کوچ خانواده هاشمی از جماران

 تبدیل‌شدن خانه هاشمی‌رفسنجانی به موزه، مصوبه هیئت دولت در اسفندماه گذشته بود. شنیده‌ها حاکی است که حال جسمانی عفت مرعشی هم چندان مساعد نیست و قرار است بعد از ترک خانه نزد فرزندانش در منطقه پاسداران ساکن شود. این در حالی است که خانه پدری مرحوم هاشمی در زادگاهش بهرمان نیز سال‌هاست موزه شده است.

محسن هاشمی، فرزند آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی  دیروز گفت: «در زمانی که حضرت امام خمینی(ره) در جماران اسکان پیدا کردند، صاحب منزل که فردی شخصی بود، به‌دلیل مسائل امنیتی و رفت‌وآمدهای زیادی که در همسایگی منزل امام انجام می‌شد، مورد اذیت قرار می‌گرفت.  به همین جهت امام(ره) دستور فرمودند تا منزل این فرد به قیمت مناسبی خریداری شود تا او بتواند خانه خوبی برای خود مهیا کند و دیگر اذیت نشود. وقتی منزل خریداری شد از امام(ره) پرسیدند از این منزل چه استفاده‌ای کنیم که حضرت امام(ره) فرمودند، بگویید آقای هاشمی بیایند اینجا زندگی کنند».

خانه جماران جایگاه خاصی در خاطرات آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی دارد. او در همه این سال‌ها از این خانه به مجلس، پاستور و مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رفت و بازمی‌گشت. غلامعلی رجایی مشاور هاشمی تعریف می‌کند که هاشمی همیشه با بغلی از پرونده به خانه می‌رفت تا کارهای ناتمام را شب در خانه انجام دهد. احتمالا در این خانه خبرهای زیادی به هاشمی داده شده و تصمیمات مهمی در این خانه گرفته شده است. ناطق نوری در مراسم هفتمین شب درگذشت هاشمی‌رفسنجانی گفته بود: «زمانی ‌که صلاحیت ایشان را برای انتخابات ریاست‌جمهوری به هر دلیلی رد کردند که البته به مخیله ما هم خطور نمی‌کرد که این اتفاق بیفتد، در حال آماده‌شدن برای رفتن به سفر بودم که با شنیدن این خبر، سفرم را لغو کردم و بازگشتم، دیدم این بی‌معرفتی است که به سفر بروم.

به دیدار ایشان به خانه‌اش رفتم و دیدم که او با خنده به استقبال من آمد. به من گفت وقتی برای ثبت‌نام به وزارت کشور رفتم و استقبال و اشک شوق مردم را دیدم، احساس کردم بار سنگینی بر دوش من است، اما وقتی خبر رد صلاحیتم اعلام شد، آرام‌ترین شب زندگی‌ام بود؛ چراکه باری از دوش من برداشته شد و وظیفه‌ام را هم انجام دادم».

خانواده آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی پیش از کوچ به جماران در محله دزاشیب زندگی می‌کرد. هاشم صباغیان در خاطره‌ای روایت کرده است: «قبل از انقلاب آقای هاشمی منزلی در دزاشیب داشتند که با آقای خانیان شریک بودند. این منزل نخستین منزل ایشان بود و در همین منزل هم بود که به جان ایشان سوء‌قصد شد که سوء‌قصد‌کنندگان با فداکاری همسر آقای هاشمی راه به جایی نبردند. این منزل به صورت مشاع بود و یک‌دانگ‌و‌نیم آن متعلق به آقای هاشمی بود و چهاردانگ‌ونیم بقیه آن به آقای خانیان تعلق داشت. بنده ٥٠ سال است کارشناس دادگستری هستم. در آن مقطع زمانی آقای هاشمی به بنده وکالت دادند که این منزل را مفروض کرده و سهم ایشان را جدا کنیم. این منزل دارای یک حوض بود. فائزه هاشمی فرزند آقای هاشمی در زمانی که ما قصد داشتیم خانه را به دو قسمت تقسیم کنیم، به من گفت شما به شکلی خانه را تقسیم کنید که این حوض در قسمت ما باشد تا ما بتوانیم در آن ورزش و بازی کنیم. در نهایت نیز ما منزل را به دو قسمت تقسیم کردیم و قسمتی که حوض در آن قرار داشت به آقای هاشمی تعلق گرفت».

با این حال برخی هم از خانه‌ای در کوچه هدایت در خیابان شهید فکوریان نام می‌برند که خانواده هاشمی مدتی آنجا مستأجر بودند. روزنامه اعتماد سال گذشته در گزارشی نوشته بود: «مرد میانسالی که اکنون سرایدار خانه است، می‌گوید: مالک خانه مردی اهل طرف‌های تبریز است که پس از آقای هاشمی دیگر خانه را به کسی اجاره نداده است».