نشریه وایر: تهران به محور اصلی تحولات آینده خاورمیانه تبدیل می‌شود

به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ پایگاه اینترنتی نشریه وایر در گزارشی نوشت: ایران و آمریکا یک بار دیگر در یک دوره خطرناکِ تقابل قرار گرفته‌اند. «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، به دنبال بهانه‌ای است تا توافق هسته‌ای را که ژوئیه 2015 در دوره «باراک اوباما»، رئیس جمهور پیشین، حاصل شد، لغو کند. این موضوع در روابط مخدوش ایران و آمریکا تنش جدیدی بوجود می‌آورد.

وایر در ادامه نوشت: تلاش آمریکا برای تحت نظر داشتن ایران و یا حفظ منافع واشنگتن در خاورمیانه، بستر پیدایش تنش‌های فراوانی از قبیل به راه افتادن یک تقابل نظامی، دیپلماتیک و یا تحریم‌های اقتصادی جدید و انزوا برای ایران را فراهم می‌کند. با این وجود، ایران در سال‌های اخیر قدرت بیشتری به دست آورده و قدرت نفوذ خود را در منطقه خلیج (فارس) و شام بیش از هر زمانی گسترده کرده است.

یک گزارش انگلیسی در سال 2015 اعلام کرده بود رئیس جمهور ایران بودجه سالانه حدودا 19.8 میلیون دلار برای بخش امنیت سایبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نظر گرفته است. علاوه بر آن، تجهیزات نظامی ایران بسیار توسعه یافته و دارای بازارهای منطقه‌ای در عراق، سوریه و لبنان است. نیروهای سپاه انقلاب اسلامی هم‌اکنون قادر به اجرای پروژه‌های گسترده‌ای در منطقه هستند؛ پروژه‌هایی از قبیل ارائه مشاوره‌های نظامی، اعزام نیروهای داوطلب و آموزش حرفه‌ای آنها برای کمک به دولت عراق و سوریه بخشی از توانمندی‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است.

تهران در ژوئن سال جاری میلادی، برای نخستین بار چند موشک میان برد به سمت تروریست‌های داعش در سوریه شلیک کرد. این کشور در حوزه ساخت و آزمایش موشک‌های بالستیک دور برد نیز موفق بود و تولیدات نظامی بسیاری از قبیل تانک‌های جنگی، پهپاد، زیردریایی و قایق‌های جنگی را نیز بومی‌سازی کرده است. نخست وزیر اسرائیل نیز اخیرا مدعی شد ایران در سوریه و لبنان دارای کارخانه‌های ساخت موشک است.

نشریه وایر در ادامه این سوال را مطح کرد: ایران چگونه توانست تا این اندازه قدرت نفوذ خود را گسترش دهد؟

سپس در پاسخ مدعی شد: آمریکا به طور غیر مستقیم در این ماجرا دخیل بوده است. آمریکا در سال 2003 عراق را به اشغال خود درآورد که نقطه عطفی برای ایران بود. در حالیکه «جرج دبلیو بوش»، رئیس جمهور وقت آمریکا، مبارزه با ترور را بهانه این اشغال قرار داده بود، ایران بزرگترین بهره را از ماجرا برد. کشور شیعه ایران دو دشمن اصلی داشت: نخست، حکومت سنی و تحت حمایت سعودیِ طالبان در افغانستان و دوم رژیم صدام در عراق. با تهدیدات مداوم جرج بوش مبنی بر تغییر حکومت در افغانستان و عراق، خطر حمله به ایران در دو جبهه شرقی و غربی به شدت کاهش یافت. اشغال عراق به وسیله نیروهای آمریکایی حتی ایران را تشویق به توسعه برنامه هسته‌ای کرد.

وایر در ادامه این گزارش به تقویت قدرت ایران اشاره کرد و نوشت: استراتژی ایران در افزایش قدرت، تمرکز بر روی همبستگی شیعیان و در کنار آن، عمل به فرموده مقام معظم رهبری این کشور درباره «اقتصاد مقاومتی» است.

در ادامه این مطلب آمده است: در جریان جنگ ایران و عراق (سال‌های 1980 تا 1988) رژیم سنی صدام از سوی آمریکا و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس حمایت می‌شد و صدمات زیادی به اقتصاد ایران وارد کرد. از آن زمان ایران سیاست و اقتصاد قدرتمندی را پایه گذاشت و با شیعیان عراق رابطه خوبی برقرار کرد تا هرگونه تهدید احتمالی از جانب عراق را در آینده، خنثی کند. این سیاست جواب داد و در سال 2010، حزبی شیعه در عراق به پیروزی رسید و اکنون نیز شیعیان بر بغداد حکومت می‌کنند.

