خروجی بعدی از اتحادیه اروپا اتریش است؟
به نوشته روزنامه گاردین حزب محافظهکار مردم توانست در انتخابات اتریش پیروز انتخابات شود و سباستین کورتز ۳۱ ساله صدراعظم بعدی این کشور لقب بگیرد. آنها در این انتخابات با ۷/ ۳۱ درصد آرا اول شدند و پس از آنها سوسیال دموکراتها با ۲۷ درصد آرا قرار گرفتند که تاکنون قویترین حزب در پارلمان اتریش بود. در جایگاه سوم و با ۲۵ درصد آرا نیز حزب آزادی اتریش قرار دارد که یک حزب راستگرای پوپولیست است.
بازنده بزرگ انتخابات اتریش حزب سبزها بود که در این انتخابات فقط ۸/ ۳ درصد آرا را کسب کرد و از آنجا که در اتریش برای ورود به پارلمان یک مانع ۴ درصدی وجود دارد، این حزب احتمالا این بار در پارلمان اتریش نمایندهای نخواهد داشت. اما دو حزب لیبرال NEOS با ۱/ ۵ درصد و حزب PILZ که انشعابی از حزب سبزهاست با ۳/ ۴ درصد در پارلمان آینده نمایندگانی خواهند داشت. کارزار انتخاباتی در اتریش این بار کاملا تحتتاثیر موضوع مهاجران و پناهجویان بود و بسیاری از ناظران آن را کارزاری «کثیف» ارزیابی کردند. کار بهجایی کشید که دو حزب بزرگ محافظهکار و سوسیال دموکرات اتریش علیه یکدیگر شکایت کردند.
سباستین کورتز، وزیر امور خارجه کنونی اتریش از حزب محافظهکار از ماهها پیش در نظرسنجیها برنده این انتخابات معرفی شده بود. این سیاستمدار ۳۱ ساله وعده داده بود که در صورت پیروزی، سیاست سختگیرانهای در قبال مهاجران در پیش خواهد گرفت و آن را تقریبا به صفر درصد خواهد رساند. هاینتس کریستیان اشتراخه، رهبر حزب راست پوپولیست نیز گفته بود که اتریش باید برای حفظ منافع ملی خود درباره پناهجویان، سیاستی مانند چهار کشور لهستان، چک، مجارستان و اسلواکی در پیش بگیرد. همچنین حزب راست پوپولیست و افراطی اتریش مدعی است که کورتز با دزدیدن شعارهای ضدمهاجرتی آنها توانسته پیروز انتخابات شود. دولت اتریش ائتلافی از دو حزب سوسیال دموکرات و محافظهکار بود که بهدلیل اختلافات شدید در ماه مه سال جاری فروپاشید و این امر انتخابات زودهنگام را در دستور کار قرار داد. اکنون انتظار میرود دولت آینده را ائتلافی از دو حزب محافظهکار و راست پوپولیست تشکیل دهد. در صورت تحقق این امر انتظار میرود که سیاست اتریش نه تنها در قبال اصلاحات اتحادیه اروپا، بلکه همچنین در موضوع پناهجویان تغییر بنیادی کند.
این برای نخستینبار در تاریخ انتخابات اتریش است که دو حزب با گرایشهای راست توانستهاند تعداد صندلیهای خود را همزمان در پارلمان بالا ببرند. حالا حزب محافظهکار مردم باید با حزب دولت ائتلافی تشکیل دهد که از سوی اعضای نازی و گشتاپو پایهگذاری شده است. منتقدان میگویند برنامه انتخاباتی کورتز که شامل پایین آوردن مالیات و سختگیری علیه مسلمانان بوده در واقع یک مدل نرمتر از برنامه کاری راستهای پوپولیست است.
به گفته ناظران در کشورهای اروپایی موضوع پناهجویان موجب شده مردم به سیاستهای ضدمهاجرتی رای بدهند. در انتخابات آلمان نیز برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، راستهای افراطی توانستند وارد پارلمان شوند و یک اقلیت قوی تشکیل دهند. این تحولات در اتریش درحالی رقم میخورد که کمتر از یک سال پیش در اتریش نوربرت هوفر، یکی از راستهای افراطی در انتخابات ریاستجمهوری از سوی کاندیدای سبزها یعنی آلکساندر وان در بلن مغلوب شد.
