تمرینات ورزشی که در بارداری باید انجام داد

دکتر فریده دهقان منشادی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: لازم است پیش از بارداری آموزش هایی برای انجام تمرینات ورزشی مناسب دوران بارداری به منظور تقویت ماهیچه های کف لگن به زنان باردار داده شود تا این ماهیچه ها آمادگی لازم را برای تغییرات بارداری و تحمل افزایش وزن ناشی از رشد جنین را داشته باشند.

وی افزود: زمانی که بارداری اتفاق می افتد، در صورتی که بارداری 'های ریسک' نباشد و متخصص زنان مجوز انجام تمرینات ورزشی را بدهد، باید از پایان هفته شانزدهم، تمرینات ورزشی آغاز شود؛ تمرکز بر انجام این تمرینات در سه ماهه وسط بارداری است و در سه ماهه آخر نوع ورزش ها تغییر می کند.

دهقان منشادی درخصوص مشکلات و عوارض کف لگن در اثر نبود پیش آمادگی برای بارداری توضیح داد: درصورتی که عضلات کف لگن آمادگی لازم را برای تغییرات دوران بارداری نداشته باشند، زنان باردار با احتمال بروز عوارضی مانند افتادگی مثانه، بی اختیاری های ادراری، بی اختیاری دفع، یبوست و کمردردهای مزمن بعد از زایمان مواجه می شوند.

وی افزود: زنان باردار باید همانطو که تحت نظر متخصص زنان هستند و معاینات دوره ای را انجام می دهند، با مجوز پزشک معالج خود آموزش های لازم را برای انجام تمرینات ورزشی از فیزیوتراپیست ها دریافت کرده و تحت نظر باشند.

دهقان منشادی ادامه داد: اگر بتوان این روند را در جامعه نهادینه کرد، درصد زیادی از جراحی هایی که برای رفع بی اختیاری های ادراری و افتادگی های مثانه انجام می شود، کاهش یافته و به این طریق علاوه بر هزینه های مالی، هزینه های روانی ناشی از بیماری نیز کمتر خواهد شد.

** ناموفق بودن 25 درصد جراحی های رفع بی اختیاری

عضو کمیته سلامت زنان مرکز تحقیقات فیزیوتراپی با تاکید بر لزوم انجام تمرینات ورزشی به عنوان روشی آسان و کم هزینه برای پیشگیری از بروز عوارض حاد و پرهزینه بعدی، گفت: در آمریکا به عنوان یک کشور پیشرفته حدود 25 درصد جراحی هایی که برای رفع افتادگی مثانه و بی اختیاری ادراری انجام می شود، ناموفق هستند؛ یعنی از هر چهار جراحی یک جراحی ناموفق است و در ایران نیز آمار در همین حدود است.

دهقان منشادی افزود: این درحالی است که می توان با آموزش های ساده، راحت و کم هزینه از بروز عوارضی شدید جلوگیری کرد؛ اما شاهد هستیم که بی توجهی نسبت به این موضع، فرد را ناچار به انجام جراحی هایی می کند که احتمال ناموفق بودن آنها بسیار زیاد است.

وی با بیان اینکه نبود پیش آمادگی جسمی برای بارداری علاوه بر بی اختیاری ادراری، می تواند بی اختیاری دفع و یبوست را نیز به دنبال داشته باشد، گفت: بسیاری از بیماران مبتلا به این عارضه پس از مراجعات متعدد به متخصصان گوارش و جراحان کلورکتال متوجه می شوند که از نظر پزشکی مشکلی ندارند و اختلال آنها یک اختلال عملکردی است که درنتیجه نبود این آمادگی در اثر بارداری برای آنها ایجاد شده که پس از مدتی بروز یافته است.

** سزارین و مشکلات کف لگن

عضو انجمن فیزیوتراپی ایران و دکترای تخصصی فیزیوتراپی در مورد اینکه گفته می شود سزارین سبب افتادگی مثانه و مشکلات کف لگن نمی شود و همین مساله یکی از دلایل تمایل زنان به استفاده از این روش به جای زایمان طبیعی به شمار می رود، اظهار کرد: این یک باور غلط است، در دوران بارداری تغییرات هورمونی ایجاد و لیگامان ها شل می شوند تا فضای مناسب برای رشد جنین ایجاد شود و همین پروسه می تواند ریسک فاکتوری برای ایجاد افتادگی مثانه و بی اختیاری های ادراری و دفع باشد.

دهقان منشادی افزود: اینکه فردی زایمان طبیعی یا سزارین داشته باشد، تغییری در بروز این عوارض و احتمالات ایجاد نمی کند؛ در کوتاه مدت (حدود چهار هفته بعد از زایمان) اگر تعدادی از افرادی که زایمان طبیعی و سزارین داشته اند، با هم مقایسه کنیم، شاید به نظر برسد زنانی که سزارین کرده اند، مشکلات کف لگنی کمتری دارند اما مطالعات و شواهد علمی نشان می دهد که در درازمدت آمارها به هم نزدیک می شوند.

** تمرینات ورزشی برای پیشگیری از مشکلات ستون فقرات

عضو کمیته سلامت زنان مرکز تحقیقات فیزیوتراپی مشکلات ستون فقرات را نیز یکی دیگر از عوارض نبود پیش آمادگی برای بارداری عنوان کرد و افزود: وقتی زنی اهل ورزش نیست، از سلامت جسمی خوبی برخوردار نبوده، تحرک لازم را ندارد، زاویه گودی کمرش بالا است و احتمالا کمردرد هم دارد و با این شرایط باردار می شود، در بارداری نیز با تغییرات هورمونی و بیومکانیکی و افزایش وزن ناشی از رشد جنین مواجه شده و مجموعه این عوامل او را مستعد ابتلا به عوارض ذکر شده می کند.

دهقان منشادی ادامه داد: در چنین شرایطی پس از یک دوره بارداری، زنان با کمردرد و مشکلات متعدد ستون فقرات روبه رو می شوند که برای پیشگیری از شدت آنها باید سریعا به متخصصان مربوطه مراجعه شود.

وی تاکید کرد: قبل از بارداری، حین بارداری و بعد از بارداری باید آموزش های لازم به زنان داده شود؛ قبل از بارداری زنانی که تصمیم به بارداری دارند، اگر کمردرد یا مشکلات قامتی دارند آن را اصلاح و درمان کنند و به هیچ وجه با چنین مشکلاتی وارد پروسه بارداری نشوند.