آیا برجام «پاره» شدنی است؛ عراقچی پاسخ داد

سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام دیشب (شنبه) در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما طی سخنانی به تشریح آخرین وضعیت برجام پرداخت.

وی درباره تصمیم اخیر ترامپ در تمدید لغو تحریم‌ها و ارزیابی از رفتار دولت آمریکا و ترامپ گفت: الان تقریبا بیشتر از یک سال است با تلاش وسیع ترامپ برای از بین بردن برجام یا حداقل اصلاح برجام از دید ایشان و ایجاد تغییرات در آن مواجهیم که از قبل ریاست جمهوری این تلاش شروع شد و از قول پاره کردن برجام تا تلاش ها برای همراه کردن متحدان اروپایی برای راضی کردن آنها و فشار بر ایران برای مذاکره مجدد و تلاش‌های دیگری که یکی پس از دیگری شکست خورد و اکتبر گذشته تلاش کرد برجام را به کنگره ارجاع دهد.

معاون وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: دو ماه کنگره تلاش کرد تحریم ها را بازگرداندند ولی موفق نشده بود، تهدیدی که پریشب انجام داد موضوع جدیدی نبود.

عراقچی بیان کرد: ما یک صف بندی و نبرد دیپلماتیک در طول یک سال گذشته بین ما و آمریکا در نابودی برجام جریان داشته است.

وی با اشاره به اظهارات و عبارات ترامپ درباره برجام خاطرنشان کرد: در این نبرد دیپلماتیک امر بی سابقه‌ای که رخ داد ایران موفق شد متحدان آمریکا را جدا کند و هیچ یک از متحدان آمریکا در اروپا و شرق آسیا با درخواست ترامپ برای از بین بردن برجام و حتی تغییر در برجام موافقت نکردند و همراه نشدند.

معاون وزیر خارجه ادامه داد: وقتی در اکتبر گذشته ترامپ صحبت‌های تندی علیه ایران و برجام بیان کرد، موگرینی در پشت صحنه تلویزیون آمد و به اظهارات ترامپ محکم و قاطع واکنش نشان داد.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان کرد: برجام از یک استحکام درونی برخوردار است که از بین بردن و پاره کردن آن به آسانی امکانپذیر نیست. 

وی با بیان اینکه ترامپ با یک دستور اجرایی می‌تواند از برجام خارج شود ولی در عمل موفق نشد چون برجام بخشی از قطعنامه شورای امنیت است.پاره کردن برجام یعنی پاره کردن قطعنامه شورای امنیت توسط یکی از اعضای شورا و از بین بردن اعتبار شورای امنیت و آمریکا.

عراقچی افزود: اروپایی‌ها و جامعه بین‌الملل در حمایت از برجام صف کشیدند و قاطع و محکم جلوی ترامپ ایستادند. یکی از سفرای اروپایی گفت سراغ ندارم اروپا اینقدر قاطع در مقابل آمریکا موضع گرفته باشد. انزوای آمریکا در یک سال گذشته حاصل شد و این یک موفقیت دیپلماتیک بود. ما ترامپ را در عرصه‌های مختلف منزوی کردیم.

به گزارش فارس، وی ادامه داد: جلسه شورای امنیت به جلسه‌ای در حمایت از برجام و ایران تبدیل شد. در یک سال گذشته ترامپ را در عرصه های مختلف محدود و محصور و منزوی کردیم. یکی از عرصه های مختلف سیاست خارجی ماست.

عراقچی درباره حمایت اروپا از برجام و اینکه آیا جنگ زرگری است؟ گفت: جنگ زرگری و پلیس خوب و بد حد و مرزی دارد. نمی‌شود رئیس جمهور یک کشور یک سال تمام همه حیثیت خود را برای یک هدف بگذارد و بگوید برجام را پاره می‌کنم و .... و بعد یک سال ناتوان بماند، این از بحث جنگ زرگری گذشته است.

وی درباره اینکه اروپا به دنبال منافع اقتصادی از برجام است، افزود: بزرگترین اشتباه این است که فکر کنیم اروپا به خاطر منافع اقتصادی از برجام حمایت می‌کند. حجم تجارت اروپا الان بعد از برجام با ایران به ۲۰ میلیارد دلار نمی رسد ولی حجم تجارت اروپا و آمریکا بالای ۶۰۰ میلیارد دلار در سال است.