انتخابات اخیر نیز با به بنبست رسیدن ائتلاف حزب سوسیالیست و حزب محافظهکاران زودهنگام برگزار شد.
درحالیکه از نظر حساب و کتاب هنوز امکان همکاری بین دو حزب محافظهکار و سوسیالیست وجود دارد اما در چند وقت اخیر لفاظیهای دو طرف علیه یکدیگر موجب شده احتمال همکاری بین این دو حزب بسیار ضعیف شود. هر چند هنوز کورتز سخنی از ائتلاف آینده نزده است اما احتمال داده میشود با توجه به اینکه کورتز از جانب سوسیالیستها متهم به «بازی کثیف انتخاباتی» شده است، او مایل به همکاری با حزب آزادی، یعنی حزب پوپولیست افراطی شود.
چرا گردش به راست؟
مهاجرت از مهمترین مسائل مطرح در این انتخابات بود. بحران مهاجران در اروپا در سال ۲۰۱۵، سباستین کورتز را واداشت تا در حزبش سیاستهای راستگرایانه بیشتری را در پیش بگیرد. او رایدهندگان محافظهکار و دست راستی را هدف گرفت و به آنها وعده داد راههای اصلی مهاجرت به اروپا را ببندد، کمکهای مالی به پناهجویان را محدود کند و پرداخت کمک به پناهندگان را منوط به حضور پنج سالهشان در اتریش کند.
ناظران سیاسی اتریش، گردش به راست حزب مردم را نتیجه اقبال از حزب آزادی میدانند. نامزد حزب آزادی در انتخابات ریاستجمهوری که سال پیش در اتریش برگزار شد با اختلاف کمی باخت. نتایج آن انتخابات گویای نارضایتی از مهاجرت مردمی از خاورمیانه و شمال آفریقا به اتریش بود. حزب آزادی، از کورتز گله دارد که سیاستهای آنها را دزدیده است. نامزد آنها در انتخابات اخیر سباستین کورتز را یک «حقهباز» معرفی کرده است. در اتریش پست ریاستجمهوری بیشتر تشریفاتی است و این صدراعظم است که قدرت را در دست دارد.
صدراعظم جوان کیست؟
در سال ۲۰۱۳ وقتی که سباستین کورتز ۲۷ سال سن داشت وزیر خارجه اتریش شد. آن زمان او بهعنوان جوانترین وزیر خارجه اروپا معرفی شد. در ماه مه ۲۰۱۷ او رهبر حزب مردم شد. پیشتر او ریاست شاخه جوانان حزب را به عهده داشت و در شورای شهر وین هم عضو شده بود. به او «ووندرووتزی» لقب دادهاند که ترجمه آن میشود «کسی که روی آب راه میرود». سباستین کورتز، با رهبران جوان فرانسه و کانادا، امانوئل مکرون و جاستین ترودو، مقایسه میشود. یکی از شباهتهای سباستین کورتز با امانوئل مکرون این است که هر دو جنبشی با محوریت خودشان راه انداختند. سباستین کورتز سعی کرد نام جنبش خود را به نام «حزب مردم جدید» به اتریشیها عرضه کند.
حالا اما با پیروزی راستها در انتخابات اتریش این سوال پیش آمده است که آیا کورتز نیز بهدنبال برنامهای شبیه برگزیت است و اتریش نیز تمایل دارد از اتحادیه اروپا خارج شود. ائتلاف حزب مردم جدید با نئونازیها این سوال را پیش آورده است که آیا کورتز ممکن است تحتتاثیر عقاید افراطی پازل اتحادیه اروپا را ناقصتر کند. برخی میگویند هنوز کورتز سخنی در باب جدایی از اتحادیه اروپا نداشته است اما ممکن است تحتتاثیر همکاری با حزب آزادی مردم حاضر به اصلاحات مدنظر اتحادیه اروپا نشود و همین امر سرآغاز اختلاف اتریش با اتحادیه اروپا شود.