پاسخ ظریف به امکان تمدید توافق هسته‌ای و تاریخ انقضای برجام
ظریف در پاسخ به سوالی درخصوص امکان تمدید مدت زمان توافق هسته‌ای به منظور کاهش نگرانی‌های آمریکا گفت: «در اینجا دو مساله مطرح است؛ یکی اینکه مساله مدت زمان توافق هسته‌ای (تاریخ پایان محدودیت‌ها) بخشی از مذاکرات و بده‌بستان‌ها میان دو طرف بود.
اما مهم‌تر از آن اینکه چیزی به نام «بند انقضا» وجود ندارد. این توافق محدودیت‌هایی را تا مدت زمان مشخصی بر ایران وضع کرده است. پس از این مدت زمان، ایران نیز مشمول همان قوانینی می‌شود که سایر کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای از آن تبعیت می‌کنند؛ و آن نظام بازرسی (آژانس انرژی اتمی) است که همین امروز نیز وجود دارد. اگر آمریکا براساس توافق هسته‌ای به تعهدات خود عمل کند، آن وقت ۶ سال دیگر این بازرسی‌ها دائمی می‌شوند. این نظام شامل سخت‌ترین نوع بازرسی‌های سرزده‌ای است که می‌توان ایجاد کرد. در صورتی که آمریکا به تعهدات خود پایبند باشد، تا ۶ سال دیگر می‌توان این بازرسی‌ها را دائمی کرد. ایران همواره تحت محدودیت‌های ان‌پی‌تی باقی می‌ماند تا هیچ‌گاه سلاح هسته‌ای تولید نکند.
ایران تحت اقدامات نظارتی سختگیرانه پروتکل الحاقی قرار می‌گیرد، بنابراین توافق هسته‌ای هیچ بند انقضایی ندارد. برخی محدودیت‌ها علیه ایران به منظور اعتمادسازی طراحی شده بودند. ما معتقدیم اعمال آن محدودیت‌ها ضرورتی نداشت. وقتی می‌خواستیم مذاکرات را آغاز کنیم، در دو نقطه کاملا متفاوت قرار داشتیم. در جریان مذاکرات هسته‌ای، دو سال وقت خود را صرف مذاکره بر سر همین مسائل کردیم. دو سال مذاکره کردیم تا ببینیم برای این محدودیت‌های خاص و استثنایی چه مدت زمانی لازم است.» ظریف افزود: «ترامپ این‌طور القا می‌کند که ایران تا چند سال دیگر می‌تواند آزادانه سلاح هسته‌ای تولید کند. اما او اشتباه می‌کند. اول از همه، ایران توسعه سلاح‌های اتمی را در راستای منافع خود نمی‌بیند. اعتقادمان بر این است که همه ما باید به‌دنبال جهان عاری از سلاح‌های هسته‌ای باشیم و معتقدیم تسلیحات اتمی برای هیچ‌کس امنیت نمی‌آورد و ما نیز از این قاعده مستثنی نیستیم. این جنبه اصولی ماجراست.
از سوی دیگر ما معتقدیم سلاح‌های هسته‌ای، غیراخلاقی و خلاف ارزش‌های دینی ما است و این نیز جنبه اخلاقی ماجرا است. از دیدگاه حقوقی نیز ایران همواره در چارچوب ان‌پی‌تی با محدودیت روبه‌روست و همان طور که گفتم، اگر آمریکا مطابق توافق هسته‌ای عمل کند، تعهد ایران به پروتکل الحاقی تا ۶سال دیگر به تعهدی دائمی تبدیل می‌شود، یعنی در صورتی که آن زمان براساس برجام کنگره آمریکا تحریم‌های ایران را رسما لغو کند، مجلس ایران نیز پروتکل را تصویب خواهد کرد.» وزیر امور خارجه در واکنش به درخواست ترامپ از کنگره برای تصمیم‌گیری درخصوص توافق هسته‌ای تاکید کرد: «برجام توافقی دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست؛ بنابراین او (ترامپ) هر سیاستی که بخواهد اتخاذ کند، به خودش مربوط است.»