عراقچی افزود:‌دلیل حمایت اروپا اقتصادی نیست دلیلی که اروپا از برجام به طور قاطع حمایت می‌کند چند دلیل است اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام شناخته می‌شود. برجام دستاورد سیاست خارجی اتحادیه اروپا شناخته می‌شود و به لحاظ سیاسی و پرستیژی حفظ برجام برایشان اهمیت دارد. علاوه بر این، حفظ برجام به عنوان حفظ اعتبار اروپا و غرب است. اهمیت برجام برای اروپا یک اهمیت امنیتی است. اروپایی ها معتقدند بدون برجام منطقه خاورمیانه امن‌تر نخواهد بود و اگر برجام را از دست بدهند وضعیت در خاورمیانه بدتر از وضع موجود خواهد شد. اهمیت برجام برای اروپا امنیت اعتباری، پرستیژی و امنیتی است و نه اقتصادی.

معاون وزیر خارجه درباره اینکه آیا اروپا اقدامات لازم و کافی در مورد برجام انجام داده است؟ نیز گفت: برجام در عرصه های مختلف تحریم ها علیه ایران را مرتفع کرد. در حوزه انرژی تمام تحریم ها در بحث هسته‌ای برداشته شده و فروش نفت ما به حالت عادی برگشته است و پول نفت هم دارد برمی‌گردد. از اوایل ۹۶ تا الان قریب ۴۰ میلیارد دلار نفت فروختیم. در حوزه حمل و نقل که مربوط به تحریم‌های هسته ای بود که کشتی‌ها و هواپیماها را قفل کرده بود به حالت عادی برگشتیم. در حوزه بانکی هنوز وضعیت عادی را نداریم و فقط علت برجامی ندارد علت‌های غیربرجامی دارد. در بحث سرمایه‌گذاری‌های درازمدت در ایران فضایی که آمریکا درست کرده این فضا برای سرمایه گذاری منفی و مخرب شده است. وقتی آمریکا به این نتیجه رسید که دستاوردهای ایران در برجام زیاد شده تمام تلاششان را گذاشتند منافع ایران را از برجام به حداقل برسانند و با ایجاد فضای منفی جلوی سرمایه‌گذاری‌های درازمدت را با ایران بگیرند و بنگاه‌های اقتصادی را بترسانند که در این زمینه تا حد زیادی موفق بودند. در این فاصله شرکت‌های بزرگ اروپایی بودند که وارد معامله با ایران شدند مثل توتال، ایرباس و ... خطوط اعتباری که کشورهای اروپایی و شرق آسیا به ایران اختصاص دادند ولی آنچه انتظار داشتیم ایجاد نشده است.

وی افزود: صحبت‌های پریشب ترامپ و اینکه برجام را تمدید نخواهد کرد همه بر خلاف پاراگراف‌های ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام است. به نظرم کسی دیگر ترامپ را باور نخواهد کرد و توخالی بودن تهدیدهای ترامپ روشن شده است. حتما ترامپ سعی می‌کند بازی کند و بعد یک سال جامعه بین‌الملل به این نتیجه رسیده که تهدیدات توخالی است.

عراقچی درباره توقع ایران از اروپا نیز بیان کرد: حتما انتظار داریم نواقص (ناشی از فضایی که آمریکا ایجاد کرده) برجام را جبران کنند و فضای ایجاد شده توسط آمریکا را بشکنند. ما در کمیسیون مشترک به بدعهدی‌های آمریکا پرداختیم. بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی معمولا دچار تردید هستند باید به شرکت‌های خود اطمینان کافی بدهند که اگر با ایران کار کنند و با جریمه‌های آمریکا مواجه شوند از آنها حمایت کنند.

وی گفت: تدابیری را اروپایی‌ها اندیشیده‌اند که سیستم‌های بانکی را ایجاد کنند که جدای از همکاری و تبادلات اقتصادی با آمریکا باشد. بحث گشایش مسیرهای بانکی با ایران، خطوط اعتباری هم هست که اولین خط اعتباری یک میلیارد دلاری را اتریش امضا ۵ میلیارد دلار را با اروپا امضا کردیم و چند مورد دیگر هم هست که اعلام خواهد شد. توافقاتی را با کره و چین امضا کردیم.

عراقچی درباره کمیسیون مشترک برجام نیز گفت: هر سه ماه یک بار تشکیل جلسه می‌دهد و به درخواست ایران جلسه اضطراری داشته است. در بین جلسات از طریق نامه‌های رسمی که ظریف به موگرینی نوشته موارد نقض آمریکا از برجام را مستند و مکتوب به موگرینی ارائه کردیم فکر کنم ۱۰ یا ۱۱ نامه ظریف به موگرینی نوشته است. 

وی افزود: ما شاهد نتایج این اقدامات دیپلماتیک ایران هستیم که در قالب دیپلماسی کلی ایران در یک سال گذشته شاهد بودیم.