آغاز عصر پسابارزانی در اقلیم کردستان عراق

به گزارش اقتصادنیوز ، پارلمان اقلیم کردستان روز گذشته جلسه فوق‌العاده‌ای را برای واگذاری اختیارات رئیس این اقلیم برگزار کرد. یک منبع مطلع پیش‌تر پیش‌بینی کرده بود که جلسه پشت درهای بسته برگزار خواهد شد و علت آن را اجتناب از وقوع برخی تنش‌ها در داخل پارلمان ذکر کرده بود.

رویترز در این زمینه پیش‌بینی کرده بودکه در جلسه فوق‌العاده دوره ریاست بارزانی بر اقلیم کردستان تمدید نشود. در این زمینه پارلمان پیش‌نویس قانونی را ارائه خواهد کرد که از طریق آن پست ریاست اقلیم کردستان لغو شده و به نظام پارلمانی تبدیل می‌شود و اختیارات رئیس اقلیم بین قوه‌های مقننه، مجریه و قضائیه تقسیم می‌شود.

جلسه دیروز درحالی برگزار شد که جنبش‌های مخالف تغییر و جماعت اسلامی که تاکنون جلسات پارلمان را تحریم کرده‌ بودند در آن شرکت کردند.  یک منبع آگاه عضو پارلمان کردستان پیش‌تر گفته بود:‌ روسای فراکسیون‌ها نشست گسترده‌ای را با حضور تمامی فراکسیون‌ها برای بررسی انتقال اختیارات مسعود بارزانی برگزار خواهند کرد. این نشست با محوریت نحوه واگذاری اختیارات یا تعلیق این اختیارات است. وی تصریح کرده بود: حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق، اتحادیه اسلامی کردستان، حزب دموکرات کردستان طرحی مشترک را درباره انتقال اختیارات رئیس اقلیم در دست دارند و جنبش تغییر و جماعت اسلامی با طرح این سه فراکسیون مخالف هستند و آنها موضعی منسجم در قبال این سه فراکسیون خواهند داشت. این عضو پارلمان کردستان عراق پیش‌بینی کرده بود: جلسه فوق‌العاده احتمالا به‌دلیل مشارکت غیرمنتظره حزب تغییر و اعتراض آن به تعلیق اختیارات رئیس اقلیم با تنش‌هایی همراه باشد، چراکه این حزب خواهان لغو کامل این پست یا حداقل تشریفاتی کردن آن است.

وی با پیش‌بینی برگزاری جلسه پشت درهای بسته گفته بود:‌ هیات رئیسه برگزاری جلسه را به‌صورت علنی یا غیرعلنی به رای می‌گذارد که احتمال می‌رود اکثرا با برگزاری غیرعلنی آن موافقت کنند. این جلسه البته همان‌گونه که پیش‌بینی شده بود پشت درهای بسته برگزار شد.  در این راستا شبکه خبری روداو در گزارش لحظه به لحظه خود از جلسه اعلام کرد که به‌دلیل تنش‌های به‌وجود‌آمده از سوی حزب تغییر، رئیس پارلمان مجبور شد که یک‌ساعت به پارلمان فرصت تنفس بدهد. منابع محلی می‌گویند تنش‌ها زمانی بالاتر گرفت که بارزانی در بیانیه خود تاکید کرده است که دیگر نمی‌خواهد برای پست ریاست اقلیم کردستان نامزد شود.

دوره ریاست بارزانی اول نوامبر یعنی همان موعدی که قرار بوده است انتخابات ریاست اقلیم و انتخابات پارلمانی این منطقه برگزار شود، خاتمه می‌یابد. اما این انتخابات در میان تنش در اقلیم تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. جعفر ایمینکی، معاون رئیس پارلمان کردستان گفت: بارزانی تا بعد از پایان دوره ریاستش به‌عنوان مرجع ملی کردستان باقی خواهد ماند.

تصمیم تعلیق اختیارات بارزانی در پست ریاست اقلیم به‌دلیل عدم تمدید مجدد دوره وی توسط پارلمان گرفته شده و همین مساله به اختیارات اودر این پست پایان می‌دهد. به گفته منابع کرد دوره قانونی ریاست بارزانی آخر اکتبر به پایان می‌رسد و او تمایلی به تمدید دوره‌اش یا نامزدی مجدد ندارد. پیش‌تر جنبش تغییر خواهان کناره‌گیری بارزانی و لغو قانون ریاست اقلیم و ایجاد نظام پارلمانی شده بود. به گفته منابع کرد در صورتی که بارزانی کنار برود، احتمالا اختیار صدور فرمان به یوسف محمد، رئیس پارلمان داده می‌شود. منتقدان معتقدند، همه‌پرسی استقلال که ۲۵ سپتامبر برگزار شد، آینده مبهمی را برای کردهای عراق ترسیم کرده است. چهار هفته بعد از رای‌گیری کردها درباره جدایی از عراق، دولت مرکزی برای بازپس‌گیری شهر نفت‌خیز کرکوک دست به عملیات نظامی زد و توانست بدون هیچ درگیری مناطق مورد مناقشه را به دست بگیرد.

درحالی‌که کرکوک برای کردها قلب سرزمین‌شان است و درنظر داشتند در صورت جدایی این منطقه را به‌عنوان منبع اصلی درآمد معرفی کنند؛ اما هیچ‌یک از اهداف همه‌پرسی محقق نشد و فقط سرنوشتی نامعلوم را برای کردها به همراه داشت.  طی ماه ژوئن گذشته دولت اقلیم کردستان عراق در پی نشست بارزانی با مسوولان احزاب سیاسی این اقلیم اعلام کرد که انتخابات سراسری و ریاست اقلیم اول نوامبر برگزار می‌شود؛ اما پارلمان هفته گذشته تصمیم گرفت این انتخابات را برای ۸ ماه به تاخیر بیندازد. بارزانی از سال ۲۰۰۵ پست ریاست اقلیم را برعهده دارد و آخرین انتخابات ریاست اقلیم در سال ۲۰۰۹ برگزار شد که بارزانی در آن پیروز شد. دوره ریاست وی سال ۲۰۱۳ به پایان رسید؛ اما دو بار تمدید شد. این تحولات درحالی صورت گرفته که تنش بین بغداد و اقلیم کردستان در پی برگزاری همه‌پرسی بالا گرفته است.