تحلیل نیویورک‌ تایمز دربارۀ کناره‌ گیری بارزانی

به گزارش ایرنا، در این مطلب به قلم ' مارگارت کوکر' آمده است: مردی که بیش از 10سال بود مجدانه دنبال بدست آوردن استقلال منطقه کردستان عراق بود، روز یکشنبه (۷ آبان /۲۹ اکتبر) استعفایش را از مقام ریاست این منطقه اعلام کرد.

این، تازه ترین نتیجه همه پرسی استقلال بود که اقلیم کردستان عراق در تاریخ ۲۵ سپتامبر (۳ مهر) برگزار کرد .

حالا دیگر امر بر همه رهبران کردهای عراق مشتبه شد و دریافتند که با برگزاری این همه پرسی، مرتکب چه اشتباه بزرگی شدند. کُردها حالا نه تنها استقلال مورد مطالبه شان را بدست نیاوردند بلکه آن استقلال و خود کفایی اقتصادی و سیاسی را که پیش از این داشتند، هم از دست دادند.

مسعود بارزانی از سال ۲۰۰۵ رئیس دولت منطقه ای کردستان بود. رفراندومی که بارزانی برگزار کرد بشدت با اقدامات تلافی جویانه بغداد دفع شد. آمریکا و بسیاری از رهبران جهان هم مخالف برگزاری این همه پرسی بودند.

بارزانی هم نه تنها ابدا بابت برگزاری این همه پرسی عذرخواهی نکرد بلکه از خیانت برخی از کردها و همچنین بی وفایی آمریکا که همواره متحد کردها بوده است، گلایه کرد و گفت که آمریکا نیروهای ارتش عراق را تربیت و تجهیز کرد تا با آن به جان ثروت و سرمایه های ملت کُرد بیفتند و آن را نابود کنند.

بارزانی در سخنرانی روز یکشنبه خود که خبر استعفایش را اعلام کرد گفت که فقط از مقام ریاست کناره گیری می کند اما از صحنه سیاست کنار نمی رود و قول داد که همانند گذشته داعیه تاسیس یک کشور مستقل کُردها را دنبال می کند.

لحن تند بارزانی در نامه استعفایش، انعکاس هفته ها جنگ و مجادله کُردها و شکست مفتضحانه آنها در برابر یک نیروی فوق العاده تجهیز شده &#۳۹;حیدر العبادی&#۳۹; نخست وزیر عراق بود. عبادی این میدان کارزار را به تلافی برگزاری رفراندوم راه انداخته بود. در نتیجه این کارزار؛ دولت محلی کردستان هم دارایی های اصلی اقتصادی اش را و هم چندین میدان مهم نفتی اش را از دست داد و در صحنه بین الملل هم کاملا منزوی شده است.

اینک کُردها با این ضربات پیاپی که دریافت می کنند در مذاکره با فرماندهان عراقی و شرکای کُردشان دست ضعیف تر را دارند. مذاکره در مورد تدوین قوانینی در مورد موازنه قدرت میان دو طرف است که بشدت هم در این ایام تغییر کرده است.

گفت وگوها با میانجیگری افسران نظامی آمریکا برگزار می شود و به دنبال آن انجام می شود که عبادی پایان موقت عملیات های نظامی برای تصرف گذرگاه مرزی عراق با ترکیه، ایران و سوریه را اعلام کرد.

مقامات آگاه می گویند که بغداد در این مذاکرات در شُرفِ رسیدن به یک توافق با فرماندهان کُرد بر سر یک سری از موضوعات است از جمله در مورد اینکه کنترل گذرگاه های مرزی به دست نیروهای فدرال بیفتد و همچنین سهمیه بندی مجدد و اصولی صادرات نفت منطقه که منبع اصلی درآمد اقلیم کردستان است.

اگر این توافق بدست آید، سریع ترین سقوط ثروت های سیاسی کردستان از ابتدای تشکیل اقلیم کردستان از سال ۱۹۹۱ بعد از جنگ &#۳۹;خلیج (فارس)&#۳۹; تا امروز، خواهد بود.

معلوم نیست چه کسی جانشین بارزانی خواهد بود . بارزانی خودش فردی را برای جانشینی اش معرفی نکرده است. معلوم نیست رئیس بعدی آیا از حزب حاکم &#۳۹; حزب دمکراتیک کردستان&#۳۹; خواهد بود یا از اعضای خانواده و خاندانش.

با این حساب مشخص نیست چه کسی این صلاحیت را خواهد داشت که یک چنین توافقی را امضا کند.

بارزانی دو دوره چهارساله رئیس اقلیم کردستان بود و طبق قانون اساسی اقلیم کردستان حداکثر دوره مجاز برای قرار گرفتن در این مقام را پشت سر گذاشته است. درسال ۲۰۱۳ با ظهور &#۳۹;داعش&#۳۹; و ترس و وحشتی که بر عراق سایه افکنده بود؛ بارزانی دوره ریاستش را برای دو سال دیگر تمدید کرد. اما با گذشت این دو سال، باز این دوره را تمدید کرد در حالی که مجوز قانونی آن را نداشت.

قرار بود اول نوامبر ( ۱۰ آبان ) انتخابات سراسری در کردستان عراق برپا شود اما بارزانی برگزاری آن را به تعویق انداخت. شایعه شد که او قصد دارد مادام العمر رئیس اقلیم کردستان باشد.

بارزانی در سخنرانی اش در روز یکشنبه مشخص نکرد که در آینده چه نقشی را در سیاست تقبل خواهد کرد.

بارزانی از سال ۲۰۰۵ که به مقام ریاست اقلیم کردستان رسیده، قدرت را به تمرکز خود در آورده است و افراد خانواده و خاندانش را در پست های کلیدی منصوب کرده است . برادر زاده اش نخست وزیر اقلیم کردستان است و یکی از پسرهایش هم رئیس دستگاه امنیتی کردستان است.

بارزانی در نامه استعفایش به پارلمان کردستان توصیه کرده است که قدرت رئیس بین سایر قوا و نخست وزیری تقسیم شود یعنی بین مقام نخست وزیری که در ید قدرت برادرزاده اش است و پارلمان در کنترل حزب سیاسی متعلق به خود اوست و همچنین دستگاه قضایی .

اما بحث ها در پارلمان به خشونت و زد وخورد کشیده شد. حزب حاکم و حزب اپوزیسیون &#۳۹; گوران&#۳۹; هریک دیگری را مسئول این اغتشاشات معرفی کردند.

&#۳۹; یوسف محمد&#۳۹; رئیس مجلس هم &#۳۹;آنارشیست ها&#۳۹; را مسئول این جنجال و زد و خورد معرفی کرد.

دعوا در پارلمان تا پاسی از نیمه شب ادامه داشت و با ورود نیروهای امنیتی &#۳۹;پیشمرگه&#۳۹; به صحن مجلس و خارج کردن نمایندگان از ساختمان مجلس اوضاع قدری آرام شد.