هنوز زمان زیادی از اشغال عراق بوسیله آمریکایی‌ها نگذشته بود که بهار عربی و جنگ داخلی در سوریه رخ داد، این وقایع نیز فرصت‌های خوبی را در اختیار ایران قرار داد. تهران به صراحت از دولت «بشار اسد»، رئیس جمهور سوریه، حمایت کرد و پشتیبانی خوبی به نیروهای شیعه حزب‌الله لبنان، که از دوستان و متحدان قدیمی ایران محسوب می‌شوند و در سوریه به نفع اسد در حال جنگ هستند، ارائه داد.

در همین زمان، گسترش تعداد گروه‌های تروریستی مانند داعش، نقش پررنگی به ایران در خاورمیانه بخشید. در نتیجه آن، ایران به طور وسیع‌تری نقش مدافع مسلمانان شیعه را در اختیار گرفت. حتی از این بیشتر، زمانیکه روسیه در سال 2015 بطور مستقیم در جنگ داخلی سوریه دخالت کرد، مسکو و تهران در یک استراتژی واحد قرار گرفتند که نیروی قدرتمندی علیه اتحاد آمریکا- عربستان شکل داد.

ایران در ماجرای قطع روابط دیپلماتیک عربستان با قطر نیز، جانب قطر را گرفته و به خوبی مایحتاج دوحه از قبیل مواد خوراکی را تامین کرد.

وایر در بخش پایانی این گزارش به اقتصاد مقاومتی در ایران اشاره کرد و نوشت: اقتصاد مقاومتی، یک استراتژی دفاعی در ایران به حساب می‌آید تا در مقابل تحریم‌های بین‌المللی ایستادگی کند. اقتصاد مقاومتی برای مقابله با آسیب‌های تحریم‌ اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا در ایران اجرا می‌شود و به این کشور کمک می‌کند تا با تولیدات داخلی، توسعه اقتصاد دانش‌بنیاد و ارتقاء بخشیدن به تولیدات صنعتی و فناوری در برابر شوک‌های اقتصادی جهانی توان مقاومت بیشتری داشته باشد. یکی دیگر از مزایای اقتصاد مقاومتی، کاهش وابستگی اقتصاد ایران به نفت و گاز است؛ دو منبعی که تاکنون بخش اصلی اقتصاد ایران را تشکیل داده‌اند.

به لطف این تلاش‌ها، تهران به طور مستقیم امیدهای آمریکا را برای ایجاد یک منطقه حامی واشنگتن، دسترسی ایمن به منابع نفتی حوزه خلیج فارس و دفاع از متحدان سنتی عرب به چالش می‌کشد.

ایران می‌خواهد آمریکا دست‌کم اگر به طور کامل از منطقه نمی‌رود، حضورش را در خاورمیانه محدود کند. ایران حضور پایگاه‌های نظامی آمریکا و نیروی دریایی این کشور را در محدوده خلیج فارس، کاملا ناپذیرفتنی می‌داند. این موضوع به یکی از نگرانی‌های اصلی متحدان آمریکا -که وابستگی زیادی به تجهیزات نظامی این کشور دارند و برای تامین امنیت خود نیازمند همکاری واشنگتن هستند- تبدیل شده است.

در طرف دیگر، افزایش قدرت نفوذ ایران، مقامات اسرائیلی و سعودی را به شدت نگران و عصبی کرده است. اقدامات حزب‌الله، خشم اسرائیل را برانگیخته و حمایت آمریکا از معارضان بشار اسد را نیز بی‌اثر کرده است.

عربستان، موقعیت برتر ایران را در سوریه و عراق یک شکست بزرگ برای خود در منطقه می‌داند. عربستان همواره ایران را به دخالت در امور کشورهای عربی و تلاش برای رسیدن به هژمونی در منطقه متهم می‌کند.

ایران در اعتراض به تحریم‌های آمریکا، امروز بیش از هر زمانی می‌تواند بر تکمیل برنامه موشک‌های بالستیک خود مصمم باشد. ادامه یافتن و تشدید تنش‌ها میان تهران و واشنگتن می‌تواند سناریو تقابل نظامی را تقویت کند.

وایر در پایان نوشت: هرچه پیش آید، این نکته واضح است که ایران در حال تبدیل شدن به بازیگر اصلی در آینده تحولات خاورمیانه است.