چراترامپ باتوافق هستهای ایران مخالف است؟
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از فارنپالسی تعداد توافقهایی که به اندازه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برای امنیت ملی آمریکا حائز اهمیت هستند بسیار کم است. برجام که با نام توافق هستهای نیز شناخته میشود برنامه هستهای ایران را محدود و بازرسیهای سرزده از تاسیسات هستهای این کشور را ممکن میسازد. این توافق در دستکم یک دهه آینده ازوقوع جنگ در خاورمیانه و از دستیابی ایران به بمب هستهای جلوگیری میکند.
اما بر کسی پوشیده نیست که «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا از این توافق متنفر است. تعداد زیادی از منتقدان این توافق درتلاشند تا به دولت آمریکا برای خلاص شدن از آن کمک کنند. آنها رویکردی را پیشنهاد میدهند که در آن ترامپ نباید پایبندی ایران به توافق هستهای را تایید کند و نباید بلافاصله تحریمهای هستهای بر ایران اعمال کند. از نظر این منتقدان آمریکا باید تمام بخشهای اقتصاد ایران را با استفاده از تحریمهای شدید غیرهستهای تحت فشار قرار دهد. با اینکه هدف صوری این افراد اجرای برجام و مقابله با رفتارهای نامناسب ایران اعلام شده، هدف واقعی آنها فروپاشی این توافق است. آنها قصد دارند تا جای ممکن ایران را تحت فشار قرار دهند تا این کشور از توافق کنارهگیری کند.
برخی از افراد بدبین به این توافق مخالفتشان را به صراحت نشان میدهند. برای مثال، اخیراً «جان بولتون»، سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل متحد یک یاداشت ریاستجمهوری منتشر نشده را که راهی برای خلاص شدن جامعه بین المللی از توافق هستهای ایران نشان میداد، منتشر کرد.
در این گزارش آمده است: مطمئناً توافق ایران کامل نیست و نقصهای آن باید مشخص شوند. اما اگر ترامپ به توصیههای این منتقدان عمل کند نتیجه آن کاملاً روشن است: نفوذ و جایگاه آمریکا برای دستیابی به یک توافق بهتر تضعیف میشود. همچنین چنین تصمیمی با گذشت زماناحتمال رویارویی نظامی و هستهای مستقیم ایران و آمریکا را تقویت میکند.
خبر خوش این است که چندین نفر از منتقدان سرسخت ایران از جمله «درک هاروی»، عضو سابق شورای امنیت ملی آمریکا، «ازرا کوهن-واتنیک»، مدیر ارشد برنامههای اطلاعاتی شورای امنیت ملی آمریکا و از همه مهمتر «استیو بنن»، استراتژیست ارشد کاخ سفید به تازگی دولت ترامپ را ترک کردهاند. و اما خبر بد این است که یکی از منتقدان این توافق همچنان در دولت باقی مانده است و او کسی نیست جز دونالد ترامپ.
ترامپ در ماه اکتبر باید تصمیم بگیرد که پایبندی ایران به برجام را تایید کند یا نه. نتیجه این تصمیم نقطه عطفی در روابط آمریکا با بیشتر کشورهای جهان خواهد بود.
اگر دولت ترامپ از برجام خارج شود دیگر کشورها و شرکتها با توجه به منافع خودشان به این تصمیم واکنش نشان میدهند. برخی از این شرکتها به این دلیل که به بازارهای آمریکا وابسته هستند مجبور میشوند علیه ایران عمل کنند و منافعشان در ایران را رها کنند. همچنین منافع ملی برخی از کشورها نیز به همکاری نزدیک با آمریکا بستگی دارد. برای مثال ژاپن و کره جنوبی برای حفظ حمایت آمریکا در مقابل تهدید کره شمالی مجبورند تحریمهای آمریکا علیه ایران را بپذیرند.
کشورها و شرکتهای دیگر راه متفاوتی را انتخاب خواهند کرد. برخی کاملا با کارشکنی آمریکا در برجام مخالف هستند. چین یکی از کشورهایی است که از تحریمهای آمریکا علیه ایران حمایت نخواهد کرد چون در جهت منافع ملی آن نیست.
یک نتیجه محتمل این است که آمریکا در پی خروج از برجام منزوی شود و ایران، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها ممکن است این توافق را حفظ کنند. به نظر میرسد در صورتیکه آمریکا از توافق هستهای ایران خارج شود تهران میتواند همچنان در اجرای آن با اتحادیه اروپا و دیگر کشورها همکاری کند.
در پایان گزارش آمده است: این نهایت بیمسئولیتی دولت ترامپ است که در حالیکه موشکهای کره شمالی از آسمان همپیمانانش میگذرند و با مشکلات امنیتی زیادی روبرو است، از توافق هستهای ایران هم خارج شود. خروج از برجام یا متقاعد کردن ایران برای خارج شدن از آن تنها مشکلات آمریکا در خاورمیانه و دیگر مناطق را افزایش میدهد.