وزیر امور خارجه ادامه داد:« اما تا زمانی که آمریکا در چارچوب قوانین بین‌المللی عمل می‌کند، باید نه فقط به توافقی که دولت و رئیس‌جمهور آمریکا کشورشان را به آن متعهد کرده‌اند، بلکه فراتر از آن، به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد پایبند بماند.»
ظریف در پاسخ به سوالی درخصوص اینکه تیلرسون قبل از سخنرانی دیگر اعضای ۱+۵ را مطلع کرده بود، آیا با شما هم از روی ادب دیپلماتیک تماس گرفت و شما را مطلع کرد، تصریح کرد که تیلرسون با او تماسی نگرفته و انتظار چنین تماسی را هم، حتی به رسم ادب و احترام ندارد؛ چراکه دولت جدید آمریکا در رفتار خود با دیگران بویی از ادب نبرده است. او با اشاره به سخنرانی ترامپ گفت که هیچ چیز در این سخنرانی او را متعجب نکرده است، به جز ادبیات زشت و زننده او که درخور هیچ مقام رسمی نبود.
ظریف در پاسخ به سوالی درخصوص احتمال به خطر افتادن فروش هواپیما به ایران گفت: «بگذارید این موضوع را به شکل دیگری مطرح کنیم. اگر آمریکا جلوی فروش هواپیما به ایران را بگیرد، بخشی از برجام را نقض کرده است. اما ایالات‌متحده توافق هسته‌ای را از جنبه‌های مختلفی نقض کرده است، یکی از آنها تاخیر اوفک (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا) در صدور مجوز برای شرکت‌های مختلفی است که می‌خواهند با ایران معامله کنند. بوئینگ و ایرباس از جمله این شرکت‌ها هستند. بنابراین تاخیر بیشتر در صدور این مجوزها نقض برجام است، نه ناقض روح آن، بلکه در تضاد با متن این توافق است. روز جمعه ترامپ با سخنرانی خود متن توافق هسته‌ای را نقض کرد.
خبرنگار سی‌بی‌اس از ظریف پرسید چرا تلفن را برنمی‌دارد و در تماس با تیلرسون، همتای آمریکایی خود، با او در مورد طرحی جامع برای پایان دادن به نزاع و درگیری در منطقه صحبت نمی‌کند که وزیر امور خارجه پاسخ داد: بگذارید همین قراردادی که بسته‌ایم را اجرا کنیم تا ببینیم بعد از آن چه پیش می‌آید. چراکه اگر قرار باشد باز هم ۲ سال و نیم، یا بهتر بگویم ۱۳ سال، وقت خود را صرف بستن یک قرارداد کنیم و دولت بعدی آمریکا روی کار بیاید و بگوید «این قرارداد را دولت قبلی آمریکا منعقد کرده و آن دولت منافع ایالات‌متحده را در نظر نگرفته است»، آن وقت دیگر چه کسی حاضر می‌شود با آمریکا مذاکره کند؟ مذاکره بر مبنای حسن نیت نیازمند طرف مذاکره‌ای است که به حسن‌نیت پایبند باشد. من چنین چیزی (در آمریکا) نمی‌بینم.
وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به سوالی درخصوص امید ایران به بهبود روابط با دولت ترامپ گفت: «من معتقدم دولت ترامپ چشمان خود را به روی حقایق منطقه بسته است. ترامپ در شرف ورود به باتلاقی است که به منافع ملی آمریکا ضربه می‌زند و به‌دلیل اهمیت آمریکا به‌عنوان یکی از کنشگران عمده جهان، برای منطقه ما نیز مضر است. ما معتقدیم آمریکا و دولت ترامپ در شناخت منطقه خاورمیانه دچار یک اختلال ادراکی هستند و حتما باید این اختلال را رفع کنند. کافی است اظهارات ترامپ و دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اظهارات جمعه شب آنها را با یکدیگر مقایسه کنید و ببینید چه کسی باید خود را اصلاح کند.»
