تمایل آل سعود به بهبود روابط با ایران

به گزارش «انتخاب»؛ می توان برخی از این نشانه ها را در گزارشی مشاهده کرد که اخیرا منتشر شده و تأکید وزیر امور خارجه ایران محمد جواد ظریف را نشان می دهد مبنی بر این که دیپلمات های ایران و عربستان پس از پایان مراسم حج با یکدیگر دیدار خواهند کرد. این خبر پیش از این از زبان قاسم الاعرجی، وزیر کشور عراق بیان شد. وی تصریح کرده بود عربستان سعودی از کشورش درخواست میانجی گری میان ریاض و تهران را داشته است و این که ایران با این درخواست برخورد مثبتی داشته است و عربستان وعده داده است به شرط های ایران پاسخ مثبت دهد.

با وجود این که طرف های مسئول در دو کشور این خبر را تکذیب کردند اما تحرک دیپلماتیک ادامه پیدا کرد و ریاض پس از استقبال از حیدر العبادی، نخست وزیر و الاعرجی از یکی از رهبران شیعه عراق یعنی مقتدی صدر میزبانی کرد. همچنین عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در حاشیه نشست سازمان همکاری اسلامی در استانبول با یکدیگر دست دادند و تلویزیون ایران اعلام کرد الجبیر کسی بوده که در سلام کردن پیش دستی کرده است و به ظریف نزدیک شد و با وی احوال پرسی کرده است.

روسیه در این میان نقش کشور مبتکر در نزدیک شدن ایران و عربستان به یکدیگر را ایفا می کند و به گزارش رسانه های روسیه، وزارت امور خارجه این کشور از تهران و ریاض برای شرکت در نشستی مشترک با حمایت و میانجی گری مسکو دعوت به عمل آورده است.

برای چنین تحولی، علل داخلی و خارجی بسیاری وجود دارد. در سطح داخلی آنچه بیشترین اهمیت را برای رهبری کنونی عربستان دارد به سرانجام رساندن طرح وراثت ولیعهد محمد بن سلمان است و این مسئله نیازمند کاهش کانون های تنش در داخل عربستان سعودی و در مرزهای این کشور است و در این دو مورد ایران تأثیر زیادی دارد. در این راستا تهران نیز به نظر می رسد محتاطانه عمل می کند.

اما در مرزهای یمن مسئله قابل توجه این است که حوثی ها کسانی که در هفته های اخیر در موارد بسیاری به ایجاد تنش علیه عربستان سعودی اقدام کردند؛ اکنون نسبت به تغییر موضع متحدشان رئیس جمهور سابق علی عبدالله صالح علیه خود نگرانی شدیدی دارند و چنانچه این مسئله در عمل صورت گیرد بدون آگاهی یا موافقت تلویحی این کشور [عربستان] با آن نمی تواند باشد.

نشانه های بده و بستان عربستان - ایران به میدان سوریه نیز کشیده شده است. در این کشور شاهد تغییر مشهودی در موضع عربستان در قبال "هیئت عالی مذاکرات" مخالفان بودیم که از این هیئت خواست درهای خود را به روی به اصطلاح مخالفان سوری مسکو و قاهره بگشاید که به نظام سوریه نزدیک تر هستند و آمادگی بیشتری برای پذیرش ادامه حضور بشار اسد در حکومت دارند.

نمی توان نشانه های نزدیک شدن مواضع ایران و عربستان به یکدیگر را از موضع آمریکا در منطقه جدا کرد، به این ترتیب که سر و صدای فراوانی که در خلال سفر رئیس جمهور دونالد ترامپ در ماه می در زمینه مقابله با ایران به راه افتاد به سرعت برای بیدار کردن تمام منطقه به منظور مقابله بزرگ با قطر، کاهش پیدا کرد.

این گونه بود که کوه غرید و موش زایید و غوغای درگیری بزرگ با ایران به شبکه به اصطلاح کشورهای محاصره کننده [قطر]، طرح های غیر قابل اجرا درباره مسئله فلسطین، سخن گفتن از قراردادهای آزمایشی با شرکت های آمریکایی، ایجاد خطوط جدید درگیری در یمن، سوریه و لیبی به همراه تنش بیشتر در قبال جنبش های سنی اسلامگرا، فروکش کرد.

در ورای این خطوط نقش امارات در تمام آنچه اتفاق می افتد به تدریج نمایان شد؛ به این ترتیب که در ورای سخنرانی های شدید اللحن علیه ایران خطوط تجاری عظیم و باز با این کشور وجود دارد و در ورای جنگ علیه حوثی ها تجزیه جبهه رئیس جمهور یمن منصور عبد ربه هادی و روی کار آوردن آرام رئیس جمهور برکنار شده علی صالح وجود دارد و و در ورای درگیری با نظام سوریه خطوط حل و فصلی در حال آشکار شدن است که باقی ماندن بشار اسد را می پذیرد... به اختصار بازگردادن نظام قدیم عربی با نمادهای سابق آن و پایان دادن کامل به هرگونه اعتراض و مخالفتی علیه آن.

تمام این ها این نزدیک شدن عربستان سعودی به ایران را تفسیر می کند.